ျမန္မာေတြ ယဥ္ေက်းမႈနိမ့္က်ေသးတယ္တဲ့လား - လူထုစိန္၀င္း

ရန္ကုန္မွာ ေရႊဆုိင္ဖြင့္ထားတဲ့ ေက်ာင္းသားတပည့္ေဟာင္းတစ္ေယာက္ သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔က ေခ်ာကလက္တစ္ဘူး၊ ရွပ္အက်ႌတစ္ထည္နဲ႔ လာကန္ေတာ့ပါတယ္။ ေသာ့ခ်ိတ္ကေလးတစ္ခုပါတာေၾကာင့္ စင္ကာပူက ျပန္လာတာလားလို႔ ေမးလိုက္ေတာ့ သူ႔ဇနီးနဲ႔အတူ သြားလည္တာ တစ္လၾကာခဲ့တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။

ခ်ီးမြမ္းခန္း ဖြင့္မဆံုး
"ေလယာဥ္ကြင္းထဲဆင္းဖို႔ ၀ဲေနကတည္းက တအံ့တၾသျဖစ္ရေတာ့တာပါပဲ။ တစ္ၿမိဳ႕လံုး ၀င္းထိန္ေနလိုက္တာမ်ား ေလယာဥ္ေပၚကေနၿပီး ေၾကာ္ျငာဆုိင္းဘုတ္ေတြကိုေတာင္ လွမ္းၿပီးဖတ္လို႔ရမလား ထင္ရတယ္ဗ်"

ႏိုင္ငံျခားခရီးကို ပထမဆံုး ေရာက္ဖူးသူတို႔ ထံုးစံအတုိင္း သူက စင္ကာပူသားေတြ စည္းကမ္းရွိပံု၊ ၿမိဳ႕ႀကီးသန္႔ရွင္းပံု၊ ကားေတြ၊ ရထားေတြ စီးရတာ ညက္ေညာပံု စတဲ့ ခ်ီးမြမ္းခန္းမ်ိဳးစံု ဖြင့္လို႔မေမာႏိုင္ေအာင္ ရွိေနပါတယ္။ စကားေျပာလို႔ေမာေတာ့မွ "ဒီလုိ ၿမိဳ႕ႀကီးသား ပီသၾကလို႔ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ ထိုက္တန္တာကိုး" လို႔ မွတ္ခ်က္ခ်လိုက္ပါတယ္။ သူက ဒီမွာတင္ မရပ္ေသးဘူး။ "ကၽြန္ေတာ္တို႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ႀကီးကေတာ့….." လို႔ ဆက္ေျပာေနတာေၾကာင့္ သူ႔စကားကို၀င္ျဖတ္ၿပီး လမ္းေၾကာင္းလႊဲလုိက္ရတယ္။

နားၾကားျပင္းကပ္တယ္
သူဆက္ေျပာမယ့္ စကားေတြကို သိေနလို႔ စကားလမ္းေၾကာင္း လႊဲလုိက္တာပါ။ ဒီစကားမ်ိဳးေတြကို "ဖန္တစ္ရာေတေအာင္" နားေထာင္ခဲ့ဖူးပါၿပီ။ ႏုိင္ငံျခားသြားၿပီး အေတြ႔အႀကံဳကို ဗဟုသုတျဖစ္ေအာင္ ျပန္ေျပာျပတာ ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ယွဥ္ယွဥ္ၿပီး ကုိယ့္တုိင္းျပည္နဲ႔ ကုိယ့္လူမ်ိဳးကိုပါ သေရာ္သလိုလိုနဲ႔ ႏွိမ့္ခ်ေစာ္ကား ေျပာတာေတြကိုေတာ့ သည္းမခံႏိုင္ပါဘူး။ ကုိယ့္တုိင္းျပည္၊ ကုိယ့္လူမ်ိဳးအေၾကာင္း ဘာမွသိတာ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ လူတတ္ႀကီးလုပ္ၿပီး စည္းကမ္းနားမလည္ဘူး၊ ယဥ္ေက်းမႈအဆင့္အတန္း နိမ့္က်ေသးတယ္၊ လူမ်ိဳးက ဖ်င္းရတဲ့အထဲ ပ်င္းလုိက္ေသးတယ္၊ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ မတန္ေသးဘူး စတဲ့စကားမ်ိဳးေတြ "ေဟာင္ဖြာေဟာင္ဖြာ" ေျပာတာေတြကို နားၾကားျပင္းကပ္လွပါတယ္။

ထြီခနဲ၊ ထြမ္ခနဲ
စင္ကာပူတို႔၊ မေလးရွားတို႔ တိုးတက္မႈအရွိန္အဟုန္ ႀကီးႀကီးမားမားနဲ႔ က်ားကေလးေတြ ျဖစ္လာၾကတာ အားက်စရာပါ။ ဒါေပမယ့္ သိပ္စည္းကမ္းရွိလို႔၊ သိပ္ယဥ္ေက်းလို႔ တိုးတက္လာတာဆိုတဲ့ စကားကိုေတာ့ သေဘာမတူပါဘူး။ ၿမိဳ႕သားေတြ စည္းကမ္းရွိလို႔ ၿမိဳ႕ႀကီး သန္႔ရွင္းေနတယ္ဆိုတာလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ကမၻာေပၚမွာ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးေလာက္ "ထြီခနဲ၊ ထြမ္ခနဲ" ေတြ႔ကရာေနရာ တံေတြးေထြးတတ္တဲ့လူမ်ိဳး ဘယ္မွာမွ မရွိပါဘူး။ လူအမ်ား ၀ိုင္းထုိင္စားေသာက္ေနတဲ့ ေနရာမွာလည္း "ထြီထြမ္" လုပ္ၾကတာပါပဲ။

အိမ္ေဖာ္ေတြ ႏွိပ္စက္မႈ
စင္ကာပူထီး၊ စင္ကာပူမေတြက အင္ဒိုနီးရွား၊ ဖိလစ္ပိုင္ႏုိင္ငံေတြက လာေရာက္အလုပ္လုပ္ကိုင္တဲ့ အိမ္အကူ မိန္းကေလးေတြကို ေရေႏြးပူနဲ႔ေလာင္းတာ၊ မီးပူနဲ႔ကပ္တာ၊ အပ္နဲ႔ဆြတာ၊ ထိုးႀကိတ္ႏွိပ္စက္တာမ်ိဳးေတြ ေန႔စဥ္လို စထရိတ္တုိင္းသတင္းစာမွာ ဖတ္ေနရပါတယ္။ ဒါမ်ိဳးကို ယဥ္ေက်းတယ္လို႔ ဘာေၾကာင့္မ်ား သတ္မွတ္ၾကတာလဲ။ အိမ္အကူေတြကို ႏွိပ္စက္လြန္းလို႔ အင္ဒိုနီးရွားနဲ႔ မေလးရွား အစိုးရခ်င္း မၾကာခဏ စကားမ်ားေနၾကတာေတြေကာ မၾကားၾကဘူးလား။ ယဥ္ေက်းမႈအဆင့္အတန္း နိမ့္ေနေသးတယ္ဆိုတဲ့ ျမန္မာျပည္မွာ ဒီျပႆနာရွိေလာက္ေပမယ့္ ဒီေလာက္ႀကီး ဆိုးရြားတဲ့အေျခအေနထိ မေရာက္ေသးပါဘူး။

တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈရွိလို႔
သူတို႔လမ္းမႀကီးေတြ အမိႈက္ကင္းစင္ၿပီး သန္႔ရွင္းေနတာက ဒဏ္ေငြနဲ႔ ႀကိမ္လံုး ေၾကာက္လို႔ပါ။ ပုလိပ္ကလည္း လမ္းေထာင့္တုိင္းမွာ ေစာင့္ၾကည့္ၿပီး စည္းကမ္းေဖာက္သူ ဘယ္သူဘယ္၀ါျဖစ္ျဖစ္ တကယ္ဖမ္းၿပီး တကယ္႐ံုးတင္တာေလ။ ဥပေဒနဲ႔ပတ္သက္ရင္ သိပ္တိက်တာ။ ပုလိပ္က တကယ္႐ံုးတင္သလုိ တရား႐ံုးကလည္း တကယ္စစ္ၿပီး တကယ္ျပစ္ဒဏ္ခ်တာ။ ဒီေတာ့ ဘယ္သူ ေဖာက္ဖ်က္ရဲမွာလဲ။ ပုလိပ္က သူ႔အလုပ္သူ တိတိက်က် လုပ္သလို ျမဴနီစပယ္ကလည္း သူ႔အလုပ္ကို သူလုပ္တယ္။ ဥပေဒစည္းကမ္း တိတိက်က် ခ်မွတ္ထားသလို တိတိက်က်လည္း လုပ္ၾကေတာ့ ဘယ္သူမွ ကိုယ့္အလုပ္မဟုတ္တာကို ၀င္မစြက္ရဲၾကဘူး။ အဓိက,ကေတာ့ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ (rule of law) ရွိေနလို႔သာ ျဖစ္တယ္။

မျမင္ဖူး "မူး"ျမစ္ထင္
အခု က်ားကေလးေတြျဖစ္ေနၾကတဲ့ ႏိုင္ငံေတြဟာ ဟိုးေရွးကဆို စားနပ္ရိကၡာအပါအ၀င္ လူသံုးကုန္ပစၥည္း အေတာ္မ်ားမ်ားကို ျမန္မာႏိုင္ငံက ၀ယ္သံုးၾကရတာကို အခု "မျမင္ဖူး မူး ျမစ္ထင္" ျဖစ္ေနၾကသူေတြ သိေစခ်င္လိုက္တာ။ ေရႊက်ီးႏုိင္လြန္လို တက္ထရြန္နဲ႔ ဒက္ကရြန္လို အ၀တ္အထည္ေတြကို ျမန္မာျပည္က ၀ယ္ၾကရတာပါ။ ဗႏၶဳလေစာင္ဆိုရင္ အာရွတစ္ခြင္လံုး နာမည္ႀကီးပါတယ္။ ဘာမားစတိတ္လို၊ ကပၸီတန္လို၊ ဂိုးလ္ဖလိတ္လို စီးကရက္ေတြဆို ဂ်ပန္ေတြ သိပ္ႀကိဳက္ၾကပါတယ္။ အာမီရမ္လို႔ေခၚတဲ့ ရမ္အရက္ဆိုရင္ ႐ုရွားသံ႐ံုးကလူေတြေတာင္ သူတို႔ေဗာ့ဒကာနဲ႔ လဲေသာက္ၾကပါတယ္။

ကလင္တန္လိုလား၊ ေရဂန္လိုလား
ၿမိဳ႕ႀကီးသား မပီသၾကေသးလို႔ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ မတန္ေသးဘူးလို႔ ေျပာသူေတြကို တစ္ခုေမးခ်င္ပါတယ္။ ၿမိဳ႕ႀကီးသား ပီသတယ္ဆိုတာ ဘယ္လိုဟာလဲဆိုတဲ့ ေမးခြန္းပါ။ သမၼတကလင္တန္က ေက်ာင္းသူေလး ေမာ္နီကာကို ျပဳမူလုိက္တဲ့ အျပဳအမူမ်ိဳးကို ေခၚတာပါလား။ ကမၻာတစ္ခုလံုးကိုေတာ့ အယာတိုလာခုိေမနီရဲ႕ အီရန္ႏိုင္ငံကို လက္နက္ေတြမေရာင္းဖို႔ ေအာ္ဟစ္တားဆီးေနၿပီး သူကေတာ့ ခိုးေၾကာင္ခိုး၀ွက္နဲ႔ ခိုေမနီဆီကို လက္နက္တင္သြင္းေရာင္းခ်ၿပီး ရတဲ့ေငြအားလံုးကို အစိုးရဘတ္ဂ်က္ထဲ တစ္ျပားမွမထည့္ဘဲ နီကာရာဂြါႏိုင္ငံက လက္ယာသူပုန္ေတြကို ေထာက္ပံ့ခဲ့တဲ့ ေရဂန္ရဲ႕ အျပဳအမူမ်ိဳးကိုမ်ား ေခၚတာပါလား။ ေရဂန္ဟာ ဒီလို မလုပ္ခဲ့ပါဘူးလို႔ လႊတ္ေတာ္ကိုေတာင္ ေျဗာင္လိမ္ခဲ့ေသးတယ္ေလ။ အဲဒီ အျပဴအမူေတြဟာ ၿမိဳ႕ႀကီးသားပီသမႈပါလား။ ဒီမိုကေရစီ ယဥ္ေက်းမႈပါလား။

အီလစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး
ေျပာရမယ္ဆိုရင္ စင္ကာပူဆိုတာလည္း တင္းျပည့္က်ပ္ျပည့္ ဒီမိုကေရစီအဆင့္ မေရာက္ေသးပါဘူး။ Autocracy နဲ႔ Meritocracy ႏွစ္ခု ေပါင္းစပ္ထားတဲ့ ေရေပၚဆီလူတန္းစား "အီလစ္" ေတြ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ အစိုးရမ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဆို စင္ကာပူ ဘာေၾကာင့္ ထိပ္တန္းေရာက္ေနသလဲလို႔ေမးရင္ အထက္မွာ ေျပာခဲ့တဲ့အတိုင္း ဥပေဒစိုးမိုးမႈ (rule of law) အျပည့္အ၀ရွိေနလို႔ ျဖစ္တယ္လို႔ပဲ ေျဖရပါလိမ့္မယ္။ တုိင္းျပည္လည္းႀကီး၊ လူဦးေရလည္းမ်ားၿပီး သယံဇာတေတြလည္းမ်ားတဲ့ ယိုးဒယားက လူဦးေရ ငါးသန္းေတာင္ ျပည့္ေအာင္မရွိ႐ံုမက သဘာ၀သယံဇာတဆိုလည္း ဘာမွမရွိတဲ့ စင္ကာပူကို ဘာေၾကာင့္မမီတာလဲဆိုတာ ၾကည့္သင့္တယ္။ ယိုးဒယားႏုိင္ငံမွာက ပိုက္ဆံေပးႏိုင္ရင္ ေထာင္ထဲကလူကိုေတာင္ လူစားလဲႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုၾကတယ္ေလ။ ေငြမ်ား တရားႏိုင္႐ံုသာမက ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေတာင္ လုပ္လို႔ရတယ္ဆိုတာ "သက္ဆင္" က လက္ေတြ႔ျပခဲ့တယ္မဟုတ္လား။

၂၀၀၉ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာ ၁၁