ဖတ္မိသမွ်ေတြထဲက ျပန္ၫႊန္းခ်င္၊ ျပန္ေျပာျပခ်င္တာေလးေတြ (ဇူလုိင္ ၃၀)

အျခားမဟုတ္ပါဘူးဗ်ာ။ အပတ္စဥ္ထုတ္ ဂ်ာနယ္ေတြဖတ္ရင္းနဲ႔ သေဘာက်တာေလးေတြကို ျပန္ၫႊန္းတာပါ။ အခုလည္း သေဘာက်တဲ့ စာေတြကို အလ်ဥ္းသင့္သလို ျပန္႐ုိက္တင္ေပးေနတာပဲ မဟုတ္ဖူးလားလို႔ ေမးစရာရွိပါတယ္။ ဟုတ္ကဲ့... တင္ေပးေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ "စာေကာင္းေတြက တစ္ရာႏွစ္ရာ၊ ကုိဉာဏ္က လက္ႏွစ္ဖက္တည္း" ဆိုသလိုပဲ ဖတ္ရသမွ်ထဲက ေကာင္းမြန္တဲ့စာေတြက နည္းတာမွမဟုတ္တာ။ အဲဒါေတြအကုန္လံုးကို ျပန္ေ၀ငွႏုိင္ဖို႔အတြက္ ကၽြန္ေတာ္ကုိဉာဏ္မွာလည္း လက္ႏွစ္ဖက္တည္း ရွိေလတာဆိုေတာ့ ဘယ္လုိလုပ္ၿပီး အလ်ဥ္မီမလဲဗ်ာ။ အဲဒါေၾကာင့္ တစ္ပုဒ္လံုး ျပန္လည္ၿပီး မေ၀ငွႏုိင္တဲ့ စာေကာင္းေလးေတြကို ဘယ္လိုလုပ္လို႔ရမလဲလို႔ စဥ္းစားတဲ့အခါ စာၫႊန္းသေဘာမ်ိဳးေလး ေရးေပးလို႔ရမယ္လို႔ စဥ္းစားမိတဲ့အတြက္ ဒီပို႔စ္ကို ေရးျဖစ္သြားတာပါ။ ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တုိင္လည္း ျပန္ဖတ္တဲ့အခါ ေက်နပ္မိတယ္၊ ဘေလာ့ဂ္ဖတ္သူေတြကလည္း သေဘာက်တယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဒီေခါင္းစဥ္နဲ႔ပဲ ဆက္ေရးသြားႏုိင္မလားဆိုတာ မေျပာတတ္ေသးဘူး။ စာေတြကို ၫႊန္းတာတင္မဟုတ္ဘဲ အလ်ဥ္းသင့္သလို ကၽြန္ေတာ့္အျမင္ေတြကိုလည္း ထည့္သြင္းေရးသားပါရေစ။ တခ်ိဳ႕ဟာေတြက ေ၀ဖန္ေရးသေဘာမ်ိဳး ျဖစ္ေနရင္လည္း နားလည္ေပးၾကပါဦး။ ဒိပို႔စ္မွာေတာ့ ဒီအပတ္ထုတ္ ျပည္သူ႔ေခတ္ဂ်ာနယ္ကို ၫႊန္းဆိုထားေၾကာင္းပါ။ ဒီပို႔စ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေ၀ဖန္အႀကံျပဳမႈေတြကိုလည္း ေစာင့္ေမွ်ာ္လ်က္ပါ။

(၁)
ဒီအပတ္ထုတ္ ျပည္သူ႔ေခတ္ဂ်ာနယ္ဖတ္ရတာ ဘယ္လိုေျပာရမွန္းေတာင္ မသိဘူး။ အမွတ္စဥ္ ၄ ကို ေရာက္လာၿပီဆုိေတာ့ သူတို႔သြားခ်င္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းက ဘာလဲဆိုတာကို အေတာ္ေလး ျမင္သာလာေနတယ္။ The VOICE ေခါင္းႀကီးေတြကို ႀကိဳက္ႏွစ္သက္တဲ့ ကၽြန္ေတာ့္အတြက္ ေနာက္ထပ္ ႏွစ္ႏွစ္ၿခိဳက္ၿခိဳက္ဖတ္ရမယ့္ ေခါင္းႀကီး (အယ္ဒီတာ့အာေဘာ္)ကို ျပည္သူ႔ေခတ္မွာ ထပ္ေတြ႔ရတယ္။ ႀကိဳဆိုပါတယ္၊ အားေပးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီအပတ္ထုတ္ အယ္ဒီတာ့စကားက နည္းနည္းမ်ား ႐ႈပ္ေထြးေနသလားလို႔ပါ။ ေရးထားတာေတြက ေကာင္းတယ္ဆုိေပမယ့္ အမ်ားႀကီးကို ႁပြတ္သိပ္ထည့္ေပးထားသလို ျဖစ္ေနသလားလို႔ပါ။ ေဆာင္းပါးမွာဆိုရင္ေတာ့ အေၾကာင္းမဟုတ္ေပမယ့္ အယ္ဒီတာ့အာေဘာ္လို ေနရာမွာေတာ့ ခပ္ရွင္းရွင္းပဲ ေရးသင့္သလားလို႔ ေတြးမိပါတယ္။ ပညာရွင္အျမင္မဟုတ္ပါ၊ သာမန္စာဖတ္သူ တစ္ေယာက္ရဲ႕ အျမင္သက္သက္ပါ။

(၂)
"ပုဂၢလိကခ်င္းေတာ့ မတူပါေလ" ဆိုတဲ့စာကို ဖတ္ၿပီးတဲ့အခ်ိန္မွာ ၿပံဳးမိတယ္။ ဘယ္ေလာက္ေျပာေျပာ မ႐ိုးတဲ့အေၾကာင္းအရာကိုး။ ေရးထားတဲ့သူက ေမာင္သုခမိန္တဲ့။ အျခားအေၾကာင္းမဟုတ္ပါဘူး။ ဆီဆုိင္မွာ ဆီထည့္တဲ့အေၾကာင္း ေရးထားတာေလးပါ။ ပုဂၢလိကဆီဆိုင္ႏွစ္ခုရဲ႕ ဆက္ဆံေရး မတူကြဲျပားပံုကို ေရးထားတာေလးပါ။ ဆီထည့္ရင္းနဲ႔ ပိုေနတဲ့ဆီ (၁)လီတာေလာက္ကို ပထမဆုိင္တစ္ဆုိင္က ေနာက္ေန႔ထည့္လို႔မရဘူး၊ ဘာဘူးဆိုၿပီး မန္ေနဂ်ာဆိုသူႏွင့္ ၀န္ထမ္းမ်ားက က်ီးကန္းအာသလို ၀ိုင္းအာလႊတ္လိုက္တဲ့အေၾကာင္း၊ ဒုတိယဆုိင္တြင္လည္း ထိုကဲ့သို႔ပင္ တုိင္ကီအျပည့္ ဆီထည့္ရာမွ ပိုေနေသာ ဆီ(၁)လီတာခန္႔ကို သူကေမ့ေမ့ေပ်ာက္ေပ်ုာက္ ထားခဲ့ေသာ္လည္း ေနာက္ ၄-၅ ရက္အၾကာ ထိုဆိုင္သို႔ ဆီသြားထည့္ေသာအခါ မန္ေနဂ်ာကိုယ္တုိင္က "အစ္ကုိႀကီး ဟို ၄-၅ ရက္က ဆီ ၁ လီတာ က်န္တာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ ထည့္ေပးလိုက္ပါမယ္" ဟု ေျပာလုိက္သည္ကို ေရးျပထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီမွာ ထိုကဲ့သို႔ အျဖစ္မ်ိဳးေတြက အထူးအဆန္း မဟုတ္ေတာ့သလိုေတာင္ ျဖစ္ေနသည္။ အခ်ိဳ႕ဆိုလွ်င္ ဒီလိုေရးတာကိုေတာင္ အျပစ္ျမင္ခ်င္ ျမင္ၾကေပဦးမည္။ ဆီေလး ၁ လီတာေလာက္အတြက္ ေတာ္ေတာ္ဇီဇာေၾကာင္တဲ့လူပဲလုိ႔ ထင္တဲ့လူေတြလည္း ရွိမွာေသခ်ာသည္။ စားသံုးသူေတြကို ဂ႐ုမစိုက္ဘူး၊ ေစာ္ကားတယ္လို႔ ျမင္တဲ့လူက အေတာ္ရွားပါးသည္။ ဒါကလည္း အေျခအေနအရကိုး။ အခုေတာင္ ပုဂၢလိကဆုိင္ေတြ အေတာ္မ်ားလာၿပီ။ ေနာက္ဆိုရင္ ဒီထက္ပိုမ်ားလာဦးမွာ ေသခ်ာသည္။ ပိုက္ဆံေပးရတာခ်င္းအတူတူ စိတ္ခ်မ္းခ်မ္းသာသာႏွင့္ ၾကည္ၾကည္ျဖဴျဖဴသာ ေပးခ်င္ပါသည္။ ကုိယ့္အိတ္ထဲက ပိုက္ဆံကုိလည္း ေပးရေသးသည္။ သူတို႔အတြက္ စိတ္တိုရ၊ ေဒါသထြက္ရတာမ်ိဳးေတာ့ မျဖစ္ခ်င္ပါေပ။ ေနာက္တစ္ခုေတြးမိတာက ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြကသာ ဒီလိုစာေတြကို ဖတ္႐ႈၿပီး တေလးတစား ေ၀ဖန္ၾက၊ ေဆြးေႏြးၾက လုပ္ေနၾကတာဗ်။ အဲဒီဆီဆုိင္ပုိင္ရွင္ေတြ၊ မန္ေနဂ်ာေတြက ဒီစာေတြကို ဖတ္ေရာဖတ္မိရဲ႕လားလို႔ ေတြးမိတယ္ဗ်။ အင္း... "ေဟာရင္းသာ ပ်ံေတာ္မူရမယ္" ဆိုသလိုမ်ား ျဖစ္ေနၿပီလား မသိပါဘူးဗ်ာ။

ကၽြန္ေတာ့္အစ္ကိုႀကီး ကိုေအာင္ႏိုင္ ခဏခဏ ေျပာတတ္တဲ့စကားကို ခ်က္ခ်င္း ျပန္ၾကားေယာင္မိတယ္။ "ဘယ္အလုပ္ကိုပဲလုပ္လုပ္ ေစတနာထားၿပီးေတာ့ လုပ္၊ တစ္ေန႔မွာ ေစတနာအက်ိဳး ေပးကိုေပးတယ္" တဲ့။

(၃)
ဆရာေမာင္၀ံသရဲ႕ ဘယ္ေလွကားက ဆင္းမလဲ ဆိုတဲ့ေဆာင္းပါးကလည္း ပညာသားပါလုိက္ပါဘိဗ်ာ။ ေတြးလည္းေတြးတတ္ပါေပ့၊ ေရးလည္းေရးတတ္ပါေပ့လို႔ ကၽြန္ေတာ္က ခ်ီးက်ဴးရင္လည္း ရယ္စရာျဖစ္ဦးမယ္။ တကယ္ေကာင္းတယ္ဗ်။ ပထမဆံုး သူေျပာတာေတြက အေနာ္ရထာလမ္းနဲ႔ ဆူးေလလမ္းဆံု မီးပြိဳင့္အေၾကာင္းပါ။ အဲဒီပတ္၀န္းက်င္မွာ လူအ႐ႈပ္ဆံုး၊ ျဖတ္ကူးသူအမ်ားဆံုး မီးပြိဳင့္ေပါ့ဗ်ာ။ မီးစိမ္းသည္ျဖစ္ေစ၊ မီးနီသည္ျဖစ္ေစ ကိုေရႊျမန္မာေတြက စည္းမရွိကမ္းမရွိ ခပ္တည္တည္ပဲ ကားေတြေရွ႕ကေန ျဖတ္ကူးေနတဲ့အတြက္ ပထမ သတိေပးတယ္၊ ပညာေပးတယ္၊ ေနာက္ဆံုး ဘယ္လိုမွ ထူးမလာတဲ့အတြက္ ဘာျဖစ္သြားလဲဆိုေတာ့ အဲဒီမီးပြိဳင့္မွာ ျဖတ္သန္းခြင့္ ပိတ္သြားပါသတဲ့။ ေတာ္၀င္တံတားႀကီးေပၚကေနပဲ ကူးခုိင္းေတာ့တယ္တဲ့။ အဲဒီေနာက္ ဆရာေမာင္၀ံသ ေရးထားတာေလးကို ဖတ္ၾကည့္ပါဦး-

"ထံုးစံအတုိင္း ၿငီးတြားလုိက္ၾကတာ ခ်ဴသံကိုပါေရာ၊ ဒါေပမယ့္ ခုလို ျဖစ္သြားတာဟာ မိမိတို႔ စည္းကမ္းမဲ့ လမ္းျဖတ္ကူးတာကို ထိန္းလို႔မရတာေၾကာင့္ ျဖစ္သြားတာလို႔ ေတြးမိသူ၊ ျပန္လည္သံုးသပ္မိသူ ရွိမွရွိပါ့မလားပဲ။"

တံတားေပၚက ျဖတ္သန္းရတဲ့အတြက္ ဒုကၡေတြရလာတဲ့အေၾကာင္းလည္း ေရးထားတယ္။ ေလွကားထစ္ေတြအမ်ားႀကီး တက္ရတဲ့အေၾကာင္း၊ ဒူးမေကာင္းသူေတြ၊ ေျခေထာက္နာေနသူေတြအတြက္ အလြန္ဒုကၡေရာက္ေၾကာင္းေပါ့။ မသြားမျဖစ္ သြားၾကရသူေတြ တံတားေပၚ တက္ၾက၊ ျဖတ္ၾက လုပ္ေနရတဲ့အခါ အတက္အဆင္းေလွကား ျပႆနာျဖစ္လာတဲ့အေၾကာင္း ဆက္ေရးတယ္။ ပန္းဘဲတန္းဘက္က ေလွကားက က်ယ္က်ယ္၀န္း၀န္း ရွိတဲ့အတြက္ အဆင္ေျပေပမယ့္ ေက်ာက္တံတားဘက္က ေလွကားက က်ဥ္းေနတဲ့အတြက္ လူသိပ္မ်ားလာရင္ တန္းစီရတာတို႔၊ ေစာင့္ဆုိင္းရတာတို႔ ျဖစ္လာတဲ့အေၾကာင္း၊ အဲဒီအတြက္ သက္ဆုိင္ရာက ေလွကားတစ္စင္း ထပ္ေဆာက္ေပးတဲ့အေၾကာင္း၊ ေက်ာက္တံတားရဲစခန္းဘက္ကို အတက္အဆင္း လုပ္ရတဲ့ ေလွကားအသစ္ႀကီးကို ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ လုပ္ေပးတဲ့အေၾကာင္း ေရးျပပါတယ္။ အဲဒီမွာ စာေရးဆရာက ဘာထပ္ေတြ႔သလဲဆိုေတာ့ လူေတြဟာ ေလွကားအသစ္ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ကို အသံုးမျပဳၾကဘဲ ယခင္အတုိင္းပဲ ေလွကားက်ဥ္းက်ဥ္းက်ပ္က်ပ္ကို ဆင္းၾကတက္ၾက၊ တိုးၾကေ၀ွ႔ၾက၊ တြန္းၾကတိုက္ၾက လုပ္ေနၾကသတဲ့။ နိဂံုးခ်ဳပ္အေနနဲ႔ စာေရးဆရာ ေရးျပထားတာေလးက ဒီေဆာင္းပါးတစ္ခုလံုးရဲ႕ အႏွစ္ခ်ဳပ္ထင္ပါရဲ႕။ ဖတ္ၾကည့္ပါဦး။

"လူအမ်ားစုဟာ တိုးေ၀ွ႔ဆင္းတက္ေနတဲ့ ညာဘက္ေလွကားဆီကိုပဲ တန္းၿပီး သြားၾကတယ္ဗ်။ သူတို႔လည္း ခုနက လူေတြလိုပဲ ကုိယ္တေစာင္းထိုးၿပီး ဆင္းသြားၾကတာပဲဗ်။ သက္သာတဲ့လမ္းကို လွည့္ေတာင္မၾကည့္၊ လိုက္လည္းမလိုက္ဘဲ အမ်ားသြားရာလမ္းကိုပဲ ပင္ပန္းခံ ၿငိဳျငင္ခံၿပီး ဇြတ္တိုးသြားၾကတာကို ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ ေတြ႔ေနျမင္ေန၇ပါတယ္ဗ်ာ။
အဲဒါ လူမ်ိဳးတုိင္းရဲ႕ သေဘာ၀လို႔ပဲ ေျပာမလား၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျမန္မာေတြရဲ႕ ထူးျခားဆန္းၾကယ္တဲ့ သီးျခားစ႐ုိက္ လကၡဏာလို႔ပဲ ေျပာမလား။ သည္သေဘာသဘာ၀ကို မွန္မွန္ကန္ကန္ အကဲျဖတ္ႏုိင္ၿပီး ျပည္သူေတြရဲ႕အထာကို သိထားမွသာ ႏုိင္ငံေရးလုပ္လို႔ ေအာင္ျမင္မယ္လို႔ ယူဆေၾကာင္းပါဗ်ာ"

ဖတ္ျဖစ္ေအာင္ ရွာဖတ္ၾကည့္စမ္းပါလို႔ ကၽြန္ေတာ္ကုိဉာဏ္ကပဲ ၾကားထဲကေန ႀကီးေတာ္ႏြားကို အငွားေက်ာင္းလုိက္ပါတယ္ဗ်ာ။ အဆင္ေျပရင္လည္း တင္ေပးႏို္င္ေအာင္ ႀကိဳးစားပါဦးမယ္။

(၄)
ေနာက္တစ္ပုဒ္က ေမာင္ေကာင္းျမင့္ရဲ႕ ျပည္သူ႔ေခတ္သို႔ဆိုတဲ့ ေဆာင္းပါးပါ။ သေဘာက်တဲ့ စာသားေလးေတြကိုပဲ ေရြးထုတ္ျပပါေတာ့မယ္။

"လူတစ္ေယာက္၏ ဗီဇႏွင့္ ပတ္သက္၍ သိပၸံပညာ၌ က႐ိုမိုဆုန္း ၂၄ ခု ရွိရာ ထိုသူသည္ အမိဘက္မွ က႐ိုမိုဆုန္း ၁၂ ခု ႏွင့္ အဖဘက္မွ က႐ိုမိုဆုန္း ၁၂ ခုစီ၏ ေပါင္းျခင္းလကၡဏာမွ သီးျခားေသာ ၂၄ သေဘာ ျဖစ္လာသည္ဟု ဆိုပါသည္။ ထို႔ျပင္ ပတ္၀န္းက်င္ကလည္း ျပဳျပင္ဖန္တီးသည္ဟု ဆိုပါသည္။
ဤသေဘာအတုိင္းပင္ ျပည္သူ႔ေခတ္၏ အမိအဖအသြင္ျဖစ္ေသာ ထုတ္ေ၀သူႏွင့္ အယ္ဒီတာမ်ား၏ က႐ိုမိုဆုန္းႏွင့္တူေသာ ခံယူခ်က္မ်ား၊ ေရးသားခ်က္မ်ားက ထင္ဟပ္ေပလိမ့္မည္။"

"........ ႏို္င္ငံေရးသမားႏွင့္ စာေရးဆရာ ကြာျခားခ်က္တစ္ခုကို ေျပာလိုသည္။ ႏိုင္ငံေရးသမားကို ေလ့လာရာတြင္ သူ ဘာေျပာသည္ဆိုသည္ထက္ သူဘာလုပ္သည္က အဓိကျဖစ္၏။ ႏို္င္ငံေရးသမားသည္ ေျပာသေလာက္ (သို႔မဟုတ္ ေျပာျခင္းႏွင့္ ထပ္တူမက်ေသာ အလုပ္မ်ိဳးရွိေန၏။) မလုပ္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ႏို္င္ငံေရးသမားက အေျပာထက္ အလုပ္က ျပည္သူ႔အတြက္ အက်ိဳးသက္ေရာက္ ေစေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
စာေရးဆရာကမူ ေျပာ(ေရး)ျခင္းက အဓိကျဖစ္၏။ စာေရးဆရာ၏ အလုပ္သည္ (၀ါ) သက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းသည္ စာဖတ္သူအတြက္ အဓိကမဟုတ္။ အက်ိဳးမသက္ေရာက္ေစ။ စာေရးဆရာ ေျပာေသာ(ေရးေသာ) စာေစတနာ လုပ္ရပ္(အေၾကာင္း) ကသာ စာဖတ္သူကို တုိက္႐ုိက္အက်ိဳးျပဳေလသည္။ စာေရးဆရာႀကီး ပီမိုးနင္းသည္ သူ ဘာလုပ္ေနေန သူ႔စာမ်ားသည္ စာဖတ္သူအတြက္ အက်ိဳးရွိသည္။ အတုယူစရာ၊ လမ္းၫႊန္ေပးရာမ်ားကိုသာ ေျပာ(ေရး)ခဲ့သည္။ အလားတူပင္ တစ္ေယာက္နာမည္မေသေသာ စာေရးဆရာမ်ား၏ စာမ်ားသည္ သူ၏ဘ၀ႏွင့္ သက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းႏွင့္ စာဖတ္သူက ေရာစြက္၍ မစဥ္းစားခဲ့ၾကေပ။ [ဤသို႔ ဆိုျခင္းအားျဖင့္ စာေရးဆရာသည္ ကိုယ္က်င့္တရား ဘာျဖစ္ေနေနဟု ဆိုလိုျခင္းမဟုတ္ပါ။ သူ႔၌ လြဲမွားေသာ ကိုယ္က်င့္တရား ရွိခဲ့ပါကလည္း စာ၌ မထင္ဟပ္ေစဘဲ စာဖတ္သူအတြက္ အတုယူမွားႏုိ္င္ေသာ စာမ်ိဳးမွ ကင္းလြတ္ေအာင္ေရးျခင္းကို ခြင့္လႊတ္ႏုိင္ျခင္းကိုသာ ဆိုလိုပါသည္။ စာလည္းေကာင္း၊ ကိုယ္က်င့္လည္းေကာင္းေသာ ဆရာႀကီး သခင္ကုိယ္ေတာ္မိႈင္းကဲ့သို႔ စာေရးဆရာမ်ိဳးကိုမူ ပလႅင္ေဆာက္၍ ဂုဏ္ေျမႇာက္ၾကရမည္မွာ မုခ် ျဖစ္ေပသည္။]"

"စာေရးဆရာသည္ အရက္ေသာက္ခြင့္ ပုဂၢလိကလိုင္စင္ ရွိေသာ္လည္း အရက္ေကာင္းေၾကာင္း ေၾကာ္ျငာခြင့္ စာေရးသူလို္င္စင္ မရွိသင့္ေပ။"

(၅)
ကို၀ေရးထားတဲ့ ႏွမ္းတစ္လံုးနဲ႔ ဆီျဖစ္ပါတယ္ဆိုတဲ့ စာတစ္ပုဒ္ကလည္း ကိုဉာဏ္ရဲ႕ရင္ကို အေတာ္ထိသြားတယ္ဗ်။ ပထမဆံုး စာတစ္ပိုဒ္ကို ထုတ္ျပမယ္ဗ်ာ။ ဖတ္ၾကည့္ပါဦး။

"ျမန္မာလူငယ္ေတြၾကားမွာ ကိုရီးယား႐ုပ္ရွင္ေတြရဲ႕ ၾသဇာက အေတာ္ႀကီးပါတယ္။ ကိုရီးယား႐ုပ္ရွင္ေတြမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြ အရက္၊ ဘီယာ ေသာက္ၾကတာဟာ ျဖစ္႐ိုးျဖစ္စဥ္ ျပကြက္မ်ိဳးပါ။ ဒါေပမယ့္ ကုိရီးယား႐ုပ္ရွင္ေတြမွာ အသားေပး မီးေမာင္းထိုးေလ့ရွိတဲ့ အခ်က္တစ္ခုကိုေတာ့ ျမန္မာလူငယ္ေတြၾကားမွာ မေတြ႔ရဘူးလို႔ပဲ ဆိုရပါမယ္။ ကိုရီးယား႐ုပ္ရွင္ေတြထဲမွာ အလုပ္သမားပဲျဖစ္ျဖစ္၊ စားပြဲထိုးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ စားဖိုမွဴးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ကုမၸဏီ၀န္ထမ္းပဲျဖစ္ျဖစ္ ကုိယ့္အလုပ္တာ၀န္အေပၚ အင္မတန္ကို အေလးအနက္ ထားၾကပါတယ္။ ကုိယ့္တာ၀န္ကုိယ္ ေက်ပြန္တာ၀န္ယူရမယ္ဆိုတဲ့ စိတ္ဓာတ္ကို ေပၚလြင္ထင္ရွားေအာင္ ျပသေလ့ရွိပါတယ္။ ဖက္ရွင္ဆိုတဲ့ ၀တ္စားဆင္ယင္ပံုက လူငယ္ေတြၾကားမွာ အလြယ္တကူ ႐ိုက္ခတ္တာကေတာ့ သဘာ၀ပါ။ ဒါေပမယ့္ "တာ၀န္ယူရမယ္" ဆိုတဲ့ အသိစိတ္ဓာတ္မ်ိဳးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ႐ိုက္ခတ္မႈ သိသိသာသာ ဘာလို႔မေတြ႔ရတာလဲ။ မိဘေတြအပါအ၀င္ မ်ိဳးဆက္သစ္ လူငယ္ေတြအေရးကို စိတ္၀င္စားတဲ့သူတုိင္း စဥ္းစားေတြးေတာသင့္တဲ့ ကိစၥပါ။"

ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဘာဆက္ေရးထားေသးလဲဆုိေတာ့ -

"..... မိဘေတြက သားသမီးေတြကို [အဆင့္ (၁) ရေရး] ကို အသည္းအသန္ တြန္းအားေပးေလ့ ရွိၾကပါတယ္။ သားသမီးေတြ ပညာထူးခၽြန္ေရးဆိုတာ မိဘတိုင္း လိုလားတဲ့ ကိစၥပါ။ လိုလားသင့္တဲ့ ကိစၥမ်ိဳးပါ။ ဒါေပမယ့္ ပညာေတာ့ ထူးခၽြန္ပါရဲ႕။ တာ၀န္ယူရမယ္ဆိုတဲ့ အသိစိတ္ဓာတ္ မခို္္င္မာဘူးဆိုရင္၊ အမ်ားနဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္လိုတဲ့စိတ္ မရွိဘူးဆိုရင္ ျမန္မာႏို္င္ငံရဲ႕ အနာဂတ္ ခရီးလမ္းေၾကာင္းဟာ ဘယ္လိုမွ ေခ်ာေမြ႔ေျဖာင့္ျဖဴးႏို္င္မွာ မဟုတ္ပါဘူး"

အဲဒီေနာက္ေတာ့ ဖိလစ္ပိုင္ႏုိင္ငံက အက္(ဖ)ရဲ(န) ဖဲညာဖေလာရင္ဒါ (Efren Penaflorida) ဆိုသူ အသက္ ၂၈ ႏွစ္အရြယ္ လူငယ္ေလးတစ္ဦးရဲ႕ လက္တြန္းလွည္း စာသင္ေက်ာင္းအေၾကာင္းကို ေရးျပပါတယ္။ အင္မတန္မွ စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းပါတယ္။ လက္တြန္းလွည္းထဲမွာ စာအုပ္ေတြ၊ ခဲတံေတြ၊ စားပြဲ၊ ကုလားထုိင္ေတြ ထည့္ၿပီးေတာ့ သခ်ႋဳင္း၊ အမိႈက္ပံုလိုေနရာေတြကိုသြားၿပီး ဆင္းရဲႏြမ္းပါးၿပီး ေလလြင့္ေနတဲ့ လူငယ္ေတြကို ပညာသင္ၾကား ေပးေနတဲ့အေၾကာင္း ဖတ္ရတာမ်ား အဲဒီစာသင္၀ိုင္းမွာ ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တုိင္ သြားထုိင္ၿပီး နားေထာင္ေနရသလိုေတာင္ ခံစားလာမိတယ္။ ႏွမ္းတစ္လံုးတည္းေပမယ့္ ပြားမ်ားလာေအာင္ ဖန္တီးႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ ေမွ်ာ္မွန္းယံုၾကည္ခ်က္သာ ရွိခဲ့မယ္ဆိုရင္ ဆီျဖစ္ႏုိင္တယ္လို႔ လမ္းၫႊန္အားေပးထားတဲ့ စာေကာင္းတစ္ပုဒ္ပါဗ်ာ။ စာေရးဆရာကို ေက်းဇူးတင္လုိက္ပါဘိ။

(၆)
ေသေသာသူ သုႆာန္သြားဖို႔ရာ ဆုိတဲ့ ဇြဲ ေရးထားတဲ့ စာေလးကလည္း တစ္မ်ိဳးဖတ္ခ်င္စရာပါ။ "ေသေသာသူသည္ အသက္႐ွဴရပ္၍ ရွင္ေသာသူသည္ အသက္႐ွဴက်ပ္ က်န္ခဲ့သည္" ဆိုတဲ့ ဆရာေအာင္သင္းရဲ႕ စကားစုေလးနဲ႔ စဖြင့္ထားတဲ့ အဲဒီစာေလးက နာေရးကူညီမႈ အသင္းေတြအေၾကာင္း ေရးျပထားတာ မုဒိတာပြားစရာပါ။ ေနာက္ဆံုးနိဂံုးမွာ အဆံုးသတ္ထားပံုေလးကိုလည္း ဖတ္ၾကည့္ပါဦး-

"ပရဟိတ အလုပ္ျဖစ္လို႔ အၿပိဳင္အဆုိင္မရွိ၊ ၿပိဳင္စရာဆို၍ ေစတနာသာရွိ၍ ရယူစရာက ကုသုိလ္သာ ျဖစ္ေလသည္" တဲ့။

(၇)
Photo Essay ဆိုတဲ့က႑ကို အရမ္းကို သေဘာက်သြားတယ္။ ဓာတ္ပံု - ၿငိမ္းခ်မ္းစိမ္းလန္း လို႔ ေတြ႔ရတယ္။ "စာအုပ္တစ္အုပ္ ထုတ္ေ၀ျဖန္႔ခ်ိႏိုင္ဖို႔ စာအုပ္ျပဳလုပ္ပံု အဆင့္ဆင့္ကို အခုလို ေတြ႔ႏုိင္ပါတယ္" ဆိုတဲ့ေခါင္းစဥ္နဲ႔အတူ ဓာတ္ပံု (၁၅)ပံုနဲ႔ အျပည့္စံုဆံုးျဖစ္ေအာင္ ေဖာ္ျပထားတာဟာ လံုး၀ကို သစ္တယ္။ အရမ္းကို သေဘာက်သြားတယ္။ ေနာက္အပတ္ေတြမွာ ဘာအေၾကာင္းအရာ လာမလဲဆိုတာ အခုကတည္းက ရင္ခုန္ေနတယ္။ စိတ္၀င္စားေနတယ္။

(၈)
ေရႊပံုၾကားက ဆင္းရဲသားတုိင္းျပည္ ဆိုတဲ့ ဆရာေဖျမင့္ရဲ႕ စာတစ္ပုဒ္က တကယ့္ကို သုတ၊ ရသအျပည့္။ သူ႔စတုိင္လ္၊ သူ႔ေရးဟန္အတုိင္း ထိထိမိမိ ေရးသြားပံုက တကယ့္ကို ေက်နပ္စရာ။ တစ္ပုဒ္လံုးကို ဖတ္လာၿပီး အဆံုးသတ္မွာ -
"ေရႊေျမေတြ ပို္င္ဆုိင္လ်က္ႏွင့္ပင္ မာလီကား ကမၻာ့အဆင္းရဲဆံုး စာရင္း၀င္ႏိုင္ငံတစ္ခု ျဖစ္ေနေခ်သည္" ဆိုတဲ့ စာသားေတြကို ဖတ္လိုက္ရတဲ့အခါ နင့္ကနဲျဖစ္က်န္ရစ္ခဲ့တယ္။ သက္ျပင္းေမာႀကီးလည္း ခ်မိတယ္။ သယံဇာတေတြ ေပါတဲ့ေျမဆိုၿပီး ကုိယ့္ႏုိင္ငံအတြက္ မၾကာခဏ ဂုဏ္ယူတတ္ၾကတာကိုေတာင္ ျပန္စဥ္းစားမိသြားတယ္။ ရယ္စရာ၊ ေမာစရာ မဟုတ္ဘဲ ေတြးစရာေမာစရာျဖစ္ၿပီး က်န္ရစ္ခဲ့တယ္။ လုပ္ရက္ပါေပ့ ဆရာေဖျမင့္ရယ္။

(၉)
ႏို္င္ငံေရးဗဟုသုတေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အေမးအေျဖေလးေတြဟာ ကၽြန္ေတာ္အႀကိဳက္ဆံုးေတြထဲက တစ္ခုေပါ့။ တစ္ပတ္တစ္ပတ္ ကၽြန္ေတာ့္မွာ အဲဒီေမးခြန္းေတြကို ေျဖၾကည့္ရတာ အင္မတန္ စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းတယ္။ ကုိယ့္ကိုယ္ကုိယ္ အဲဒီေလာက္ သိေနတယ္လို႔ေတာင္ မထင္မွတ္ထားမိဘူး။ အပတ္စဥ္ တစ္၀က္ေလာက္ေတာ့ မွန္ေအာင္ေျဖႏုိင္တယ္ဗ်။ ဘယ္ေတာ့မွ မမွန္တာက ခုႏွစ္ေတြပဲ။ အခုအခ်ိန္အထိ ခုႏွစ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ေမးခြန္းကို တစ္ခုမွ မွန္ေအာင္မေျဖႏုိင္ဘူး။ ဘယ္ေလာက္မွတ္ထားမွတ္ထား အဲဒီခုႏွစ္ေတြကို ကၽြန္ေတာ္ဘယ္ေတာ့မွ မမွတ္မိဘူး။

အဲဒီအေမးအေျဖေတြကို ဘေလာ့ဂ္မွာလည္း ျပန္ေ၀မွ်ဖို႔ စဥ္းစားထားပါတယ္။ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲဆိုတာ ေတြးမရေသးလို႔ပါ။ မေႏွးအျမန္ လာပါလိမ့္မယ္။ ဤကား ႀကိဳတင္ေၾကာ္ျငာျခင္းတည္း။

(၁၀)
အျခားစာေတြကိုေတာ့ မေကာင္းလို႔ မၫႊန္းတာလို႔ မထင္လုိ္က္ပါနဲ႔။ သူ႔ဟာနဲ႔သူ ေကာင္းတာေတြခ်ည္းပါပဲ။ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ဆိုတာ အႀကိဳက္ခ်င္း မတူႏိုင္ဘူးကိုး။ ကၽြန္ေတာ္က အုန္းထမင္းႀကိဳက္ေပမယ့္ မတည့္တဲ့လူ၊ မႀကိဳက္တဲ့လူေတြလည္း ရွိမွာအေသအခ်ာပဲေလဗ်ာ။ အဲဒီသေဘာပါပဲဗ်။ အခ်ိန္အခက္အခဲေၾကာင့္ ဒီမွ်နဲ႔ပဲ ရပ္ပါရေစဗ်ာ။

အမွတ္တရ
ကိုဉာဏ္ (ပန္းေလာင္ေျမ)
၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္၊ ဇူလုိင္လ ၃၀ ရက္၊ ေသာၾကာေန႔။
ညေန ၅ နာရီ ၀၅ မိနစ္။