အီလစ္စစ္တမ္း ဗဟုအနာဂတ္ႏွင့္ ၂၀၁၅ ပေဟဠိ၊ ေက်ာ္၀င္း

စကားပလႅင္

စာေရးသူ သက္၀င္ယံုၾကည္ခဲ့ဖူးေသာ လက္၀ဲအုိင္ဒီအိုလိုဂ်ီက“သမိုင္းကို လူထုကဖန္တီးသည္” ဟု ခံယူပါသည္။ သို႔တေစ အဆိုပါ လက္၀ဲအုိင္ဒီအုိလိုဂ်ီကို လမ္းၫႊန္သေဘာတရားအျဖစ္ ခံယူသည္ဆုိေသာ ႏုိင္ငံႀကီးမ်ားတြင္မူ သက္ဆိုင္ရာ လူထုမွာ သမိုင္းကို ဖန္တီးဖို႔ေနေနသာသာ ဘာေတြျဖစ္လို႔ ျဖစ္မွန္းပင္ သိခြင့္မရ။ ေပါလစ္ဗ်ဴ႐ိုတစ္စု (ထုိ႔ထက္ဆိုရလွ်င္) Strongman တစ္ေယာက္ေလာက္ကသာ သူတို႔စိတ္ႀကိဳက္သမုိင္းကို သူတို႔လိုသလုိ ပံုေဖာ္သြားၾကသည္ကိုသာ ေတြ႕ရသည္။

ေရရွည္တြင္ သမိုင္းေခတ္မ်ား၏ အေကာင္းအဆိုးကို လူထုယံုၾကည္မႈျဖင့္ သတ္မွတ္အကဲျဖတ္သြားရမည္ ျဖစ္သည့္တုိင္ အေရးႀကီးေသာ သမုိင္းအလွည့္အေျပာင္းမ်ားကိုကား လူထုမဟုတ္၊ လူတစ္စုကသာ ဖန္တီးပံုေဖာ္သြားေလသလား စဥ္းစားဖို႔ရွိလာသည္။ ဆိုၾကပါစုိ႔ elite သမိုင္း။ ဤေနရာတြင္လည္း elite ဆိုေသာစကားလံုး ဘာသာျပန္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျပႆနာရွိသည္။ ျမန္မာလက္၀ဲသမားမ်ားက ဤေ၀ါဟာရကို “လူ႔မလိုင္”၊ “ေရေပၚဆီ” စသျဖင့္ မလိုလားေသာ အဓိပၸာယ္ျဖင့္ ဘာသာျပန္ၾကသည္။ အခါခပ္သိမ္း မွန္လိမ့္မည္မထင္ပါ။ အဘိဓာန္ဖြင့္ဆိုခ်က္အရ elite ဆိုသည္မွာ လူမႈအုပ္စုတစ္ခုအတြင္း သူမ်ားထက္ ေခါင္းတစ္လံုးပိုျမင့္သူဟု ေယဘုယ် အနက္ထြက္သည္။ ဓနအင္အားသာလွ်င္ business elite ၊ လုပ္ပိုင္ခြင့္ အာဏာသာလွ်င္ powerelite၊ ႏိုင္ငံေရးၾသဇာပုိသာလွ်င္ political elite စသျဖင့္ သံုးႏႈန္းၾကသည္။

တစ္ဆက္တည္းဆိုရလွ်င္ ဤေ၀ါဟာရမွာ ျပင္သစ္မွ ေမြးစားယူရသည္ျဖစ္၍ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ႏႈတ္က်ဳိးေနသလို “အီလိုက္”ဟူ၍ကား အသံမထြက္။ “အီလိ(ထ)” ဟု အသံထြက္ရမည္ဟု “ဒင္နီယာယ္ဂ်ဳန္း အသံထြက္ အဘိဓာန္” က ၫႊန္းသည္။ စာေရးသူကေတာ့ ျမန္မာ့နားႏွင့္ စြဲေလာက္မည္ထင္ေသာ “အီလစ္” ဟူ၍သာ အသံဖလွယ္လိုက္ပါသည္။ ဘာသာေဗဒ ၀ံသာႏုမ်ား နားကေလာလည္း မတတ္ႏိုင္။ က်စ္လ်စ္တိက်ေသာ ျမန္မာေ၀ါဟာရ မရွာတတ္၍ “အီလစ္” လိုက္ရပါေၾကာင္း...။ ဤကား ယခုစာစုအတြက္ စကားပလႅင္...။

အီလစ္စစ္တမ္း

ယခုေလာေလာဆယ္ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးတြင္ “ပါ၀ါအီလစ္”ႏွင့္ “ႏိုင္ငံေရးအီလစ္”တုိ႔သာ အဆံုးအျဖတ္ေနရာတြင္ ရွိေနေသးသည္ဟု ယူဆရပါသည္။ စီးပြားေရး၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈအဆင့္နိမ့္ပါးဆဲရွိေလရာ “ဘိဇနက္အီလစ္”မ်ားမွာ အေရးမပါလွေသး။ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားမွာလည္း အင္စတီက်ဴးရွင္း သေဘာထက္ လူပုဂၢိဳလ္ပံုရိပ္ကပိုႀကီးေနရာ “အီလစ္”သေဘာေျပာဖုိ႔ခက္မည္ထင္သည္။ သို႔ အတြက္ “ပါ၀ါအီလစ္”ႏွင့္ “ႏုိင္ငံေရးအီလစ္” ႏွစ္မ်ဳိးကိုသာ အဓိကစစ္တမ္းထုတ္ၾကည့္လိုသည္။

“ပါ၀ါအီလစ္”ဆိုရာတြင္ အစုသံုးစု ထပ္မံခြဲႏုိင္ပါလိမ့္မည္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာ (အစိုးရ) ဥပေဒျပဳေရးအာဏာ (လႊတ္ေတာ္)ႏွင့္ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕မ်ား(တပ္မေတာ္)တို႔ကို ကုိယ္စား ျပဳၾကသည့္ အီလစ္မ်ားျဖစ္သည္။ ယခင္အစိုးရကာလအထိေတာ့ အဆိုပါအီလစ္သံုးစုလံုးမွာ တစ္ခုတည္းေသာအဖြဲ႕အစည္းဆုိင္ရာ သစၥာခံမႈျဖင့္ စည္းေႏွာင္ထားႏုိင္ခဲ့သည္ျဖစ္၍ တစ္စုတစ္စည္း တည္းသေဘာေဆာင္သည္။ ယခု ဤအေနအထားယုိယြင္းလာသည္။ အထူးသျဖင့္ အစိုးရအီလစ္ႏွင့္ လႊတ္ေတာ္အီလစ္ၾကား ပြတ္တိုက္မႈမ်ားရွိလာသည္။ ဤသို႔ေသာပြတ္တိုက္မႈမ်ားမွာ အေျပာင္းအလဲကာလ၏ သဘာ၀က်ေသာအျခင္းအရာမ်ားဟုဆိုရသည့္တိုင္ အခ်ိန္မီ ဘရိတ္ မအုပ္ႏိုင္လွ်င္မူ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ျဖစ္စဥ္တစ္ခုလံုးအတြက္ပါ အႏၲရာယ္ရွိႏုိင္သည္။

အီလစ္ တစ္ခုခုေသာ္လည္းေကာင္း၊ ႏွစ္ ခုစလံုးေသာ္လည္းေကာင္း အီလစ္အေနအထားမွ စုေတသြားႏိုင္စရာပင္ရွိသည္။ တပ္မေတာ္သည္ကား အခိုင္အမာဆံုးအီလစ္ဟု ဆိုရပါလိမ့္မည္။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး၏ အဆံုးအျဖတ္အခန္းတြင္ ရွိေနဆဲျဖစ္သည္။ ယေန႔တပ္မေတာ္တြင္ ယခင္ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ပါတီႏွင့္ ရွိခဲ့ဖူးေသာ တုပ္ေႏွာင္မႈမ်ဳိး မည္သည့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီႏွင့္မွ ရွိဟန္မတူေတာ့။ ဤအခ်က္ကမူ လြတ္လပ္ေသာ ပေရာ္ဖက္ရွင္နယ္ အင္စတီက်ဴးရွင္း ျဖစ္လာေရးအတြက္ ေကာင္းေသာအလားအလာဟု ဆိုခ်င္သည္။

ပါ၀ါအီလစ္မဟုတ္ေသာ ေနာက္ထပ္အေရးႀကီးသည့္တစ္ခုမွာ ႏုိင္ငံေရးအီလစ္ပင္ျဖစ္သည္။လူပုဂၢိဳလ္အရ ဒီမိုကေရစီ သေကၤတလိုျဖစ္ေန၍ ဒီမိုကေရစီအီလစ္ဟူ၍လည္း ဆုိႏိုင္သည္။ ႏိုင္ငံတကာေထာက္ခံမႈေရာ၊ ျပည္တြင္းလူထု၏ ယံုၾကည္မႈကိုပါ ရယူထားႏိုင္သည့္ အားသာခ်က္ရွိသည္။ သို႔တေစ၊ ႏိုင္ငံေရးအီလစ္မွ ပါ၀ါအီလစ္ ျဖစ္ေစေရးအတြက္မူ အေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ အတားအဆီးတစ္ခု ရွိေနဆဲျဖစ္သည္။ ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲေနာက္ပိုင္း ႏိုင္ငံေရးအီလစ္ႏွင့္ ပါ၀ါအီလစ္မ်ားၾကား ဆက္ဆံေရးလမ္း ပြင့္လာသည္မွာကား ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ျဖစ္စဥ္အတြက္ အလားအလာေကာင္းဟု ဆိုႏိုင္ပါလိမ့္မည္။ သို႔တိုင္ေအာင္ အေရးအႀကီးဆံုးတပ္မေတာ္အီလစ္ႏွင့္မူ ထင္သာျမင္သာရွိေသာ ဆက္ဆံေရးမ်ဳိး မေတြ႕ရေသးပါေခ်။ သတိႀကီးႀကီး ထားရမည့္အခ်က္မွာ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးဓေလ့တြင္ ယခုထက္တိုင္ စြဲခိုင္ေနဆဲ ရယ္ဒီကယ္ အင္အားစုမ်ားႏွင့္ စည္းျခားထားႏုိင္ဖို႔ျဖစ္သည္။ ဤသို႔မဟုတ္ပါက လက္ရွိလစ္ဘရယ္ ေရစီးေၾကာင္းသည္ပင္ ရယ္ဒီကယ္၀ဲဂယက္ထဲ နစ္ျမဳပ္သြားႏုိင္သည္။ ဤအတုိင္း ျဖစ္လာခဲ့လွ်င္ ႏိုင္ငံေရးအီလစ္အတြက္ေရာ တုိင္းျပည္ကံၾကမၼာပါ ကတိမ္းကပါး ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္သြားႏိုင္စရာ ရွိသည္။

ဗဟုအနာဂတ္

အစဥ္အလာ လႊမ္းမုိးတြင္က်ယ္ခဲ့ေသာ သမား႐ိုးက် စဥ္းစားနည္းအရမူ မိမိလုိလားႏွစ္သက္ရာ စံႏႈန္းတစ္ခုခုျဖင့္ တစ္ခုတည္းေသာ အနာဂတ္ကို ပံုေဖာ္ၾကည့္ေလ့ရွိသည္။ အဆိုပါ တစ္ခုတည္းေသာ အနာဂတ္ကိုပင္ ပစ္မွတ္ထား၍ “မုခ်ေအာင္ရမည္”ဟု မာန္သြင္းခဲ့ၾကသည္။ “မုခ်မ်ား၏ က်ဆံုးခ်ိန္”ဟု ဆိုရေလာက္ေအာင္ မေရရာ မေသခ်ာမႈမ်ား တင္းက်မ္းျပည့္ေနသည့္ ၂၁ ရာစုတြင္ ဤနည္းျဖင့္ ဘယ္လိုမွ် အလုပ္မျဖစ္ႏုိင္ေတာ့ပါ။

အနာဂတၱိဆရာ အယ္(လ) ဗင္းေတာ္ဖလာကမူ အနာဂတ္ကုိ “ဧကသေဘာ”မၾကည့္။ “ဗဟုသေဘာ” ျဖင့္ ခ်ဥ္းကပ္သည္။ “ဗဟုအနာဂတ္” ဟု ဆိုပါသည္။ သူ႔အလိုအရ “ျဖစ္ႏုိင္ေျခအမ်ားဆံုးအနာဂတ္” (possible future) “ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္လာႏိုင္သည့္ အနာဂတ္” (probable future) ႏွင့္ “ျဖစ္သင့္ျဖစ္ထုိက္သည့္ အနာဂတ္” (preferable future) ဟူ၍ သံုးမ်ဳိးသံုးစားခြဲၿပီး သ႐ုပ္ခြဲစိစစ္ရမည္ဟုဆိုသည္။

မဟာဗ်ဴဟာ ခ်မွတ္ေရးဆြဲသူ တစ္ေယာက္အေနႏွင့္ “ျဖစ္သင့္ျဖစ္ထိုက္သည့္အနာဂတ္” ကို အဓိက“မစ္ရွင္”ထားရမည္ ျဖစ္သည့္တိုင္ “ျဖစ္ႏုိင္ေျခအမ်ားဆံုး အနာဂတ္” ကို လံုး၀ပစ္ပယ္လို႔မရ။ ဤသည္ကို ပကတိအရွိအျဖစ္ယူ၍ “မစ္ရွင္ခြဲ” (sub-mission) မ်ား အဆင့္ဆင့္ ခ်မွတ္ရမည္ဟု ေျပာသည္။ အကယ္၍မ်ား “ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္လာႏုိင္သည့္ အနာဂတ္” မွာ အဆိုးဆံုး ႐ႈျမင္ကြင္းျဖစ္ေနလွ်င္ ဤသည္ကို သတိႀကီးစြာျဖင့္ ေရွာင္ကြင္းႏိုင္ရမည္ဟု ၫႊန္းပါသည္။

၂၀၁၅ ပေဟဠိ

ဆိုခဲ့ပါ ဗဟုအနာဂတ္အျမင္ျဖင့္ (စာေရးသူဉာဏ္မီသေလာက္) ၂၀၁၅ ပေဟဠိကို အေျဖညိႇၾကည့္ပါမည္။ ဆိုခဲ့ၿပီးေသာ ျမန္မာ့ပါ၀ါအီလစ္မ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအီလစ္တို႔ၾကား ဆက္ဆံေရးမ်ား ေဆြးေႏြးညႇိႏိႈင္းမႈမ်ားႏွင့္ မွ်တေသာ အေပးအယူ လုပ္ႏုိင္စြမ္းတို႔အေပၚ မူတည္ၿပီး ၂၀၁၅ ႐ႈျမင္ကြင္းကို မွန္းဆၾကည့္ပါမည္။ ယခုလို...။

၁။ သမၼတႀကီး၏ ယခုခ်ိန္ထိ ေနာက္ဆံုးမိန္႔ခြန္းတြင္ ၫႊန္းဆိုထားသည့္ “သေဘာထား၊ မတူညီသူမ်ား အတူလက္တြဲ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မည့္ ႏိုင္ငံေရးယဥ္ေက်းမႈသစ္” ထြန္းကားရာ ႐ႈျမင္ကြင္း။ ဤယဥ္ေက်းမႈမ်ဳိးသာ အမွန္တကယ္ ထြန္းကားႏုိင္လွ်င္ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေရးမွာ စိတ္ခ်ရသည့္ အဆင့္တစ္ခုသို႔ အေသအခ်ာ ေရာက္ရွိသြားပါလိမ့္မည္။ ေတာ္ဖလာ ၫႊန္းေသာ “ျဖစ္သင့္ျဖစ္ထိုက္သည့္ အနာဂတ္” ျဖစ္ပါသည္။

၂။ ဆုိခဲ့ပါ ႏိုင္ငံေရးယဥ္ေက်းမႈသစ္မ်ဳိး အစပ်ဳိးလာၿပီျဖစ္သည့္တိုင္ လံုေလာက္စြာ မထြန္းကားေသးေသာ ႐ႈျမင္ကြင္း...။ ဤအတိုင္းဆိုလွ်င္ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေရးမွာ ယခုလက္ရွိအတိုင္းပင္ ေရွ႕မတုိးေနာက္မဆုတ္ အီလည္လိုက္ေန ပါလိမ့္ဦးမည္။ လတ္တေလာ အခင္းအက်င္းမ်ားအရ ေတာ္ဖလာၫႊန္းေသာ “ျဖစ္ႏုိင္ေျခအမ်ားဆံုးအနာဂတ္” ျဖစ္လိမ့္မည္ ထင္သည္။

၃။ သေႏၶတည္စ ႏုိင္ငံေရးယဥ္ေက်းမႈသစ္မွာ အစဥ္အလာ ရယ္ဒီကယ္ေရစီးထဲ ေမ်ာပါပ်က္ျပယ္သြားေလာက္သည့္ ႐ႈျမင္ကြင္း။ ဤအတိုင္းဆုိလွ်င္ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးမွာ ေနာက္ျပန္လိႈင္းထိႏိုင္သည့္ အႏၲရာယ္ရွိသည္။ ေတာ္ဖလာၫႊန္းေသာ “ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္လာႏုိင္သည့္ အနာဂတ္” ျဖစ္သလို အဆုိး၀ါးဆံုး ႐ႈျမင္ကြင္းလည္းျဖစ္သည္။

ျမန္မာ့အီလစ္မ်ားအေနႏွင့္ ႐ႈျမင္ကြင္း (၁)ကို ဦးတည္ႀကိဳးပမ္းၾကေစလုိသည္။ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ ဤ႐ႈျမင္ကြင္းကုိ မေရာက္ႏုိင္ေသးလွ်င္ေသာ္မွ ႐ႈျမင္ကြင္း (၃) ႏွင့္ မႀကံဳရေအာင္ ၀ိုင္း၀န္းထိန္းသိမ္းေပးၾကဖုိ႔ ေမတၱာရပ္ခံအပ္ပါသည္။ စာေရးသူတစ္ဦးခ်င္း အေနႏွင့္ဆိုလွ်င္မူ ႐ႈျမင္ကြင္း (၂) ေလာက္ႏွင့္ပင္ ေသေပ်ာ္ပါၿပီ။ ႐ႈျမင္ကြင္း (၁) ကိုမူ သားသမီးမ်ားအတြက္ ခ်န္ထားခဲ့ပါေတာ့မည္။