အျပန္အလွန္ထိန္းေက်ာင္းျခင္း၊ ႏုိင္ငံတည္ေဆာက္ေရး၊ သည္းေျခႀကိဳက္ႏိုင္ငံေရး (ေအာင္ထြဋ္)

(က) 

သို႔ေသာ္ မ်ားစြာေသခ်ာသည္မွာ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္မွစ၍ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၲရား၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ အသီးသီးသည္ "--- ဥပေဒ၊ ပုဒ္မ ---၊ ပုဒ္မခြဲ --- တြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ လုပ္ပုိင္ခြင့္ကို က်င့္သံုး၍" ဆိုေသာစာတုိင္ မျဖစ္မေန ထည့္သြင္း၍ က်င့္သံုးရေတာ့မည္ ဆိုေသာအခ်က္ျဖစ္သည္။ ထိုသို႔ ဥပေဒအရ အပ္ႏွင္းထားေသာ လုပ္ပုိင္ခြင့္ ဟုတ္ မဟုတ္ ေစာင့္ၾကည့္ရန္ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္တြင္ ေကာ္မတီမ်ား ရွိပါလိမ့္မည္။ ဥပေဒမရွိေသာေၾကာင့္၊ ဥပေဒေခတ္မမီေသာေၾကာင့္ "မူ" အစား "လူ" က ဆံုးျဖတ္ရပါသည္ဟု ေရးရာေကာ္မတီမ်ားက ေတြ႕ရွိလွ်င္ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္က ဥပေဒအျဖစ္ ျပဳေပးရပါလိမ့္မည္။ ေခတ္မမီလွ်င္ ေခတ္မီေအာင္ Amendment ျပဳလုပ္ရပါလိမ့္မည္။

ဤသည္ပင္လွ်င္ Check and Balance ဟု ေခၚသည့္ Political Process ျဖစ္ေပေတာ့သည္။

(၂၀-၁၀-၂၀၀၈)

[ဒီမိုကေရစီ မွ]

( ခ )

ႏိုင္ငံတည္ေဆာက္ေရး ဆိုေသာအခ်က္ကို STATE ဟုေခၚသည့္ ႏုိင္ငံေတာ္ကိုပါ ထည့္သြင္းရွင္းလင္းရမည္ဆိုလွ်င္ ႏုိင္ငံေတာ္က လူတစ္ဦးခ်င္းကို ပိုင္ဆုိင္မႈ၊ အက်ိဳးအျမတ္ဆိုင္ရာ မက္လံုးမ်ားေပး၍ လူတုိင္းကို အလုပ္လုပ္ေစၿပီး တစ္ဦးခ်င္းလည္း ပန္းတုိင္ေရာက္၊ ႏုိင္ငံေတာ္လည္း ပန္းတုိင္ေရာက္ ၀ိုင္း၀န္းတည္ေဆာက္ေရးကို ဆိုလိုေပသည္။ သို႔ေသာ္လည္း လက္ေတြ႕တည္ေဆာက္ေရးတြင္ လူတုိင္းက အလုပ္ႀကိဳးစားၾကျခင္း မရွိသကဲ့သုိ႔ ႏုိင္ငံေတာ္ကလည္း လူတုိင္းကို ပါ၀င္အလုပ္လုပ္ခြင့္ ေပးၾကသည္မဟုတ္ပါ (Economic Rent)။ တစ္ခါတစ္ရံ လူတိုင္းကို အလုပ္လုပ္ခြင့္ ေပးခ်င္သည့္တုိင္ ကုန္လုပ္စြမ္းအားစုမ်ား အသင့္မရွိသည့္အခါ အကန္႔အသတ္ျဖင့္ မည္သူ႔ကို ခြင့္ျပဳမည္ဆိုေသာ ကိစၥကို ဆံုးျဖတ္ရန္ လိုအပ္လာခဲ့သည္ (Rent Seeking)။

ႏုိင္ငံတည္ေဆာက္ေရးသည္ အခ်ိန္ကာလတစ္ခု ၾကာလာေသာအခါ ႏုိင္ငံေတာ္၊ အစိုးရ၊ အလုပ္လုပ္သူမ်ား၊ အလုပ္မလုပ္သူမ်ား၊ လုပ္စရာမရွိသူမ်ား၊ လုပ္စရာတစ္ခုခု မကၽြမ္းက်င္သူမ်ား အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိလာေသာေၾကာင့္ အုပ္စိုးသူ လူတန္းစား၊ လူလတ္တန္းစားႏွင့္ အေျခခံလူတန္းစားဟူ၍ အပိုင္း ၃ ပိုင္း ကြဲျပားလာခဲ့သည္။ Marxist သီအိုရီမ်ားအရ လူတန္းစားမ်ား အေပၚသို႔ ဆန္တက္သည့္ သေဘာရွိရာ ႏုိင္ငံတည္ေဆာက္ေရးတြင္ လူလတ္တန္းစားမ်ား အေပၚတက္ခြင့္အလို႔ငွာ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား က်င္းပေပးရသည္။ ေျပလည္သည္မ်ား ရွိသကဲ့သို႔ မေျပလည္မႈမ်ားလည္း ရွိခဲ့ေပသည္ (Class Struggle)။

(၂၆-၁​၂၀၀၉)

[From STATE to STATENESS မွ]

( ဂ )

ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပညာရွင္ Anthony Downs က ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားသည္ လူႀကိဳက္မ်ားမႈႏွင့္ မဲအမ်ားဆံုး ရရွိေရးအလို႔ငွာ Rational Decision ျပဳလုပ္ရာတြင္ ျပည္သူလူထုအတြက္ Meaningful Alternatives ေခၚ အဓိပၸါယ္ရွိေသာ ေရြးခ်ယ္စဥ္းစားစရာမ်ားကို ထုတ္ေဖာ္ရမည့္အစား ECHO ေခၚ ျပည္သူလူထု၏ သည္းေျခႀကိဳက္ ခံစားခ်က္မ်ားကို ေႂကြးေၾကာ္မႈသက္သက္ ျဖစ္သြားတတ္သည္ဟု ရွင္းလင္းထားျခင္း ျဖစ္ေပသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္လည္း မၾကာမီတြင္ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားႏွင့္ ၎တို႔၏ မူ၀ါဒမ်ား၊ ေႂကြးေၾကာ္သံမ်ား ေပၚထြက္လာေတာ့မည္ျဖစ္ရာ သည္းေျခႀကိဳက္ စကားလံုးမ်ား သက္သက္သာပါၿပီး အသစ္အဆန္း မဟုတ္သည့္ ဖမ္းစားမႈမ်ား ျဖစ္ထြန္းခဲ့လွ်င္ လူႀကိဳက္မ်ားသည္ထက္ ဘာမွ်မပိုသည့္ ႏုိင္ငံေရးသာ ျဖစ္ဖြယ္ရွိပါသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏုိင္ငံေရးသည္ Us Them ခြဲျခားမႈမ်ားႏွင့္ သည္းေျခႀကိဳက္ ႏုိင္ငံေရးမ်ားကို ေက်ာ္လြန္၍ ေရြးခ်ယ္စရာ အယူအဆအမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္ထြန္းေပၚေပါက္သည့္ အဆင့္ထိ တေရြ႕ေရြ႕ ခ်ီတက္ရမည့္ ခရီးရွည္ႀကီး တစ္ခုျဖစ္ပါေၾကာင္းႏွင့္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ တစ္ဦးခ်င္း၏ စြမ္းေဆာင္ရည္ ျမႇင့္တင္ေရးကို ၀ိုင္း၀န္းလုပ္ေဆာင္ၾကရမည့္ အခ်ိန္အခါလည္းျဖစ္ေၾကာင္း သတိေပးလိုရင္း ျဖစ္ပါသည္။

(၂-၃-၂၀၀၉)

[သည္းေျခႀကိဳက္ႏုိင္ငံေရး မွ]