ေခါင္းေဆာင္အရြယ္ ခုနစ္ပါး - အရပ္ဇာတ္ - ေမာင္စူးစမ္း

ျပဇာတ္ရည္ၫႊန္း
ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ႏွင့္ စီးပြားေရး(ဘိဇနက္)ေခါင္းေဆာင္တို႔အၾကား ျခားနားခ်က္ေတြရွိသည္။ ေခါင္းေဆာင္ခ်င္းတူသည့္တိုင္ေအာင္ ဘ၀ခ်င္းမတူသည့္အတြက္ ဂုဏ္ပုဒ္ျခားနားၾကသည္။ ဘိဇနက္ေခါင္းေဆာင္တို႔အတြက္ စီမံခန္႔ခြဲမႈပညာရွင္တို႔က အမ်ိဳးမ်ိဳး သီအိုရီေတြထုတ္သည္။ အထူးသျဖင့္ ရွိတ္စပီးယား၏ ျပဇာတ္ As you like it ထဲမွ ေခါင္းေဆာင္အရြယ္ဖြဲ႔စည္းပံု ခုနစ္ပါးကို ကိုးကား၍ ဘိဇနက္ေခါင္းေဆာင္အရြယ္ကိုလည္း ခုနစ္ပိုင္းပိုင္းဆစ္ၾကည့္သည္။

ဤအရြယ္ခုနစ္ပါးမွာ (၁) ကေလးအရြယ္၊ (၂) ေက်ာင္းသားအရြယ္၊ (၃) ခ်စ္သူအရြယ္၊ (၄) စစ္သားအရြယ္၊ (၅) ဗိုလ္ခ်ဳပ္အရြယ္၊ (၆) အေျမာ္အျမင္ႀကီးေသာ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ (စတိတ္မင္း)အရြယ္ႏွင့္ (၇) ပညာရွိ ပ႑ိတအရြယ္တို႔ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ စီမံခန္႔ခြဲမႈပညာေက်ာင္းတို႔သည္ ေခါင္းေဆာင္မႈကို အေရးႀကီးေသာ အေၾကာင္းအရာတစ္ရပ္အေနျဖင့္ သင္ၾကားပို႔ခ်ေနသည္။ ၎တို႔၏ သင္႐ိုးတြင္ ရွိတ္စပီးယားျပဇာတ္လာ ေခါင္းေဆာင္အရြယ္ခုနစ္ပါးကို ဘိဇနက္ေခါင္းေဆာင္၏ သေဘာသဘာ၀အျဖစ္ ရည္ၫႊန္းသည္။

ဘိဇနက္ႏွင့္ႏိုင္ငံေရး
ဘိဇနက္ေခါင္းေဆာင္တို႔သည္ ဆိုခဲ့သည့္အတုိင္း အရြယ္ခုနစ္ပါးကို ျဖတ္သန္းရသကဲ့သို႔ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္တို႔သည္လည္း ဤအရြယ္တို႔ကို ျဖတ္သန္းရပါသေလာဟု ေမးစရာေပၚသည္။ တစ္နည္းေျပာလွ်င္ ဘိဇနက္ေခါင္းေဆာင္အရြယ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္အရြယ္တို႔သည္ ဆီေလ်ာ္အပ္စပ္မႈ ရွိ၊မရွိ စစ္ေမးစရာရွိျခင္းျဖစ္သည္။ အျခားစီလား သို႔တည္းမဟုတ္ ဘိဇနက္ေလာကအတြက္ ေခါင္းေဆာင္အရြယ္သည္ ႏိုင္ငံေရးေလာလအတြက္ ဘယ္ေလာက္အသံုး၀င္သလဲဟု ေမးျမန္းရန္ျဖစ္သည္။

စင္စစ္ေျပာရလွ်င္ ျမန္မာတို႔သည္ ႐ႈပ္ေထြးခက္ထန္ေသာ ႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ျဖတ္သန္းခဲ့ၾကရၿပီျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္အရြယ္ကို ျပဇာတ္တစ္ပုဒ္ျဖင့္ ရည္ၫႊန္းရန္မလိုဟု ေတြးမိသည္။ ျမန္မာ့႐ိုးရာလည္းျဖစ္၊ ဇီ၀ေဗဒအျမင္လည္းျဖစ္ေသာ အရြယ္သံုးပါးအျမင္ကို ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္အရြယ္အျဖစ္ ပိုင္းျခားၾကည့္လို႔လည္း မလံုေလာက္ဟုထင္မိသည္။

အရြယ္ခုနစ္ပါးႏွင့္ အရပ္ဇာတ္
စာေရးသူအျမင္အရေျပာရလွ်င္ ျမန္မာႏိုင္ငံအဖို႔ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္အရြယ္သည္ ခုနစ္ပါးရွိလိမ့္မည္ဟု တြက္ဆမိသည္။ ၎တို႔မွာ (၁) ႏိုင္ငံေရးအသံၾကားသည့္အရြယ္၊ ႏိုင္ငံေရးစာေပတို႔တြင္ စိတ္၀င္စားသည့္အရြယ္၊ (၂) ႏိုင္ငံေရးကို စိတ္၀င္စားသည့္အရြယ္၊ (၃)ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈတြင္ ပါ၀င္ခ်င္သည့္အရြယ္၊ (၄) ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္း သို႔မဟုတ္ ပါတီတစ္ရပ္ရပ္တြင္ ပါတီ၀င္ျဖစ္လာေသာအရြယ္၊ (၅) ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈတို႔တြင္ တက္ႂကြစြာ ပါ၀င္သူျဖစ္လာေသာအရြယ္၊ (၆) ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လာေသာအရြယ္ ႏွင့္ (၇) ႏိုင္ငံေရးအေၾကာင္း ေျပာျပေသာ ပ႑ိတအရြယ္တို႔ဆိုၿပီး ျဖစ္ၾကပါလိမ့္မည္။

အဓိကဆိုလိုသည္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္အရြယ္ကို အသက္ျဖင့္မပိုင္းျခား၊ ျပဇာတ္ျဖင့္ မရည္ၫ႔ႊန္းပဲ ျမန္မာႏိုင္ငံေရးရာအေတြ႔အႀကံဳႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ျဖင့္ တုိင္းတာလို႔ရႏိုင္မည္ဟု ထင္ျခင္းျဖစ္ရာ တစ္နည္းေျပာရလွ်င္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ အရြယ္အေၾကာင္းသည္ ကိုယ့္အရပ္ႏွင့္ကုိယ့္ဇာတ္ Local Narrative အေၾကာင္းသာျဖစ္ပါလိမ့္မည္။

ေရွာ့ခ္ႏွင့္ အျပတ္အေတာက္
ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္အရြယ္အေၾကာင္းေျပာလွ်င္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးသမုိင္းျဖစ္စဥ္၏ သဘာ၀အေၾကာင္းကိုလည္း ေျပာသင့္သည္ဟု ယူဆသည္။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးသမုိင္းသည္ အစဥ္အဆက္စီးရီးမရွိ၊ အျပတ္အေတာက္ႏွင့္ ေရွာ့ခ္တို႔ျဖင့္ ျပည့္ႏွက္ေနသည္။ Historical process with breaks and shocks ဟု ဆိုရမည္။ ဤျဖစ္စဥ္ကို ရည္ၫႊန္း၍ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္၏အရြယ္ကို ခန္႔မွန္းပိုင္းျခားအပ္သည္။

သမုိင္းျဖစ္စဥ္အျပတ္အေတာက္တို႔ကို အေျခခံ၍ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္၏အရြယ္ကို ခန္႔မွန္းၾကည့္ေသာအခါ အရြယ္သည္လည္း ကေမာက္ကမျဖစ္ႏိုင္သည္။ ႏိုင္ငံေရးဇာတ္ခံုေပၚ၌ ဇာတ္ေကာင္အျဖစ္ ေရရွည္ကျပႏုိင္ရန္ ခဲယဥ္းေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ မဟာအုိင္ဒီအိုလိုဂ်ီတို႔ က်ဆံုးခန္း၊ မဟာေခါင္းေဆာင္ႀကီးတို႔၏ က႑ ေမွးမွန္သြားပံုတို႔ကို ေထာက္႐ႈၾကည့္လွ်င္ ေခါင္းေဆာင္၏အရြယ္ေကာင္း၊ အရြယ္ေရႊေခတ္သည္  ရွားပါးကုန္ ျဖစ္ေနဖြယ္ရွိသည္။ သို႔မဟုတ္ မေသခ်ာမေရရာမႈႏွင့္ ႀကံဳသလိုျဖစ္မႈတုိ႔က လႊမ္းမိုးဖြယ္ရွိသည္။ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲသည္ ေသခ်ာေရရာမႈတစ္ပါးပါးဆီသို႔ ေရွး႐ႈသြားလိမ့္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ရသည္။

ေမာင္စူးစမ္း
အၫႊန္း - Harvard Business Review

( The Voice ဂ်ာနယ္ အတြဲ ၆၊ အမွတ္ ၁ မွ ျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္ )