စတိတ္မင္ဋီကာ ၁၆ ခ်က္ - ေမာင္စူးစမ္း

ေခါင္းေဆာင္ဆိုလွ်င္ သူ႔အတုိင္းအတာႏွင့္သူ အရည္အခ်င္းရွိ၍ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လာတာခ်ည္း ျဖစ္သည္။ အရည္အခ်င္း မရွိဘဲႏွင့္ေတာ့ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ဖို႔ ေ၀းလိမ့္မည္ဟု ထင္သည္။ လာမည့္ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ေရြးေကာက္ပြဲ၌ ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးေပၚမည္။ ပါတီစံုေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္၍ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ ေပၚလာတာ မေကာင္းဘူးလားဟု ေမးစရာေပၚသည္။ ေကာင္းပါသည္ဟု ေယဘုယ် ေျဖၾကပါလိမ့္မည္။ သို႔ေသာ္ အခ်ိဳ႔သံုးသပ္သူတို႔သာမက အခ်ိဳ႔ႏိုင္ငံေရး သိပၸံပညာရွင္တို႔ကပင္ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္တစ္မ်ိဳးျဖစ္ေသာ Stateman စတိတ္မင္ကို သီးျခားခြဲထုတ္ေလ့လာသည္။ အဘိဓာန္အနက္၌ စတိတ္မင္ဆိုသည္မွာ အေျမာ္အျမင္ရွိေသာ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္သည္ဟု ဖြင့္ဆိုသည္။ အဘိဓာန္အနက္သည္ မမွားေသာ္လည္း မျပည့္စံုေပ။ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပညာတြင္ စတိတ္မင္ကို သီးျခားအေၾကာင္းအရာ တစ္အရပ္အျဖစ္ စာမ်က္ႏွာဖြင့္လ်က္ ေလ့လာသည္။

၁၆ ပါး
ေမာ္ဒန္ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပညာရွင္တို႔က စတိတ္မင္ကို ေအာက္ပါအတိုင္း ဂုဏ္ပုဒ္ေဖာ္၍ အနက္ေပးသည္။
(၁) အေတြးအေခၚအေျမာ္အျမင္ရွိသူ
(၂) ေခတ္မီေသာ အေတြးအေခၚတို႔ႏွင့္ ယဥ္ပါးသူ
(၃) ဒီမိုကေရစီတန္ဖိုးနားလည္သူ
(၄) ညႇိႏိႈင္းေဆြးေႏြးတတ္ေသာဉာဥ္ရွိသူ
(၅) ႏိုင္ငံေရးအကဲျဖတ္ခ်က္ ေကာင္းမြန္စြာျပဳလုပ္ႏိုင္သူ
(၆) အမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြားႏွင့္ အမ်ိဳးသားပန္းတုိင္တို႔ကို ကာကြယ္ႏိုင္သူ
(၇) စ်ာန္၀င္စားမႈမဲ့ေသာ အစစ္အမွန္၀ါဒကို ခြဲျခားႏိုင္သူ
(၈) လက္ေတြ႔မက်ေသာ စိတ္ကူးယဥ္မႈကို ဖယ္ရွားႏိုင္သူ
(၉) ကာလ၏ ပင္ရင္းအနက္အဓိပၸါယ္ကိုသိသူ
(၁၀) အခြင့္အလမ္းကို အမိဖမ္းႏိုင္သူ
(၁၁) စိန္ေခၚမႈတို႔ကို ရင္ဆုိင္၀ံ့သူ
(၁၂) ဘယ္ဟာ အေရးႀကီးသလဲဟု ေရြးႏိုင္သူ
(၁၃) ဘယ္ဟာက ဆီေလ်ာ္သည္၊ ဘယ္ဟာက မဆီေလ်ာ္ဟု ခြဲျခားႏိုင္သူ
(၁၄) အေရအတြက္ထက္ အရည္အခ်င္းကို ပို၍အားထားသူ
(၁၅) သ႐ုပ္ခြဲစစ္မႈ Analysis ထက္ ေပါင္းစပ္ဖြဲ႔စည္းျခင္း Synthesis ကို အေလးသန္သူႏွင့္
(၁၆) လူ႔ဘ၀၏ အႏုအၾကမ္းကို ခံစားတတ္သူ (၀တၳဳေရးဆရာတုိ႔လို)တို႔ ဟူ၍ ျဖစ္သည္။

ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပညာရွင္တို႔က ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္တို႔သည္ ဘယ္ေလာက္ပဲ လိမၼာပါးနပ္ပါေစ၊ ဘယ္လိုပဲ ပညာတတ္ျဖစ္ပါေစ၊ ဘယ္ေလာက္ပဲ ကြန္႔ျမဴးဉာဏ္ရွိပါေစ အထက္တြင္ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ ဂုဏ္ပုဒ္ ၁၆ ပါးမရွိဘဲ စတိတ္မင္ျဖစ္မလာႏိုင္ဟု ေထာက္ျပထားသည္။ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပညာရွင္တို႔သည္ သူတို႔၌ လက္ေတြ႔အေတြ႔အႀကံဳေတြ မရွိတုိင္း စတိတ္မင္၏ ဂုဏ္ပုဒ္ကိုေဖာ္ရာ၌ အရမ္းေလာဘႀကီးေနသည္ဟု တစ္ဖက္၌ ေ၀ဖန္ခံရသည္။ စတိတ္မင္ဂုဏ္ပုဒ္တို႔သည္ စစ္ဘက္၊ အရပ္ဘက္ ႏွစ္ဖက္စလံုးတြင္ အက်ံဳး၀င္ပါလိမ့္မည္။ ဂုဏ္ပုဒ္(၅) ႏိုင္ငံေရးအကဲျဖတ္ခ်က္ ေကာင္းမြန္မႈကို အဓိကထားသည္။

အၫႊန္း - Scholarship and Stateman Ship

(ရန္ကုန္တိုင္းမ္ဂ်ာနယ္ အတြဲ ၅၊ အမွတ္ ၄၀ တြင္ပါရွိသည့္ ႏိုင္ငံေရး အခ်ပ္ပိုမွ ျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္)