၅။ နရသူ (၇၂၁-၇၂၆)
ေက်ာ္စြာငယ္မင္း နတ္ရြာစံေလေသာ္ ညီေတာ္ နရသူသည္ ေစာဥမၼာကိုပင္ မိဖုရားေျမႇာက္၍ ပင္းယထီးနန္းကို ဆက္ခံေလသည္။ သို႔ရာတြင္ ေျမာက္ဘက္ ေမာရွမ္းတို႔ လာေရာက္တိုက္ခိုက္ ဖမ္းယူသြားသျဖင့္ ေမာပါနရသူဟုသာ တြင္ေလသည္။
၆။ ဥဇနာေျပာင္ (၇၂၆)
မင္းမရွိလွ်င္ ေနာင္ေတာ္ ဥဇနာေျပာင္ကို မွဴးမတ္တို႔က နန္းတင္ရာ ေစာဥမၼာကိုပင္ မိဖုရားေျမႇာက္ေလသည္။ သို႔ရာတြင္ ယင္းယထီးနန္းတြင္ ၃ လမွ်သာ စံရေလသည္။ အေၾကာင္းမူကား ၾကခတ္၀ရာမွ အားစုေနေသာ သတိုးမင္းဖ်ားက လုပ္ႀကံလိုက္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ေလသည္။
သတိုးမင္းဖ်ားမွာ အျခားသူမဟုတ္ေပ။ စစ္ကိုင္းအသခၤယာေစာယြမ္း၏ေျမး ျဖစ္ေလသည္။ အသခၤယာေစာယြမ္း၏သမီး စိုးမင္းႀကီးႏွင့္ တေကာင္းနန္း႐ိုး သတိုးဆင္ထိန္းတို႔မွ ဖြားျမင္သူျဖစ္၍ စိုးမင္းႀကီးကို စစ္ကိုင္းမင္းေျပာင္က ေကာက္ယူေသာအခါ သား သတိုးမင္းဖ်ားအား တေကာင္းၿမိဳ႕စားအရာ ေပးထားေလသည္။
ထိုအခ်ိန္တြင္ ပင္းယမင္းဆက္ ျပတ္သြားၿပီျဖစ္သကဲ့သုိ႔ စစ္ကိုင္း၌ အသခၤယာေစာယြမ္းမွ ဆက္လက္စိုးစံေသာ မင္းဆက္လည္း ျပတ္ရေလေတာ့သည္။
စစ္ကိုင္းတြင္ အုပ္စိုးခဲ့ေသာ မင္းမ်ားမွာကား
- အသခၤယာေစာယြမ္း (၆၈၄-၆၉၂)
- ေနာင္ေတာ္တရာ့ဖ်ားမင္းႀကီး (၆၉၂-၆၉၈)
- သားေတာ္ ေရႊေတာင္တက္ (၆၉၈-၇၀၁)
- အသခၤယာ သားေတာ္က်စြာ (၇၀၁-၇၀၆)
- ညီေတာ္ ေနာ္ရထာမင္းရဲ (၇၀၆-၇၁၄)
- ညီေတာ္ ဆင္ျဖဴရွင္ တရာ့ဖ်ားငယ္ (၇၁၄-၇၁၄)
- စိုးမင္းႀကီး ေျမာက္သားေတာ္ မင္းေျပာက္ (၇၁၄-၇၂၅)
အသခၤယာေစာယြမ္း၏ သမီးေတာ္ စိုးမင္းႀကီး၏ ေျမာက္သားေတာ္ သီဟပတိ မင္းေျပာက္မွာ မိဖုရားေစာ၏ အစ္မမွ ဆင္းသက္ေသာေျမးျဖစ္၍ နန္းမွဴးမဟုတ္ေခ်။ စိုးမင္းႀကီးတြင္ ပထမေျမာက္သားေတာ္ တကာင္းမင္း႐ိုးျဖစ္သူ သတိုင္းဆင္ထိန္းဟူ၍ ရွိခဲ့ဖူးရာ ထို သတိုးဆင္ထိန္းႏွင့္ သားေတာ္ ရာဟုလာ (သတိုးမင္းဖ်ား)၊ သမီးေတာ္ ရွင္ေစာႀကီးႏွင့္ ေစာဥမၼာတို႔ကို ဖြားျမင္ေလသည္။ မင္းေျပာက္ႏွင့္ကား သမီးေတာ္ ေစာေတာ္ဦးကို ဖြားျမင္ေလသည္။
စစ္ကုိင္းတြင္ မင္းေျပာက္ နန္းစံခ်ိန္၌ ပင္းယမင္း နရသူသည္ မင္း႐ိုးမဟုတ္၍ မလိုလားေသာေၾကာင့္ ကိုးနယ္ေစာ္ဘြား သိုခ်ည္ဘြားကို အကူအညီေတာင္းသျဖင့္ ၇၂၅ ခုႏွစ္တြင္ ရွမ္းတို႔ ခ်ီလာေလသည္။ ထိုအခါက တေကာင္းၿမိဳ႕ကို စားရေသာ သတိုးမင္းဖ်ားသည္ ခုခံႏိုင္ျခင္းမရွိသျဖင့္ ဘေထြးျဖစ္ေသာ မင္းေျပာက္က သံေျခက်င္းခတ္၍ ၾကခတ္၀ရာသို႔ ပို႔ေလသည္။ ရွမ္းတို႔သည္ စစ္ကိုင္းေရာ ပင္းယကိုပါ တိုက္ခိုက္သျဖင့္ ႏွစ္ျပည္လံုး ပ်က္ေလလွ်င္ နရသူကိုဖမ္းယူ၍ ျပန္သြားၾကေလသည္။ (အထက္ နရသူမင္း (၇၂၁-၇၂၆) တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။)
ပင္းယတြင္ နရသူ မရွိသည့္ေနာက္ ဥဇနာေျပာင္က စိုးစံလ်က္ရွိျပန္ေလသည္။ စစ္ကိုင္းတြင္ကား မင္းဆက္ျပတ္ရေလေတာ့သည္။
ဤအခ်ိန္တြင္ စစ္ကိုင္းမင္းေျပာက္သည္ ရွမ္းတို႔ရန္မွ ေရွာင္တိမ္းရင္း ၾကခတ္၀ရာသို႔ သြားေရာက္ခိုလံႈရာ သတိုးမင္းဖ်ားသည္ အၿငိဳးရွိသည့္အတုိင္း လုပ္ႀကံၿပီးေနာက္ စစ္သည္အလံုးအရင္းကို သိမ္းယူစည္း႐ံုးကာ စစ္ကိုင္းကို သိမ္းပိုက္ကာ ပင္းယသို႔ ခ်ီတက္ၿပီး ပင္းယမင္း ဥဇနာေျပာင္ကိုပါ လုပ္ႀကံ၍ ေစာဥမၼာကို မိဖုရားေျမႇာက္ကာ ပင္းယတြင္ နန္းစံေလေတာ့သည္။ ဤသို႔အားျဖင့္ စစ္ကိုင္းေရာ ပင္းယပါပ်က္၍ သတိုးမင္းဖ်ား တစ္ပါးတည္း စိုးစံလုိက္ရာတြင္ ပုဂံ၌ကား ေစာမြန္နစ္သည္ ယိမ္းပ်က္လုဆဲ ပုဂံထီးနန္းတြင္ စံျမန္းဆဲပင္ ရ်ိေလေသးသည္။ သို႔ရာတြင္ ၾကာရွည္ေတာ့သည္ကား မဟုတ္ေပ။ သတိုးမင္းဖ်ားသည္ ပင္းယကို သိမ္းၿပီးေနာက္ ၇၂၆ ခုႏွစ္တြင္ အင္း၀ၿမိဳ႕နန္းကို တည္ေထာင္စိုက္ေဆာက္၍ အင္းအားခုိင္ၿပီး တိုးတက္လာေလသည္။ ၇၃၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ေအာက္ျပည္တစ္လႊားသို႔ စည္း႐ံုးရာတြင္ ပုဂံမင္း ေစာမြန္နစ္လည္း အင္း၀သတိုးမင္းဖ်ားထံ အညံ့ခံလုိက္ေလသည္။
ဤနည္းျဖင့္ ပုဂံေႏွာင္းေခတ္ပိုင္းတြင္ ပုဂံႏွင့္ မင္းၿပိဳင္ျဖစ္ခဲ့ေသာ စစ္ကိုင္း၊ ပင္းယတို႔ႏွင့္ ပုဂံပါ မင္းဆက္ျပတ္ၿပီးေနာက္ တစ္ပါးတည္းေသာ အင္း၀သတိုးမင္းဖ်ား၏ လက္ေအာက္သို႔ ေရာက္ရွိခဲ့ေလသည္။ သတိုင္းမင္းဖ်ားမွစ၍ အင္း၀ေခတ္ကို တစ္ခန္းစတင္ ထူေထာင္လုိက္ၾကျပန္ေလသည္။
မွတ္ခ်က္
ဆရာလွသမိန္ ၏ ျမန္မာရာဇ၀င္အက်ဥ္း စာအုပ္မွ ျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာစကား၊ ျမန္မာစာကို ေျပာဆိုေရးသားအသံုးျပဳေနသည့္ ျမန္မာလူမ်ိဳးတစ္ေယာက္အေနျဖင့္ ျမန္မာျပည္တြင္မွ မဟုတ္ဘဲ မည္သည့္ေနရာေဒသတြင္ ေရာက္ရွိအေျခခ်ေနထိုင္ေနသည္ျဖစ္ေစ ျမန္မာ့အေၾကာင္း၊ ျမန္မာ့ရာဇ၀င္ကို သိသင့္သည္ဟု ယူဆသည့္အတြက္ ျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
No comments:
Post a Comment