လႊတ္ေတာ္ႏို္င္ငံေရးသံုးမ်ိဳး
ဒီမိုကေရစီကို ဟားဗတ္ပညာရွင္တစ္ဦးက အေျခခံအားျဖင့္ ႏွစ္ပိုင္းဆစ္သည္။ ပထမပိုင္းသည္ ႏုိင္ငံေရးျဖစ္စဥ္တြင္ ျပည္သူလူထု၏ ပါ၀င္ပတ္သက္မႈျဖစ္သည္။ ဒုတိယပိုင္းသည္ လႊတ္ေတာ္ႏို္င္ငံေရး Parliamentary Politics ျဖစ္သည္။ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးျဖစ္စဥ္၌ လႊတ္ေတာ္ႏုိင္ငံေရးသည္ ေပၚထြန္းမည့္စနစ္ကိုပါ ထည့္တြက္လွ်င္ သံုးမ်ိဳးရွိသည္။ ၎တို႔မွာ -
(၁) လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ ႏုိင္ငံေရး (၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒအရ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ လူမ်ိဳးစုလႊတ္ေတာ္တို႔ ေပၚခဲ့သည္)
(၂) လႊတ္ေတာ္တစ္ရပ္ ႏိုင္ငံေရး (၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒအရ လႊတ္ေတာ္တစ္ရပ္တည္း ရွိသည္)
(၃) လႊတ္ေတာ္သံုးရပ္ ႏုိင္ငံေရး (ယခု ျပ႒ာန္းလိုက္ေသာ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ လႊတ္ေတာ္သံုးရပ္ ရွိသည္)
သို႔ျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးပါတီတို႔သည္ လႊတ္ေတာ္သံုးရပ္အခင္းအက်င္းတြင္ ေျမစမ္းခရမ္းပ်ိဳးၿပီး ပါ၀င္ကစားၾကရန္ စိုင္းျပင္းလ်က္ ရွိၾကသည္။ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပမည့္ရက္ကုိ ေမွ်ာ္ေနၾကသည္။
ေပ်ာ့ေပ်ာင္းညႇိႏိႈင္း
လႊတ္ေတာ္ႏို္င္ငံေရးကို ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုဥပေဒျဖင့္ ဖန္တီးရသည္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒသည္ ၿဗိတိသွ်အစဥ္အလာကို အေျခခံသည္။ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒသည္ ဆိုရွယ္လစ္အုိင္ဒီအိုလိုဂ်ီကို အေျခခံသည္။ ယခု အေျခခံဥပေဒသစ္သည္ အရပ္ဘက္ႏွင့္ စစ္ဘက္ အာဏာခြဲေ၀မႈကို အေျခခံ၍ လႊတ္ေတာ္သံုးရပ္ကို ဖန္တီးထားသည္။ စစ္ဘက္ပါ၀င္ပတ္သက္မႈကို ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျဖင့္ ခြင့္ျပဳထားသည္။
ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ေရးဆြဲသူတို႔သည္ ဘုရားမ်ား မဟုတ္ၾကေလရာ အုပ္စိုးသူတို႔၏ ႀကံရြယ္ရင္းကိုေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေပၚဖြယ္ရွိသည့္ အက်ပ္အတည္းတို႔ကိုလည္းေကာင္း ႀကိဳတင္ျမင္ႏုိင္စြမ္း မရွိႏိုင္ၾကေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းမႈႏွင့္ အေပးအယူ ေစ့စပ္ညႇိႏိႈ္င္းမႈတို႔သည္ အေျခခံကိရိယာ ျဖစ္ရေတာ့မည္။ ပေလယာတို႔သည္ ေပ်ာ့ေပ်ာင္း၍ အေပးအယူ ေစ့စပ္ညႇိႏိႈင္းရန္ အဆင္သင့္ ျဖစ္ၾကရမည္။ Deal Making လိုသည္။ အေၾကာင္းမူ တစ္ဖြဲ႔တည္းက လႊတ္ေတာ္သံုးရပ္ကို မကုိင္တြယ္ႏုိင္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
ပကတိတရား
သက္ဆုိင္ရာ ႏုိ္င္ငံေရးပေလယာတို႔သည္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးစနစ္သစ္၏ အေျခခံယုတၱိကို သိထားရန္ အထူးလိုအပ္သည္။
(၁) ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ၌ စစ္ဘက္မွ ပါ၀င္ပတ္သက္မႈရွိျခင္း၊
(၂) လႊတ္ေတာ္သံုးရပ္ရွိျခင္း၊
(၃) ပါတီစံုစနစ္ ျဖစ္၍လည္းေကာင္း၊ ပါတီမ်ား ယခုမွ ဖြဲ႔စည္းရျခင္းေၾကာင့္လည္းေကာင္း၊ ပင္မေရစီးေၾကာင္းပါတီ Mainstream Party ဆိုေသာပံုသဏၭာန္ မႈန္၀ါး၀ါး ျဖစ္ေနေသးျခင္းတို႔သည္ မ်က္ေမွာက္ျပဳရမည့္ ပကတိတရားတို႔ ျဖစ္အံ့ဟုထင္သည္။ ၫြန္႔ေပါင္းအစိုးရပံုသဏၭာန္ ျဖစ္ေပၚဖြယ္ရွိသည္။
ေမာင္စူးစမ္း (၈-၆-၂၀၁၀)
အၫႊန္း - Democracy - Harvard Series
အၫႊန္း - Democracy - Harvard Series
No comments:
Post a Comment