သမူဟ လိုအပ္ခ်က္ႏွင့္ ၀ိေရာဓိ အခုအခံမ်ား

ယေန႔ တ႐ုတ္-အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရးႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး "တစ္အိပ္ရာတည္းအိပ္ရင္း မတူေသာအိပ္မက္ေတြ မက္ေနၾကသည္" (Same bed, different dreams) ဟု လန္ဒန္ထုတ္ ဒီေကာေနာမစ္မဂၢဇင္းႀကီးက ေ၀ဖန္လိုက္သည္။ အေျခအေနအရ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ လိုအပ္ေနသည့္တိုင္ အျပန္အလွန္ မယံုၾကည္မႈမ်ား ရွိေနၾကသည္ကို တင္စားေဖာ္ျပလိုက္သည္ဟု နားလည္ရပါသည္။

ဤသို႔ေသာ သမူဟတစ္၀က္ ၀ိေရာဓိတစ္၀က္ အေနအထားမွာ ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးတြင္သာမက ႏိုင္ငံအသီးသီးရွိ ပေဒသာစံုအင္အားစုမ်ားၾကား အမွန္တကယ္ျဖစ္တည္ေနေသာ ပကတိအရွိတစ္ခုဟုလည္း သေဘာရပါသည္။ လြန္ခဲ့ေသာ အႏွစ္ ႏွစ္ဆယ္ ဘာလင္တံတိုင္း ၿပိဳက်မႈႀကီးက မတူေသာ အင္အားစုမ်ားၾကား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးကို လမ္းဖြင့္ေပးလုိက္သည္။ ဤသည္ပင္ စစ္ေအးလြန္ကာလ၏ ေခတ္ေရစီးဟု ဆိုႏိုင္ပါလိမ့္မည္။ တစ္ၿပိဳင္နက္တည္းမွာပင္ စစ္ေအးအေမြ အခုအခံအစြဲအလမ္းမ်ားကလည္း ထုႏွင့္ထည္ႏွင့္ ရွိေနၾကဆဲျဖစ္သည္။ ဤသည္ပင္ ၂၁ ရာစုအထိ အရွိန္မကုန္တတ္ေသးေသာ တန္ျပန္ေရစီး ျဖစ္တန္ရာသည္။

ဤသို႔ေသာ မႈန္ရီမိႈင္းပ် အခင္းအက်င္းတြင္ ေမးသင့္ေမးထိုက္သည္ႏွင့္အမွ် အလြန္႔အလြန္ အေရးႀကီးသည္ဟု ယူဆရေသာ အေမးပုစၦာတစ္ရပ္ ထြက္ေပၚလာသည္။ "ေခတ္ေရစီးႏွင့္ တန္ျပန္ေရစီး၊ ဘယ္လမ္းေၾကာင္းကို ေရြးၾကမည္နည္း"၊ "ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးလမ္းေၾကာင္းကို လိုက္ၾကမည္ေလာ၊ သို႔တည္းမဟုတ္ အခုအခံ အစြဲအလမ္းမ်ားကိုသာ စူးစူးနက္နက္ ဖက္တြယ္ထားၾကမည္ေလာ…။"

လက္ေတြ႔ျဖစ္ရပ္မ်ားက ေဖာ္ထုတ္လွစ္ျပလုိက္ေသာ အေျဖမွာ "ေခတ္ေရစီး" ျဖစ္ပါသည္။ "သမူဟလမ္းေၾကာင္း" ျဖစ္ပါသည္။ "ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး" ျဖစ္ပါသည္။ ေျပာရလွ်င္ "ဘုံုတူညီခ်က္မ်ား" (common ground) ရွာေဖြၿပီး၊ လက္တြဲႀကိဳးပမ္းၾကရင္းမွ အတိတ္အေမြ အခုအခံအစြဲအလမ္းေဟာင္းမ်ားကို ေက်ာ္လႊားလြန္ေျမာက္ႏုိင္ဖို႔ ျဖစ္ပါသည္။

ဤသေဘာကို တ႐ုတ္ႏွင့္ အေမရိကန္ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား လက္ေတြ႔က်က် ခံယူက်င့္သံုးႏိုင္မည္ဆိုလွ်င္ သူတို႔ ႏွစ္ႏိုင္ငံအတြက္သာမက ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ တည္ၿငိမ္ေရးအတြက္ပါ အက်ိဳးမ်ားစြာ ရွိပါလိမ့္မည္။ ႏိုင္ငံမ်ားရွိ အင္အားစု အသီးသီးၾကားတြင္လည္း ဤသေဘာကို ႏွလံုးသြင္းႏုိင္ၾကလွ်င္ သူတို႔ သက္ဆုိင္ရာႏိုင္ငံမ်ား "ပတိ႐ူပ" ျဖစ္လာပါလိမ့္မည္။ အနာဂတ္ကို အစြဲအလမ္းမ်ားျဖင့္ မတည္ေဆာက္ႏိုင္ပါ။ အေျမာ္အျမင္ျဖင့္သာ ဦးတည္ႏုိင္ပါလိမ့္မည္။

( ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလထုတ္ The Waves မဂၢဇင္း 8/09 မွ အယ္ဒီတာ့အာေဘာ္ကို ျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္ )