ထိုစကားမွာ တ႐ုတ္စကားလံုးပင္ျဖစ္၍ တ႐ုတ္ဘာသာ၌ တိုက္႐ုိက္အသံုး မရွိေသာ္လည္း ျမန္မာအဓိပၸါယ္ကို လံုးေကာက္ျပန္ဆိုၿပီး စကား၀ွက္ပမာ ျပဳထားျခင္းျဖစ္သည္။ အဓိပၸါယ္မွာ "ေ၀ွးေစ့ မသည္" ဟူ၍ျဖစ္သည္။ ကပ္ရပ္၍ ေျမႇာက္ပင့္အႀကိဳက္ေဆာင္ကာ ခယျခင္းကို သေရာ္၍ ဆိုျခင္းျဖစ္သည္။ မိန္းမမ်ားအတြက္ "ေဖာ္စီဖားသည္" ဟူ၍လည္း ဣတၱိလိင္ျဖင့္ သံုးၾကေသးသည္။
သံကို အႀကိမ္ႀကိမ္ထု၍ မာေၾကာေစသည္ကို ေတသည္ဟု ဆိုရာ၊ အႀကိမ္ေပါင္းတစ္ရာမွ် ျပဳလုပ္သည္ကိုလည္း ေတသည္ႏွင့္မျခား သေဘာေကာက္၍ ဆိုသည္။ ပကတိအေရအတြက္ကို ဆိုလိုျခင္းမဟုတ္ဘဲ အႀကိမ္မ်ားစြာဟူေသာ အနက္၌ သံုးစြဲသည္။
မိုးေပၚရွိၾကယ္တစ္လံုးကို မသိ၍ တစ္စံုတစ္ဦးအား ေမးေသာ္ ေဖ်ာက္ဆိတ္ၾကယ္ဟု ေျပာသည္။ အျခားတစ္လံုးကို ေမးျပန္လွ်င္လည္း ေဖ်ာက္ဆိတ္ၾကယ္ပင္ ေျပာသည္။ သုိ႔ႏွင့္ တစ္မိုးလံုး ေဖ်ာက္ဆိတ္ခ်ည္းပင္ ရွိေတာ့သကဲ့သို႔ ထပ္တလဲလဲသာ ေျပာသည္ကိုစြဲ၍ တစ္မိုးလံုး ေဖ်ာက္ဆိတ္ခ်ည္း ျဖစ္ေနသည္ဟု သံုးႏႈန္းသည္။ ထိုစကားမွ အဓိပၸါယ္ေျပာင္းလဲ၍ ေဖ်ာက္ဆိတ္ၾကယ္သည္ မိုးေကာင္းကင္ တစ္ျပင္လံုး၌ ေနရာအႏွံ႔ သြားလာက်က္စား ႏုိင္ဘိသကဲ့သို႔ ယူဆကာ အရာရာတြင္ လုိက္ပါၾသဇာ ေပးတတ္သူ၊ ေရာ၀င္၍ ေပၚလြင္ေအာင္ ျပဳတတ္သူမ်ားကို တင္စား၍သံုးသည္။
လူအစုလုိက္ ပူးေပါင္းက်ဴးလြန္ေသာ ျပစ္မႈတစ္စံုတစ္ခုကို ပါ၀င္က်ဴးလြန္သူ တစ္စံုတစ္ဦးက စတင္၍ ထုတ္ေဖာ္၀န္ခံ လိုက္ေသာအခါ ထိုသူသည္ အျပစ္ကိုစ၍ ေဖာ္သူအျဖစ္ျဖင့္ အစိုးရသက္ေသ အခြင့္အေရးကို ခံစားရရွိႏုိင္ေလသည္။ ဤသေဘာကိုစြဲ၍ လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္တစ္ရပ္ရပ္ကို စ၍ေဖာ္ထုတ္သူကို ေဖာ္ေကာင္ဟု ေခၚသည္။
စင္စစ္ ထိုစကားသည္ ဖိုးခ်ိဳင္းတုတ္ပင္ ျဖစ္သည္။ ခ်ိဳင္သည္၊ တုတ္သည္ ဟူေသာ စကားသည္ ဘန္းစကားျဖစ္၍ ႏွစ္ၿခိဳက္စြာ သံုးစားရယူျခင္း အနက္ပင္ျဖစ္သည္။ ခ်ိဳင္တတ္ တုတ္တတ္သူမ်ားႏွင့္ ခ်ိဳင္လုိက္မည္၊ တုတ္လုိက္မည္ဟု အရံသင့္ငံ့ေမွ်ာ္ ေစာင့္လင့္ေနသူတို႔အား ဖိုးခ်ိဳင္တုတ္ဟူ၍ တင္စားေခၚေ၀ၚေပသည္။ အၾကင္သူတစ္ေယာက္သည္ ထိုသို႔ ခ်ိဳင္ရန္ တုတ္ရန္ ဆႏၵျပင္းထန္ေနေသာအခါ သူ၏ အသက္႐ွဴသံ ႏွလံုး႐ိုက္သံသည္ပင္ ပကတိ ဖုတ္ခ်က္ ဖုတ္ခ်က္ အသံျမည္ရမည့္အစား သူ႔ဇာတိစ႐ိုက္ကို ေဖာ္ကာ "ဖိုးခ်ိဳင္တုတ္၊ ဖိုးခ်ိဳင္တုတ္" ဟူ၍ ျမည္လာသည္ဟု လူျပက္မ်ားက ရယ္စရာ ေျပာၾကေလသည္။ ထိုမွစြဲ၍ မလြတ္တမ္း ခ်ိုဳင္မည့္တုတ္မည့္သူ၊ သို႔မဟုတ္ အႀကိဳက္ႏွင့္ အလုိက္သင့္ေတြ႔ရသည့္ လူမ်ိဳးကို ဖိုးခ်ိဳင္တုတ္ဟု တင္စား၍ ဆိုသည္။ ယခုေသာ္ ဖိုးက်ိဳင္းဒုတ္ဟူ၍ အသံေျပာင္းလဲေနသည္။ ဖိုးႀကိဳက္ဖိုးလိုခ်င္ဟူေသာ စကားႏွင့္ ဆင္တူ႐ိုးမွား ျဖစ္သည္။
RELATED:
အသံုးမ်ားေသာ ျမန္မာဗန္းစကားမ်ား (က)
အသံုးမ်ားေသာ ျမန္မာဗန္းစကားမ်ား (ခ)
အသံုးမ်ားေသာ ျမန္မာဗန္းစကားမ်ား (ဂ)
အသံုးမ်ားေသာ ျမန္မာဗန္းစကားမ်ား (င)
အသံုးမ်ားေသာ ျမန္မာဗန္းစကားမ်ား (စ)
အသံုးမ်ားေသာ ျမန္မာဗန္းစကားမ်ား (ဆ)
အသံုးမ်ားေသာ ျမန္မာဗန္းစကားမ်ား (ဇ၊ စ်၊ ည၊ ဋ)
အသံုးမ်ားေသာ ျမန္မာဗန္းစကားမ်ား (တ)
အသံုးမ်ားေသာ ျမန္မာဗန္းစကားမ်ား (ထ၊ ဒ)
အသံုးမ်ားေသာ ျမန္မာဗန္းစကားမ်ား (ဓ၊ န)
အသံုးမ်ားေသာ ျမန္မာဗန္းစကားမ်ား (ပ)
No comments:
Post a Comment