ဒီမိုကေရစီႏွင့္ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ ဘယ္သင္းက အရင္စ (ဖရန္စစ္ဖူကူယားမား၏အျမင္) - ေက်ာ္၀င္း

ဒီဘိတ္
ယခုအခါ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးမႈႏွင့္ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေရးစနစ္တို႔ကို လိုလားႏွစ္သက္အပ္ေသာ ရည္မွန္းခ်က္မ်ားအျဖစ္ ႏိုင္ငံအားလံုးေလာက္က သေဘာတူ လက္ခံလာၾကၿပီးျဖစ္ပါသည္။ သို႔ႏွင့္တုိင္ "ဒီမုိကေရစီႏွင့္ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ ဘယ္သင္းက အရင္စ" ဆိုသည္ႏွင့္ပတ္သက္လွ်င္မူ ယေန႔ထက္တုိင္ အျငင္းပြားေနၾကဆဲျဖစ္သည္။ အမွန္စင္စစ္ ဤဒီဘိတ္မွာ ယခုမွစသည္ေတာ့မဟုတ္။ ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒ လက္သီးဆုပ္ေျပက်ခ်ိန္ စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ ကနဦးကာလကတည္းက ျဖစ္သည္။

ထိုစဥ္ကမူ "႐ုရွားလမ္း"၊ "တ႐ုတ္လမ္း" ဟူ၍ လမ္းႏွစ္သြယ္ ေပၚခဲ့ဖူးသည္။ ဆိုဗီယက္ေခါင္းေဆာင္ မစ္ေခးေဂၚဘာေခ်ာ့(ဗ)က "ဂလပ္စေနာ့" (ပြင့္လင္းေရး) ႏွင့္ "ပယ္ရီစတိြဳက္ကာ" (ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး)ကို တြဲလုပ္သည္။ စီးပြားေရးႏွင့္ႏိုင္ငံေရးကို တစ္ေျပးညီျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲလိုသည့္ သေဘာျဖစ္သည္။ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ သူမေအာင္ျမင္ခဲ့ပါ။ တ႐ုတ္ေခါင္းေဆာင္ တိန္႔ေရွာက္ပင္းကမူ "ပဥၥမေျမာက္ေခတ္မီေရး" (ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ အေၾကာင္းမေျပာ) "ေလးမ်ိဳးေခတ္မီေရး" (စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ)ကိုသာ နက္နက္႐ိႈင္း႐ိႈင္း ဖိဖိစီးစီးလုပ္သည္။ သူ အလုပ္ျဖစ္သြားသည္။

ေဂ်ာ့ဒဗလ်ဴဘုရွ္၏ အေရွ႔အလယ္ပိုင္း ဒီမိုကေရစီဇာတ္သြင္းေရး အီရတ္စစ္ပြဲ အေရးနိမ့္သြားၿပီး တ႐ုတ္ျပည္ အင္အားႀကီးမားလာေသာအခါတြင္မူ "စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးမႈကို အရင္စလုပ္" ဆိုေသာ လမ္းေၾကာင္းက အေတာ္ေလး ေရွ႔ေရာက္လာသည္။ ႏိုင္ငံတစ္ခုအေနျဖင့္ အဆင့္ျမင့္၀င္ေငြ သို႔မဟုတ္ (အနည္းဆံုး) အလယ္အလတ္၀င္ေငြ အဆင့္မေရာက္မခ်င္း ဒီမိုကေရစီေရးကို ရက္ေရႊ႔ဆုိင္းထားဆိုေသာ အေျပာအဆိုမ်ားပင္ရွိလာသည္။ ဤအေျပာအဆိုမ်ားအေပၚ ခံတြင္းမေတြ႔ႏုိင္ၾကသူမ်ားကမူ "ယေန႔တ႐ုတ္ျပည္ဘာလဲ၊ ဘယ္လဲ" ေမးခြန္းထုတ္ၾကျပန္သည္။

သူ႔အျမင္
မ်က္ေမွာက္ေခတ္ အေက်ာ္ေဇယ် ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပညာရွင္ "ဖရန္စစ္ဖူကူယားမား" ကမူ ဆိုခဲ့ပါ ဒီဘိတ္မွာ ပစ္မွတ္မွားေနသည္ဟု ေ၀ဖန္သည္။ ဤသို႔ ပစ္မွတ္မွားေနသည္ကို အသံုးျပဳၾကေသာ "စံ" ကုိယ္တုိင္က လြဲေနေသာေၾကာင့္ဟု မွတ္ခ်က္ျပဳသည္။ ဒီဘိတ္တြင္ ပါ၀င္ျငင္းခံုၾကသူမ်ားက "ဒီမိုကရက္တစ္ အင္စတီက်ဴးရွင္းမ်ား၏ စြမ္းေဆာင္ရည္"ကို "ကိန္းေသ" အျဖစ္ ၾကည့္ျမင္ၾကေသာေၾကာင့္ဟု ဆိုသည္။ တကယ့္လက္ေတြ႔တြင္ အဆိုပါဒီမိုကရက္တစ္ အင္စတီက်ဴးရွင္းမ်ား၏ စြမ္းေဆာင္ရည္မွာ ႏိုင္ငံတစ္ခုႏွင့္တစ္ခု မတူ။ အမ်ားႀကီးကြာသည္ဟု ေကာက္ခ်က္ခ်သည္။

"အာဏာပိုင္စနစ္ေအာက္တြင္လည္း စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္ပါသည္" ဆိုေသာ "ေထာက္ကြက္" ကိမူ ဖူကူယားမားက ႁခြင္းခ်က္အျဖစ္ိ လက္ခံသည္။ ဤေကာက္ခ်က္အတိုင္း အမွန္တကယ္ ျဖစ္ဖို႔ဆိုလွ်င္ ဦးေဆာင္အီလစ္မ်ား၏ အေျမာ္အျမင္က စကားေျပာလိမ့္မည္ဟု ေစာဒကတက္သည္။ တကယ့္လက္ေတြ႔တြင္ စင္ကာပူမွ လီကြမ္ယူလို ေခါင္းေဆာင္မ်ိဳးထက္ ဇိုင္ယာမွ မူဘူတူလို၊ ဖိလစ္ပိုင္မွ မားကို႔(စ္)လို အီလစ္ေတြကိုသာ မေတြ႔ခ်င္အဆံုး ျဖစ္ေနသည္ဟုလည္း ေထာက္ျပသည္။

မည္သည့္ႏိုင္ငံျဖစ္ေစ လိႈင္းထန္ေလထန္ခရီးႏွင့္ ႀကံဳရၿပီဆိုလွ်င္မူ "ဒီမိုကရက္တစ္ တရားနည္းလမ္းက်မႈ" ရွိမွသာ အသက္ဆက္ရွင္သန္ႏိုင္စရာ ရွိလိမ့္မည္ဟုလည္း သူက သံုးသပ္ျပပါသည္။ ၁၉၉၇-၉၈ အာရွ ဘ႑ာေရးအက်ပ္အတည္းႏွင့္ ရင္ဆုိင္လုိက္ရေသာအခါ အျပင္းထန္ဆံုး အထိနာခဲ့သည့္ ႏွစ္ႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ေတာင္ကိုရီးယားက ဘာမွ်မျဖစ္။ အင္ဒိုနီးရွားမွာ ကေသာင္းကနင္း ျဖစ္သြားခဲ့ရသည္။ ဘာေၾကာင့္ ဤသို႔ျဖစ္ရသနည္း ေမးခြန္းထုတ္ၾကည့္ရာ ထိုစဥ္က အင္ဒိုနီးရွားမွာ "တရားနည္းလမ္းက်မႈ" ဘက္က အားနည္းေသာေၾကာင့္ဟု အေျဖထုတ္ျပသည္။

ေရြးေကာက္ပြဲ၏ အခန္းက႑
ဆက္လက္ၿပီး ဖူကူယားမားက "ဒီမိုကရက္တစ္တရားနည္းလမ္းက်မႈ" ဆိုသည္ကို ဆန္းစစ္ျပသည္။ "တရားနည္းလမ္းက်မႈ"မွာ "တရားဥပေဒေၾကာင္း" သက္သက္မဟုတ္။ "လူထုထင္ျမင္ခ်က္"ႏွင့္ သ႐ုပ္ထင္ေစရသည္။ လူထုထင္ျမင္ခ်က္ကို တရား၀င္စုစည္းေဖာ္ျပႏိုင္သည္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲပင္ ျဖစ္သည္ဟု သူကဆိုပါသည္။

သို႔ေသာ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အဆံုးပန္းတိုင္ကားမဟုတ္။ အစျပဳခ်က္သာျဖစ္သည္။ အမွန္စင္စစ္ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုသည္မွာ "မဲဆႏၵရွင္လူထု"ႏွင့္ "လူထုကုိယ္စားလွယ္"တို႔ၾကား ပဋိညာဥ္ပင္ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ လူထုကိုယ္စားလွယ္ဘက္မွ ပဋိညာဥ္ပ်က္လွ်င္ "ေအဂ်င္စီျပႆနာမ်ား" ေပၚတတ္သည္။ ေအဂ်င္စီျပႆနာ ဆိုသည္မွာ "အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ"၊ "အရွင္ေမြး သူေကာင္းျပဳမႈ"၊ "အုပ္ခ်ဳပ္ပံု ညံ့ဖ်င္းမႈ" စသည္တို႔ျဖစ္သည္။ ဤျပႆနာမ်ားကို ေျဖရွင္းဖို႔ဆိုလွ်င္ "ဒီမုိကရက္တစ္တာ၀န္ခံမႈ" တည္ေဆာက္ဖို႔လိုလိမ့္မည္ စသည္ျဖင့္ သူက ဆက္လက္သံုးသပ္ျပပါသည္။

ဤတြင္ ေသာ့ခ်က္မွာ "ဒီမိုကရက္တစ္တာ၀န္ခံမႈ"ကို ဘယ္ပံုတည္ေဆာက္ၾကမည္နည္းဆိုေသာ ကိစၥျဖစ္လာသည္။ ဖူကူယားမား၏အလိုအရ "အထိန္း၊ အေထ"တို႔ျဖင့္ "စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ား" ကို ပံုေဖာ္ယူရမည္ဟု ဆိုပါသည္။ ဤသည္ကို သူက "အဖြဲ႔အစည္းေဘာင္သြင္းျခင္း" ဟု ၿခံဳငံုေဖာ္ျပသည္။ ေနာက္ဆံုး "ဒီမိုကေရစီႏွင့္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ဘယ္သင္းက အရင္စ" ျငင္းခံုေနၾကသည္ထက္ "ေရြးေကာက္ပြဲ အပါအ၀င္ ဒီမိုကရက္တစ္ အင္စတီက်ဴးရွင္းမ်ား ဘယ္ပံုတည္ေဆာက္ၾကမည္နည္း" ဆိုေသာ စဥ္းစားခ်က္ကသာ ပို၍ အက်ိဳးမ်ားလိမ့္မည္ဟု နိဂံုးေကာက္ခ်က္ခ်လိုက္ပါသည္။

စာၫႊန္း - Democracy or Development: Which Comes First? (By- Francis Fukuyama)

(ရန္ကုန္တိုင္းမ္ဂ်ာနယ္ အတြဲ ၅၊ အမွတ္ ၄၃ ႏိုင္ငံေရးအခ်ပ္ပိုမွ ျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္)