ႏိုင္ငံေရးသမားဋီကာ - ေမာင္၀ံသ

ႏုိင္ငံေရးသမား (Politician) နဲ႔ ႏုိင္ငံျပဳေခါင္းေဆာင္ (Statesman) ကို ခြဲျခားရွင္းျပတဲ့ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ေတြ ဖတ္႐ႈေလ့လာၾကၿပီး ႏုိင္ငံေရးသမားေတြကို ကုိယ္က်ိဳးရွာသမားေတြလို႔ ထင္ျမင္ယူဆသူေတြ အေတာ္မ်ားေနတယ္ဗ်။

ႏုိင္ငံေရးေဆာင္ရြက္သူကို အားလံုးလႊမ္းၿခံဳၿပီး ႏုိင္ငံေရးသမား (Politician) လို႔ပဲ ေခၚဆိုပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြဟာလည္း ပုထုဇဥ္ေတြပဲျဖစ္လို႔ ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ မာန္မာနမ်ား ရွိၾကစၿမဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အနည္းအမ်ားေတာ့ ကြာျခားၾကမွာေပါ့။ အဲဒီအေပၚ မူတည္ၿပီး ႏုိင္ငံေရးသမားဆိုး၊ ႏိုင္ငံေရးသမားေကာင္းရယ္လို႔ ကြဲျပားလာၾကတယ္။ ဆိုးတယ္ေကာင္းတယ္ဆိုတာကို သူတို႔နဲ႔ ဆက္ဆံေနရတဲ့ လူထုက အကဲျဖတ္သတ္မွတ္ၾကတာပါ။

ေကာင္းက်ိဳးဆိုးက်ိဳး ဘယ္ဟာ လုပ္သလဲ
အစိုးရ အရာရွိတစ္ေယာက္ဟာ သူ႔အလုပ္တာ၀နက္ို ေက်ပြန္စြာထမ္းေဆာင္ရင္ အရာရွိေကာင္းတစ္ေယာက္လို႔ ေျပာႏုိင္တယ္။ သူနဲ႔ ဆက္ဆံရတဲ့ ျပည္သူေတြကို အက်ပ္ကိုင္ ပညာျပၿပီး လာဘ္လာဘရေအာင္လုပ္ရင္ အရာရွိဆိုးလို႔ ေျပာၾကတယ္။ ႏုိင္ငံေရးသမားလည္း ထိုနည္း၎ပါပဲ။ ျပည္သူလူထုကို အလုပ္အေကၽြးျပဳရင္ ႏိုင္ငံေရးသမားေကာင္း၊ ျပည္သူလူထုကို အာဏာအလြဲသံုးၿပီး ျပန္လည္ႏွိပ္စက္ေနရင္ ႏုိင္ငံေရးသမားဆုိးပါပဲ။ အရာရာကို ျပည္သူလူထုေကာင္းက်ိဳး လုပ္သလား၊ ဆိုးက်ိဳးလုပ္သလားဆိုတာနဲ႔ပဲ တုိင္းတာရပါမယ္။

ပီတိကိုပဲစားရမယ္
အစိုးရ၀န္ထမ္းနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးသမား ကြာျခားတာက အစိုးရ၀န္ထမ္းဟာ သူ႔ပညာနဲ႔ ကၽြမ္းက်င္မႈအားေလ်ာ္စြာ လစာေငြေၾကး ရရွိတယ္။ ႏုိင္ငံေရးသမားက လစာေငြေၾကး မရဘူး။ ေစတနာ့၀န္ထမ္း အလုပ္ျဖစ္တယ္။ သူ႔ကို ႏိုင္ငံေရးလုပ္ရမယ္လို႔ ဘယ္သူကမွ ခုိင္းတာမဟုတ္ပါ။ သေဘာတရားအရေျပာရင္ မိမိဆႏၵအေလ်ာက္ အမ်ားအက်ိဳးကို ေဆာင္ရြက္ခ်င္တဲ့စိတ္ ထက္သန္လြန္းလို႔ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ၾကတာ ျဖစ္တယ္။ ႏုိင္ငံေရးလုပ္ျခင္းဟာ မိမိကုိယ္မိမိ တာ၀န္အပ္ႏွင္းၿပီး လုပ္တဲ့မစ္ရွင္ (mission) အလုပ္ျဖစ္တယ္။ ကုသိုလ္ျဖစ္ အလုပ္ျဖစ္တယ္။ ဘာသာေရးစကားလံုးနဲ႔ေျပာရင္ သာသနာျပဳအလုပ္မ်ိဳး ျဖစ္တယ္။ ဒါျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးသမားဟာ ႏုိင္ငံေရးလုပ္လို႔ ဘာရသလဲ၊ ဘာမွ မရပါဘူး။ သူ ဘာစားမလဲ။ ပီတိကိုပဲ စားရပါမယ္။ သူပါ၀င္လုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံေရးလုပ္ငန္းႀကီးတစ္ခု ေအာင္ျမင္သြားတာကို ၾကည့္ၿပီး တစိမ့္စိမ့္ ပီတိျဖစ္ေနမယ္။ အဲဒါ အရသာပဲေပါ့။ သူပါ၀င္ စြမ္းေဆာင္ခဲ့တာကို အသိအမွတ္ျပဳတဲ့အေနနဲ႔ ေမာ္ကြန္းတင္ခံရရင္လည္း ပီတိျဖစ္ရတာပဲ။ ရင္ဘတ္မွာ ဖဲႀကိဳး၀ါေလး ခ်ိတ္ဆြဲေပးတာ ခံရရင္ပဲ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ခဲ့သမွ် အနစ္နာခံခဲ့ရသမွ်ေတြ အားလံုး ေျပေပ်ာက္သြားေတာ့တာေပါ့။

တပည့္ေတြကို ၾကည့္ရ ဆရာေတြကို ေက်းဇူးဆပ္ရ
ႏုိင္ငံေရးသမားေတြထဲမွာ ၀န္ႀကီး၊ ၀န္ကေလး၊ အမတ္ စသည္ျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးရာထူးဌာနႏၲရ အသီးသီးရရွိသူေတြကေတာ့ လစာေငြေၾကးတင္မက လုပ္ပိုင္ခြင့္ အခြင့္အေရးေတြပါ ရၾကတယ္။ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာကေန ေငြေၾကးေတြ ဒလေဟာ ၀င္လာတယ္။ အဲ့ဒီ့အခါ သူ႔ကို အဲ့ဒီ့လိုေနရာမ်ိဳးေရာက္ေအာင္ ပခံုးနဲ႔ထမ္းၿပီး တြန္းတင္ေပးခဲ့တဲ့ တပည့္တပန္းေတြကို ျပန္လည္ၾကည့္႐ႈရတယ္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ သူ႔ကို လာဘ္ရႊင္တဲ့ ေနရာေကာင္းေပးထားတဲ့ အထက္ဆရာမ်ားကိုလည္း ေက်းဇူးတံု႔ျပန္ရတယ္။ သည္လိုနဲ႔ပဲ ရ,ထားတဲ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာေလးကို လက္မလႊတ္ခ်င္ေတာ့ဘူး။ အာဏာဆက္ၿမဲဖို႔ နည္းလမ္းမ်ိဳးစံု က်င့္သံုးေတာ့တယ္။ ဘယ္ေလာက္ျဖဴစင္တဲ့ ႏုိင္ငံေရးသမားျဖစ္ပါေစ၊ အာဏာမွာ ယစ္မူးသြားတတ္တယ္။

"ေနရာ" ခံယူခ်က္မတူ
ႏုိင္ငံေရးသမားေတြထဲမွာပဲ ရင့္က်က္မႈရွိၿပီး အေျမာ္အျမင္ႀကီးတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကို Statesman လို႔ ေခၚေ၀ၚသံုးႏႈန္းတယ္။ Statesman ဟာ ႏိုင္ငံေရးသမားပါပဲ။ သို႔ေပမယ့္ Politician ႏုိင္ငံေရးသမားက အုပ္ခ်ုဳပ္ေရးလုပ္ငန္းေတြကို တာ၀န္ယူလို႔ရတယ္။ သူ႔ရဲ႕ အဓိက ရည္မွန္းခ်က္က ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံရဖို႔ ျဖစ္တယ္။ လူသားေရးရာေတြဟာ သူ႔အတြက္ အေရးမႀကီးဘူး။ ရာထူးေနရာရွိမွ သူ႔ၾသဇာအာဏာကို လူေတြက လုိက္နာၾကမယ္လို႔ သိထားတယ္။ တုိင္းျပည္ေကာင္းက်ိဳး လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ဖို႔ ပထမဆံုး "ေနရာ" ရေအာင္ လုပ္ရမယ္လို႔ ခံယူထားတယ္။ Statesman ႏုိင္ငံေရးသမားက လူသားေရးရာကို ပိုစိတ္၀င္စားတယ္။ သူ႔အတြက္ "ေနရာ" ဟာ အေရးမႀကီးဘူး။ လူအမ်ား ေကာင္းက်ိဳးကို ဘယ္ေနရာက လုပ္ရလုပ္ရ လုပ္မယ္လို႔ ဆံုးျဖတ္ထားတယ္။ လူေတြကို ကူညီႏုိင္သမွ် ကူညီတယ္။

Statesman နဲ႔ Politician ကို ခြဲျခားေျပာျပတဲ့ နာမည္ေက်ာ္ အဆိုအမိန္႔တခ်ိဳ႕ရွိတယ္။

"ႏုိင္ငံေရးသမားဟာ လာမယ့္ေရြးေကာက္ပြဲကိစၥကို စဥ္းစားတယ္။ ႏုိင္ငံျပဳေခါင္းေဆာင္က လာမယ့္မ်ိဳးဆက္အတြက္ စဥ္းစားတယ္"
("A Politician thinks of the next election. A Statesman, thinks of the next generation." James Freeman Clarke) ဆိုတဲ့ ဖြင့္ဆိုခ်က္ဟာ ေပၚျပဴလာအျဖစ္ဆံုးပဲ။ အဲဒီအဆိုအတုိင္းဆိုရင္ ႏုိင္ငံေရးသမားဟာ မ်က္ေတာင္ေမြးတစ္ဆံုးပဲ ၾကည့္တတ္သူလို႔ ယူဆရမလို ျဖစ္ေနေတာ့တာေပါ့။

ဂ်ိမ္းဖရီးမန္းကလပ္ (၁၈၁၀-၁၈၈၈)ဟာ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံေရးသမား၊ တရားေဟာဆရာ၊ စာေရးဆရာတစ္ေယာက္ ျဖစ္တယ္။ သူ႔ရဲ႕ အထက္ပါ အဆိုအမိန္႔က ခုေနာက္ပုိင္းမွာ လူအေတာ္မ်ားမ်ားရဲ႕ ကိုးကားစရာ ျဖစ္လာတယ္။ တကယ္ကေတာ့ သမၼတႀကီး ေအဘရာဟမ္လင္ကြန္းက အလားတူ ေျပာၿပီးသားပါ။

"ႏိုင္ငံျပဳေခါင္းေဆာင္ဟာ အနာဂတ္ မ်ိဳးဆက္မ်ားအတြက္ စဥ္းစားတယ္။ ႏုိင္ငံေရးသမားကေတာ့ လာေတာ့မယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲေတြအတြက္ စဥ္းစားတယ္"
A Statesman is he who thinks in the future generations, and a politician is he who thinks in the upcoming elections.
(Abraham Lincoln)

လင္ကြန္းစကားက သိပ္ေပၚျပဴလာမျဖစ္ဘဲ အထက္က ဂ်မ္းကလပ္ရဲ႕စကားကို လူေျပာမ်ားေနၾကတာ ျဖစ္တယ္။

"ႏုိင္ငံေရးသမားတစ္ေယာက္အဖို႔ ၀ါရင့္ႏုိင္ငံျပဳေခါင္းေဆာင္ အျမန္ဆံုး ျဖစ္လာေစတဲ့နည္းကေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ႐ံႈးဖူးျခင္းပါပဲ"
The fastest way for a politician to become an elder statesman is to lose an election.
(Earl Wilson)

သူ႔ႏုိင္ငံေရးကို ခင္ဗ်ား လက္မခံႏိုင္သူကို ႏုိင္ငံေရးသမားလို႔ေခၚတယ္။ အကယ္၍ ခင္ဗ်ားဟာ သူ႔ႏုိင္ငံေရးကို လက္ခံတယ္ဆိုရင္ အဲ့ဒါ ႏုိင္ငံျပဳေခါင္းေဆာင္ပဲ။
A Politician is a Person whit whose politics you don't agree; if you agree with him he's statesman.
(David Lioyd George)

ႏုိင္ငံျပဳေခါင္းေဆာင္အစစ္ဆိုတာ စြန္႔ရဲသူကို ေခၚတယ္။
The true statesman is the one who willing to take risks.
(Charles de Gaulle)

ျပည္သူ႔ေမတၱာေရာင္ျပန္
အထက္ေဖာ္ျပပါ အဆိုအမိန္႔ စာကိုးမ်ားအရ Politician ႏုိင္ငံေရးသမားဆိုတာ ႏုိင္ငံတကာမွာလည္း လူအမ်ားရဲ႕ ကိုးစားယံုၾကည္ျခင္းကို သိပ္မရရွိဘူးလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ တကယ္ကေတာ့ statesman ႏုိင္ငံျပဳေခါင္းေဆာင္အဆင့္ကို လူတုိင္းေရာက္ဖို႔ မလြယ္ပါဘူး။ မည္သို႔ရွိေစ၊ အသက္ရွင္ေနၾကသခိုက္ တတ္ႏုိင္သမွ် အမ်ားေကာင္းက်ိဳးကို ရြက္ေဆာင္သယ္ပိုး သြားၾကရင္ျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားအေပၚ ျပည္သူ႔ေမတၱာ ေရာင္ျပန္ဟပ္လာမွာပါလို႔ ေျပာခ်င္ေၾကာင္းပါဗ်ာ။

[သစၥာသတင္းဂ်ာနယ္၊ အတြဲ-၂၊ အမွတ္-၄၁၊ ၈ ဇြန္ ၂၀၁၀၊ စာမ်က္ႏွာ-၂၄]