ဇြဲတင္းနမူနာ လူသား ဆယ္ေယာက္ - ေမာင္၀ံသ

[ေမာင္၀ံသ]

လူတုိင္းရဲ႕ဘ၀မွာ အခက္အခဲ အက်ပ္အတည္းေပါင္းစံုနဲ႔ ႀကံဳေတြ႔ရတတ္စၿမဲပါ။ အဲသလုိ ႀကံဳရတဲ့အခါမ်ားမွာ မိမိထက္ပိုၿပီး ႀကီးက်ယ္တဲ့ လူသားႀကီးေတြလည္း အခက္အခဲေတြနဲ႔ ႀကံဳခဲ့ၾကတာပဲ၊ သူတို႔ဟာ ႀကံဳေတြ႔ရတဲ့ အခက္အခဲေတြကို မေလွ်ာ့ေသာ ဇြဲလံု႔လ၀ီရိယနဲ႔ ေက်ာ္လႊားႏိုင္ခဲ့ၾကလို႔ ေအာင္ျမင္မႈပန္းတုိင္ကို တက္လွမ္းႏုိင္ခဲ့ၾကတယ္ မဟုတ္ပါလားဆိုတဲ့ ဇြဲတင္းစိတ္ကို ေမြးႏိုင္ၾကဖို႔ အေရးႀကီးတယ္။

ဇြဲတင္းစိတ္ကို စံနမူနာျပခဲ့ၾကတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ႀကီး (၁၀) ေယာက္ အေၾကာင္းကို <www.school-teacher-student-motivation-resources-courses.com> က ေဖာ္ျပၿပီး လူငယ္ေတြကို အားေပးထားတယ္။ ထိုပုဂၢိဳလ္မ်ားကေတာ့ -

(၁) ဟယ္လင္ကဲလား (Helen Keller)
အသက္ ၂ ႏွစ္သမီးအရြယ္ကတည္းက မ်က္မျမင္၊ ဆြံ႔အနားမၾကား ျဖစ္ခဲ့တယ္။ သို႔ေပမယ့္ သူမဟာ ပညာတတ္တစ္ေယာက္ျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားႏိုင္ခဲ့ၿပီး ကမၻာအႏွံ႔ ခရီးလွည့္လည္ကာ လူေတြကို အားေပးစကား ေျပာခဲ့ေသးတယ္။ ဟယ္လင္ကဲလား (၁၈၈၀-၁၉၆၈) ရဲ႕ လက္သံုးေဆာင္ပုဒ္က "ကမၻာႀကီးဟာ ဒုကၡသုကၡေတြနဲ႔ ျပည့္ေကာင္းျပည့္ေနမယ္၊ ဒါေပမယ့္ အဲသည္ ဒုကၡေတြကို ေက်ာ္လႊားလြန္ေျမာက္ႏိုင္မႈေတြကလည္း အျပည့္ပါပဲ" "The world may be full of suffering but it is also full of overcoming" တဲ့။

ဘ၀မွာ ႀကီးမားလွပါတယ္ဆိုတဲ့ ျပႆနာနဲ႔ ရင္ဆုိင္ခဲ့ရသူေတြဟာ ဟယ္လင္ကဲလားအေၾကာင္းကို သိလာၿပီး သူမနဲ႔ ယွဥ္ၾကည့္လုိက္ေတာ့မွ သူတို႔ႀကံဳေနရတဲ့ ျပႆနာဆိုတာ ေျပာပေလာက္စရာ မဟုတ္ေတာ့ဘူးလို႔ နားလည္သြားၾကတယ္။ ဟယ္လင္ကဲလားေတာင္ ျပႆနာေတြကို ေက်ာ္လႊားႏုိင္ေသးတာပဲ မိမိက ဘာေၾကာင့္ မေက်ာ္လႊားႏုိင္ရမလဲ။ မုခ် ေက်ာ္လႊားႏိုင္ရမယ္လို႔ ဇြဲတင္းႏုိင္ခဲ့ၾကပါတယ္။

(၂) လန္႔စ္ အမ္းစထေရာင္း (Lance Armstrong)
ကင္ဆာေရာဂါကို လုိအပ္တဲ့ ခြဲစိတ္ကုသမႈေတြ၊ ဓာတုနည္းနဲ႔ ကုသမႈေတြ မဆုတ္မနစ္ျပဳလုပ္ကာ ေအာင္ႏုိင္ခဲ့သူ၊ ကမၻာ့ၿပိဳင္စက္ဘီးစီး ခ်န္ပီယံအျဖစ္ ၁၉၉၉ ကစလို႔ ခုနစ္ႏွစ္ဆက္တိုက္ ဗိုလ္စြဲခဲ့သူ။ သူ႔အမွတ္တံဆိပ္ ေရာ္ဘာ လက္စည္းကေလးကို ၀ယ္ၿပီး သူ႔ဆီက အားမာန္ေတြကို ကူးစက္ယူၾကတယ္။ သူ႔ရဲ႕ စိတ္ဓာတ္ႀကံ့ခုိင္မႈနဲ႔ ေအာင္ရမယ္၊ ႀကံ့ခုိင္စြာေနရမယ္ (Livestrong) ဆိုတဲ့ စြဲၿမဲယံုၾကည္မႈဟာ ဇြဲတင္းလိုသူေတြအဖို႔ တန္ဖိုးႀကီးလွပါတယ္။

(၃) မာတင္လူသာကင္း (Martin Luther King)
လူမ်ိဳးနဲ႔ အသားအေရာင္ခြဲျခားမႈနဲ႔ ဆင္းရဲငတ္မြတ္မႈတို႔ကို ႀကံ့ႀကံ့ခံ ရပ္တည္ခဲ့သူ၊ အေမရိကမွာ လူလူခ်င္း တန္းတူညီမွ်ေရး လမ္းဖြင့္ေပးခဲ့သူ။ လူတစ္ေယာက္ဟာ ကမၻာႀကီးမွာ အေျပာင္းအလဲေတြျဖစ္ေအာင္ မလုပ္ႏုိင္ဘူးလို႔ ဘယ္သူေျပာႏိုင္မလဲ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အားလံုးဟာ အေျပာင္းအလဲကို ျဖစ္ေစႏုိင္ၾကတာပဲ။ လိုအပ္တာ တစ္ခုတည္းရွိတယ္။ အဲဒါကေတာ့ မြတ္သိပ္ျခင္းပဲ။ တစ္ခုခုကို ျပင္းျပင္းျပျပ လိုလားမြတ္သိပ္ေနဖို႔ပဲ ျဖစ္တယ္။

(၄) မဟတၱမ ဂႏၵီ (Mahatma Gandhi)
ၿဗိတိသွ်အင္ပါယာႀကီးကို အၾကမ္းမဖက္ ႏွလံုးရည္တိုက္ပြဲျဖင့္ ေတာ္လွန္ၿပီး အိႏၵိယျပည္ႀကီးကို လြတ္လပ္ေစခဲ့သူ။ အသားအေရာင္ ခြဲျခားမႈမရွိ၊ ဇာတ္နိမ့္ ဇာတ္ျမင့္ ခြဲျခားမႈမရွိ၊ ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရး ခြဲျခားမႈမရွိ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသမားသက္သက္ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ကို တစ္ကမၻာလံုးက ၾကည္ညိဳေလးစားၾကတယ္။ သူေသေတာ့ ပို္င္ဆုိင္မႈဆိုလို႔ မဆိုစေလာက္ အေသးအဖြဲ ပစၥည္းကေလးေတြပဲ က်န္ရွိတယ္။

(၅) ေထာမတ္ အက္ဒီဆင္ (Thomas Edison)
တစ္စံုတစ္ခုကို မျဖစ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္မယ္ဆိုတဲ့ ဇြဲရွိရင္ အဆံုးတစ္ေန႔မွာ ေအာင္ျမင္ႏုိင္တာပဲဆုိတာကို သက္ေသထူသြားသူ ျဖစ္တယ္။ လွ်ပ္စစ္မီးလံုးကို တီထြင္ခဲ့ရာမွာ အႀကိမ္ေပါင္း တစ္ေသာင္း မေအာင္မျမင္ ျဖစ္ခဲ့ၿပီး ေနာက္ဆံုးက်ေတာ့ ေအာင္ျမင္သြားပါတယ္။ အက္ဒီဆင္က ဆံုး႐ံႈးခဲ့တဲ့ အႀကိမ္တုိင္းဟာ ေအာင္ျမင္မႈပန္းတုိင္ဆီကို တစ္လွမ္းခ်င္း နီးကပ္လာတာပဲလုိ႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။

(၆) အုိင္းစတုိင္း (Einstein)
၂၀ ရာစုရဲ႕ အႀကီးက်ယ္ဆံုး ပညာရွင္ႀကီး ျဖစ္ပါတယ္။ အုိင္းစတိုင္းရဲ႕ ရီေလတီဗီတီ သီ၀ရီဟာ သိပၸံေလာကႀကီး တစ္ခုလံုးကို လႈပ္ရွားသြားေစခဲ့တယ္။ သူဟာ တကၠသိုလ္ေက်ာင္း မေနခဲ့ဖူးဘူး။ မွတ္ပံုတင္႐ံုးက စာေရးေလးဘ၀ကေန ကုိယ္ထူကုိယ္ထ ေလ့လာဆည္းပူးၿပီး သိပၸံပညာရွင္ႀကီး ျဖစ္လာခဲ့တယ္။ အုိင္းစတုိင္း ကေလးဘ၀က ေတာ္ေတာ္နဲ႔ စာသင္လို႔ မရဘူး။ အသက္ ၂ ႏွစ္ေက်ာ္အထိ စကားမေျပာခဲ့ဘူး။ အုိင္းစတုိင္းက "စိတ္ကူးဟာ သုတပညာထက္ ပို အေရးႀကီးတယ္" လို႔ ေျပာခဲ့တယ္။ သည္စကားဟာ ကုိယ့္ဘ၀ကုိယ္ အားငယ္ေနသူေတြအတြက္ ဘယ္ေလာက္ေကာင္းတဲ့ အားေဆးႀကီးလဲ။ ပညာ ေကာင္းေကာင္း မသင္ခဲ့ရလို႔ စိတ္ငယ္ေနသူေတြအတြက္ ဇြဲတင္းစရာ ျဖစ္လာပါတယ္။

(၇) ၀င္စတန္ခ်ာခ်ီ (Winston Churchill)
ဒုတိယကမၻာစစ္မွာ ဂ်ာမနီကို အႏုိင္တုိက္ကာ ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံကို နာဇီတို႔လက္ေအာက္ မက်ေရာက္ေအာင္ ကယ္တင္ခဲ့သူျဖစ္တယ္။ ခ်ာခ်ီဟာ ဘ၀တစ္ေလွ်ာက္လံုး အၿမဲတမ္း ေအာင္ျမင္ခဲ့သူ မဟုတ္ဘူး။ ၆ တန္း ေက်ာင္းသားဘ၀မွာ စာေမးပြဲ က်႐ံႈးခဲ့တယ္။ ႏုိင္ငံေရးထဲ ၀င္ေတာ့လည္း ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္တုိင္း ႐ံႈးခဲ့တာ အသက္ ၆၂ ႏွစ္ အထိတုိင္ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာ ေရြးေကာက္ပြဲႏိုင္ၿပီး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လို႔ သူ႔တုိင္းျပည္ကုိ ကယ္ဆယ္ခြင့္ ရခဲ့တယ္။ ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီး ၿပီးဆံုးသြားတဲ့ေနာက္ ပထမဆံုးက်င္းပတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ခ်ာခ်ီႀကီး ႐ံႈးျပန္တယ္။ သူ႔တုိင္းျပည္က သူ႔ကို လိုတဲ့အခ်ိန္မွာ သံုးၿပီး မလိုတဲ့အခ်ိန္မွာ ဖယ္လိုက္တာလို႔ ေျပာစမွတ္ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ သို႔ေပမယ့္ ခ်ာခ်ီဟာ ႏုိ္င္ငံေရးကို မစြန္႔ခြာဘဲ ဖက္တြယ္ေနခဲ့တယ္။ ၁၉၅၁ မွာ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ျပန္ျဖစ္တယ္။

(၈) ေအဘရာဟမ္ လင္ကြန္း (Abraham Lincoln)
စစ္တပ္ထဲ ၀င္ေတာ့လည္း မေအာင္ျမင္၊ စီးပြားေရးလုပ္ေတာ့လည္း ကုန္႐ံႈး ေႂကြးတင္၊ ခ်စ္သူရည္းစား ထားျပန္ေတာ့လည္း အိမ္ေထာင္သည္ဘ၀ မေရာက္ခင္ ခ်စ္သူက ကြယ္လြန္၊ သူကုိယ္တိုင္လည္း ဘ၀ရဲ႕ ထုေထာင္းခ်က္ေတြေၾကာင့္ စိတ္ဓာတ္ေတြ က်ခဲ့ရတဲ့ လင္ကြန္း။ ႏုိင္ငံေရးလုပ္ျပန္ေတာ့လည္း ပါ၀င္အေရြးခံသမွ် ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ ႐ံႈးၿပီးရင္း ႐ံႈး။ ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ၀င္အေရြးခံတယ္။ ႐ံႈးတယ္။ ဆီနိတ္ေခၚ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ၀င္အေရြးခံတယ္။ ႐ံႈးျပန္တယ္။ ၁၈၅၆ က်ေတာ့ ဒုတိယသမၼတေလာင္းျဖစ္ဖို႔ ၀င္ၿပိဳင္တယ္။ ႐ံႈးတာပါပဲ။ သည္လိုနဲ႔ ဇြဲခတ္ၿပီး ၁၈၆၀ မွာ သမၼတေလာင္းအျဖစ္ ၀င္အေရြးခံေတာ့ အႏုိင္ရခဲ့တယ္။ အေမရိကန္သမုိင္းမွာ အႀကီးျမတ္ဆံုး သမၼတႀကီးလို႔ ကမၸည္းထိုးခံရတယ္။

(၉) အက္ဖ္ ဒဗလ်ဴ ၀ူးလ္၀ပ္ (F.W.Woolworth)
အေမရိကန္က ၁၀ ျပားဆုိင္မ်ားရဲ႕ သူေဌးႀကီး ၀ူးလ္၀ပ္ (၁၈၅၂-၁၉၁၉) ဟာ ကုန္ေျခာက္ဆုိင္ လုပ္သားေလးဘ၀မွာ အလုပ္ရွင္သူေဌးက သူ႔ကို ေဖာက္သည္ေတြနဲ႔ စကားေျပာခြင့္ေတာင္ မေပးခဲ့ဘူး။ သူ႔မွာ ေစ်း၀ယ္ေတြနဲ႔ စကားေျပာတတ္တဲ့ အရည္အခ်င္းေတာင္ မရွိဘူးလို႔ အထင္ခံခဲ့ရတာပါ။ အဲသေလာက္ သူရာမ၀င္ခဲ့သူ ၀ူးလ္၀ပ္ဟာ ၁၉၁၁ ခုႏွစ္ ေရာက္ေတာ့ အေမရိကန္တစ္ႏုိင္ငံလံုးမွာ ကုန္စံုဆုိင္ႀကီးေပါင္း ၅၈၆ ဆုိင္ရဲ႕ ပိုင္ရွင္ျဖစ္လာတယ္။

(၁၀) ရစ္ခ်တ္ ဘက္ (Richard Bach)
၁၉၇၀ ျပည့္ႏွစ္က ထုတ္ေ၀တဲ့ ေယာနသန္ဇင္ေယာ္ (Jonathan Livingston Seagull) ပံုျပင္စာအုပ္ကေလးကို ေရးခဲ့သူ စာေရးဆရာ။ သူေရးထားတဲ့ ဇင္ေယာ္ပံုျပင္ကို ထုတ္ေ၀သူေပါင္းမ်ားစြာက ပယ္ခ်ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူစိတ္မပ်က္ဘူး။ စာအုပ္တုိက္ တစ္တုိက္ၿပီးတစ္တိုက္ကို ဆက္သြယ္ၿပီး ႀကိဳးစားခဲ့တယ္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ မကၠမီလန္ စာအုပ္တုိက္က ေယာနသန္ ဇင္ေယာ္ကို ၁၉၇၀ မွာ ထုတ္ေ၀ခဲ့တယ္။ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္ေရာက္ေတာ့ အဲဒီစာအုပ္ကေလးဟာ အုပ္ေရေပါင္း (၇)သန္း ထုတ္ေ၀ခဲ့ရၿပီးပါၿပီ။

ကိုင္း.... သင္ ဘယ္ေလာက္ ကံဆိုးေနသလဲ။ ဘယ္ေလာက္ အဆင္မေျပျဖစ္ေနသလဲ။ ဘယ္ေလာက္ အခက္အခဲေတြ ေတြ႔ေနရသလဲ။ အထက္ပါ လူဆယ္ေယာက္အေၾကာင္းကို ေလ့လာၾကည့္လုိက္ပါ။ သူတို႔ဆီက ဇြဲ သတၱိေတြကို ဓာတ္ကူးလုိက္စမ္းပါ။ သင္လည္း မုခ် ေအာင္ျမင္ေတာ့မည္ အေသအခ်ာ။

[ေမာင္၀ံသ၊ ရွာမွရွားတဲ့ ႏုိင္ငံေရးသမားႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးေဆာင္းပါးမ်ား၊ စာမ်က္ႏွာ-၄၄၅ မွ ၄၄၈]