လမ္းေပၚက လူတို႔အတြက္ ကိုရင္တာ ႏွစ္ပါးသြား - ကိုတာ

ဒီမိုကေရစီတဲ့လား၊ အဲဒါဘာတုန္း
ဟဲဟဲ… ဆရာႀကီးေတြ ဒါမ်ိဳးေတြ ေရးၾကတာနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္လည္း ေရးမလို႔ႀကံတာပဲ။

ကၽြန္ေတာ့္ဟာကၽြန္ေတာ္ ကေလးေတြနဲ႔ေနတယ္။ ေအာက္ေျခက လူေတြနဲ႔လည္း ေ၀ေလေလလုပ္ၿပီးေနတယ္။ ဒါေပမယ့္ တစ္ေန႔မွာ ကၽြန္ေတာ့္ကို အထင္ႀကီးပံုရတဲ့ ေကာင္ေလးတစ္စုက အထက္ကေမးခြန္း ေမးလာတယ္။ တေလာကလည္း မႏၱေလးသြားတုန္း ဆြမ္းေကၽြးတစ္ခုမွာ ေတာျပန္တစ္ေယာက္က ခင္ဗ်ားဟာ ဒီေနရာမွာက်ေတာ့ ၿငိမ္လွခ်ည္လားတဲ့။ သူက ကၽြန္ေတာ့္ကို ကၽြန္ေတာ္တို႔မံုရြာသား ဆရာ ကုိေက်ာ္၀င္း အဲ ဆရာႀကီး ကိုေက်ာ္၀င္း။ သူ႔လို ထင္ပံုရတယ္။ ဟာ… ကုိေက်ာ္၀င္းက ဆရာႀကီး၊ အယူ၀ါဒေရးရာေတြမွာ ႏွံ႔စပ္တဲ့သူ၊ ဒါမ်ိဳးေတြမွာ ေက်ာ္တဲ့သူ၊ က်ဳပ္နဲ႔ လားလားမွ မႏိႈင္းပါနဲ႔။ သူ သနသြားပါ့မယ္လို႔ အဲသလို ေျပာရတယ္။ က်ဳပ္က အီလစ္ပဲ ဟဲဟဲ။ တခ်ိဳ႕သူေတြက အဲသလို ေျပာၾကတာကိုး။

အေမက ေမာင္တာရယ္ မင္းဟာက ေတာင္ေရာက္ေျမာက္ေရာက္ကိုးလို႔၊ ဒါေၾကာင့္ေျပာတာ ေနမွာပါ။ ကၽြန္ေတာ္က ဒီမိုကေရစီတို႔၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတို႔မွာ ဆရာႀကီး ဂ်ိဳဟန္ဂါလ္တန္ (Johan Galtung) နဲ႔ ႏွစ္ပါးသြားမယ့္ဟာကို ေခ်ာ္ေတာေငါ့ေနတယ္။

ဒီမိုကေရစီကို ကိုယ္ေတြ႔အရ ဘာမွမသိတဲ့ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ စာပဲဖတ္ရတာပဲ။ ၆၂ ခုႏွစ္ ဦးေန၀င္း အာဏာသိမ္းေတာ့ ကၽြန္ေတာ္က ၁၀ ႏွစ္သားပဲ ရွိေသးတယ္။ ဘာကိုယ္ေတြ႔မွ မရွိဘူး။ ၇ ႏွစ္ ၈ ႏွစ္သားတုန္းက သန္႔ရွင္းတည္ၿမဲ ပမညတေတြ ေရြးေကာက္ပြဲလုပ္ေတာ့ ကားစီးရတာပဲ မွတ္မိတယ္။ ဗမာ့ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဦးႏု၊ ဦးႏုႏိုင္ရမည္ သီခ်င္းကို မွတ္မိေနတယ္။ ပမညတဆိုတာ ေပါင္မုန္႔ညာတုတ္ေပါ့လို႔ မွတ္မိတယ္။ က်ဳပ္တို႔ရြာက သခင္ဗေထြးႀကီးရဲ႕ မဲဆြယ္တရားပြဲကို ရြာလယ္ကုန္းႀကီးေပၚမွာ သြားနားေထာင္ရတာကို မွတ္မိတယ္။ သူ႔ကို မဲေပးၾကပါ။ သူက တျခားသူမွ မဟုတ္ဘဲ။ သူ႔ကို မဲေပးလို႔ သူအမတ္ျဖစ္ရင္ ဘာမယ္ညာမယ္ ေျပာတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္အေဖက ပမညတထင္တယ္။ ရြာသစ္က ဘႀကီး ဦးဘႂကြယ္က ဖဆပလတည္ၿမဲ။ ခုထိ မွတ္မိတာက ကားႀကီးေတြနဲ႔ တျခားရြာေတြက ရြာသားေတြကို မဲထည့္ဖို႔သြားေခၚေတာ့ ကေလးပီပီ ကားေလွ်ာက္စီးရတာကိုပဲ။ အဲဒီတုန္းက ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေခ်ာင္ေခ်ာင္လည္လည္ ရွိတာကိုေတာ့လည္း မွတ္မိတယ္။ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ကၽြန္ေတာ္မွတ္မိတာ ဒါအကုန္ပဲ။

ဂါလ္တန္ဆိုသူကေတာ့ Transcend ဆိုတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအဖြဲ႔ေထာင္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးပဲ။ အဲဒီနာမည္နဲ႔ တကၠသိုလ္တစ္ခု ရွိတယ္။ သူက အဲဒီ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတကၠသိုလ္က ပါေမာကၡခ်ဳပ္ပဲ။

ဒီႏွစ္ပါးသြားက ကၽြန္ေတာ့္လိုပဲ ဒီမိုကေရစီကို နားမလည္ႏိုင္တဲ့ လမ္းေပၚကလူေတြအတြက္ ရည္ၫႊန္းတာ။ ဒီမိုကေရစီ ကႀကီး၊ ခေခြးေပါ့ဗ်ာ။

တာ။ ဆရာႀကီးခင္ဗ်ား ကၽြန္ေတာ္တို႔တုိင္းျပည္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္ၾကပါေတာ့မယ္။ ၿပီးေတာ့ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေသာ ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံေတာ္ တည္ေဆာက္မယ္လို႔ ေဟာၾကပါတယ္။ တဆိတ္ ဒီမိုကေရစီအေၾကာင္း ရွင္းျပပါဦး ဆရာႀကီး။

ဂါလ္တန္။ ဒီမိုကေရစီဆိုတာက ခပ္႐ႈပ္႐ႈပ္ပဲ။ လူဆိုတာကိုက ႐ႈပ္႐ႈပ္ေထြးေထြးရွိတာေၾကာင့္ပဲ။ လူမွာ လူ႔ရဲ႕ အေျခခံလိုအပ္ခ်က္ေတြ၊ ဓေလ့ထံုးစံေတြ၊ အဖြဲ႔အစည္း အေဆာက္အအံုေတြ ရွိတယ္။ အဲဒါေတြက ႐ႈပ္ရျခင္းအေၾကာင္းပဲ။ ႏွစ္ပိုင္းေျပာရမယ္။ တစ္ပိုင္းက သီအိုရီ၊ ေနာက္တစ္ပိုင္းက လက္ေတြ႔။

တာ။ သီအိုရီကို အရင္လင္းပါ ဆရာႀကီးခင္ဗ်ား။

ဂါလ္တန္။ သီအိုရီကိုမစမီ ပထမဆံုး ေျပာခ်င္တာေလး ရွိတယ္။ ဒါက အေရးႀကီးလို႔ပါ။ အဲဒါကေတာ့ ဒီမိုကေရစီကို ေရြးေကာက္ပြဲလုပ္ျခင္း (၀ါ) ဂဏန္းတြက္ျခင္း arithmetic electionism အတူတူပါပဲလို႔ မတြက္ဖို႔ပဲ။ အဲ.. ဒါေပမယ့္ လြတ္လပ္ၿပီး တရားတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲကို အမနာပ မေျပာသင့္ဘူးလို႔လည္း သိဖို႔ပဲ။ ခင္ဗ်ားတို႔ စဥ္းစားစရာတစ္ခု ေျပာပါရေစ။ ၁၉၉၀ ကေန ၂၀၀၄ အတြင္း တ႐ုတ္သန္း ၄၀၀ ဆင္းရဲတြင္းက လြတ္တယ္။ တ႐ုတ္ျပည္သူလူထုဟာ အလုပ္လုပ္ရတယ္။ ႐ုန္းကန္ရတယ္။ သူတို႔လိုခ်င္တာကို ေရြးေကာက္ပြဲေတြမရွိဘဲ ရတယ္လို႔ ေျပာခ်င္တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာပဲ ကုိလံဘီယာမွာ ေရြးေကာက္ပြဲလုပ္တယ္။ အဲဒီတိုင္းျပည္ရဲ႕ ၆၀ ရာခုိင္ႏႈန္းေသာ ျပည္သူလူထုဟာ ဘာမွမဟုတ္ဘူးလို႔ ေျပာရမလား။ ဒါမွမဟုတ္ ေရြးေကာက္ပြဲ ၿပီးတဲ့ေနာက္ ေရြးေကာက္ျခင္းက သယ္ေဆာင္လာတဲ့ ျခစားျခင္းနဲ႔ အဓမၼလုပ္ျခင္းေတြေၾကာင့္လား။ လူေတြကို အျပစ္တင္ရမွာလား။ ေရြးေကာက္ပြဲကို အျပစ္တင္ရမွာလား ေျပာဖို႔ခက္တယ္။
အေနာက္စတုိင္လ္ ဒီမိုကေရစီက ေလမ်ားတယ္။ စကားတစ္ခု ရွိတယ္။ “အေရွ႕တုိင္းမွာ နားေထာင္သူေတြပဲ ရွိတယ္။ ေျပာရဲတဲ့သူ မရွိဘူး။ အေနာက္တိုင္းမွာေတာ့ စကားေတြ ေျပာေနၾကတယ္။ လူထုစကား နားေထာင္ခ်င္တဲ့သူေတာ့ မရွိဘူး”။

တာ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔မွာ ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကတဲ့သူေတြ ရွိတယ္။ လူရႊန္းေျပာတာကို ကၽြန္ေတာ္ၾကားဖူးတယ္။ ေမွ်ာ္လင့္ျခင္းက ရွိတယ္လို႔လည္း ေျပာလို႔မရဘူး။ မရွိဘူးလည္း ေျပာလို႔မရဘူး။ ဒါက လမ္းလိုပဲ။ တကယ္စင္စစ္ ကမၻာေပၚမွာ လမ္းဆိုတာ ရွိႏွင့္တာမဟုတ္ဘူး။ တစ္ေနရာကို လူအမ်ားႀကီး အတူသြားၾကရင္ လမ္းရယ္လို႔ ေပၚလာတာပဲ။

ဂါလ္တန္။ လမ္းမွန္ကေတာ့ ျပည္သူလူထုမွာ ပါ၀ါရွိေအာင္ လုပ္ေပးရတာပဲ။ (Empowerment) တျခားေ၀ါဟာရ သံုးႏႈန္းရရင္ေတာ့ ဒီမိုကေရစီပဲ။ ဒီမို႔ (demos) လူထုေရာ၊ အီလစ္ေရာ အားလံုးပါတယ္။

တာ။ ေဟာေတာ္မူပါ။

ဂါလ္တန္။ ဒီမိုကေရစီမွာ အႏွစ္သာရေတြရွိတယ္။ က်ဳပ္အျမင္မွာ သံုးခုေပါ့။ ပထမတစ္ခုက အုပ္ခ်ဳပ္ခံရဲ႕ ဆႏၵနဲ႔အညီ အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္း (Rule by the consent of the Ruled)
အုပ္ခ်ဳပ္ခံက ဒီမို႔စ္။ အက္သက္ႏို႔စ္ (Ethnos) မဟုတ္ဘူး။ အက္သ္ႏို႔စ္က ဓေလ့ထံုးစံတစ္ခုနဲ႔ လူမ်ိဳးစုတစ္စုကို ေျပာတာ။ ဒီမို႔စ္က အားလံုးကိုေျပာတာ။ တစ္ေနရာမွာ မွီတင္းေနထိုင္ၾကတဲ့ လူအလံုးစံု အားလံုးပါ၀င္တာကို ေျပာတာ။ Ethnos တစ္ခုတည္း (၀ါ) လူမ်ိဳးစု တစ္ခုတည္းကိုသာ ကုိယ္စားျပဳတာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ဆိုလိုတယ္။

တာ။ ေဟာေတာ္မူပါ။

ဂါလ္တန္။ (၁) တုိက္႐ိုက္ ဒီမိုကေရစီက အဲဒီလူသားအားလံုးက အစည္းအေ၀း (assembly) တစ္ခုမွာ သူတို႔ဆႏၵကို ေဖာ္ထုတ္တာကို ေခၚတယ္။
(၂) ကိုယ္စားလွယ္ေရြးၿပီး ကိုယ္စားလွယ္ကတစ္ဆင့္ စည္းေ၀းပြဲမွာ ေဖာ္ထုတ္တာကို တုိက္႐ိုက္မက်ေသာ ဒီမုိကေရစီ (Indirect democercy)လို႔ ေခၚမွာေပါ့။
(၃) ၄-ႏွစ္တစ္ႀကိမ္ ကိုယ္စားလွယ္ေရြးၿပီး ဒီ ၄-ႏွစ္အတြင္းမွာ ဆံုးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ကို ကုိယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ပဲ လႊဲထားတာကေတာ့ ပိုၿပီး တိုက္႐ိုက္မက်ေသာ ဒီမိုကေရစီေပါ့။
ဒီသံုးခုစလံုးမွာ အုပ္စိုးသူဟာ အုပ္စိုးခံရဲ႕ ဆႏၵနဲ႔အညီ လုပ္ရတယ္။ ဒါမွ တရား၀င္တယ္။ Legitimacy လို႔ ေခၚမွာေပါ့။ အုပ္စိုးခံရဲ႕ ဆႏၵနဲ႔မညီဘူး၊ အုပ္စိုးသူဟာ တာ၀န္မခံေတာ့ဘူးဆိုရင္ တာ၀န္ခံႏိုင္တဲ့ ေနာက္အုပ္စိုးသူ လူတစ္သိုက္နဲ႔ အစားထိုးမယ္။

တာ။ ဒီမိုကေရစီဟာ အျပန္အလွန္ကြင္းဆက္ေပါ့။ Feedback loop အျပန္အလွန္ကြင္းဆက္ မရွိရင္ ဒီမိုကေရစီ မဟုတ္ဘူးေပါ့။ အဲလို ယူရမွာလား။

ဂါလ္တန္။ အျပန္အလွန္ကြင္းဆက္မရွိရင္ အဲဒါ ဒီမိုကေရစီမွ မဟုတ္ဘဲ၊ အာဏာရွင္စနစ္ပဲ။ ေအာ္တိုကေရစီ (autocracy) ပဲ။
အုပ္ခ်ဳပ္ဖို႔တရား၀င္ျခင္း (Legitimacy) ကို တာ၀န္ခံႏိုင္ျခင္း (၀ါ) လူထုရဲ႕ဆႏၵနဲ႔အညီ အုပ္စိုးျခင္း (accountability) နဲ႔ အလဲအလွယ္ လုပ္ရတာဟာ ဒီမိုကေရစီပဲ။

တာ။ ဆရာႀကီးခင္ဗ်ား၊ ဗီတို ဆိုတာကို ရွင္းပါဦး။ ဗီတိုပါ၀ါနဲ႔ ပယ္ခ်တယ္။ အဲဒါ ဘာအဓိပၸါယ္လဲ။

ဂါလ္တန္။ မဲေပးခြင့္ေတာ့ရွိတယ္။ မဲေတြဟာ အႀကံေပးႏုိင္တာေလာက္ပဲ ရွိမယ္။ မဲနဲ႔ေတာ့ တားဆီးလို႔ မရဘူးလို႔ ဆိုလိုတာ။ တကယ္ေတာ့ ဗီတိုက်င့္သံုးတဲ့စနစ္ဟာ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ဒီမိုကေရစီ မက်ဘူးလို႔ ယူႏုိင္တယ္။

တာ။ ဆက္ၿပီး ေဟာေတာ္မူပါ။

ဂါလ္တန္။ ဒီမိုကေရစီရဲ႕ ဒုတိယအႏွစ္သာရက ျပႆနာ ပဋိပကၡေတြကို အဓမၼနည္းနဲ႔ မေျဖရွင္းတာပဲ။ Nonviolent conflict Resolution။ ပါတီႏွစ္ခု A, B ရွိတယ္ ဆိုပါစို႔။ ျပႆနာ (သို႔) ပဋိပကၡကို ေအာက္ပါနည္း (၄)ခုနဲ႔ ေျဖရွင္းႏိုင္တယ္။

(၁) အႏိုင္ယူတဲ့နည္း	ႏိုင္တဲ့ပါတီ A အကုန္လံုးယူ	နည္းလမ္း (မဲ/စကားရည္လု - debate)
(၂) အႏုိင္ယူတဲ့နည္း	ႏိုင္တဲ့ပါတီ B အကုန္လံုးယူ	မဲ/စကားရည္လု - debate
(၃) ညႇိႏိႈင္းေသာနည္း (compromise) (၄) အေလွ်ာ့ေပးစရာ မလိုဘဲ နည္းလမ္းအသစ္ ရွာေတြ႔ျခင္း (Transdince)	ႏွစ္ဦးစလံုး နည္းနည္းစီေလွ်ာ့ ႏွစ္ဦးစလံုး အက်ိဳးရွိ	ေဆြးေႏြးျခင္း (Negotiation) ဒိုင္ယာေလာ့ (Dialogue)

(၁) ႏွင့္ (၂) မဲေပးၿပီး အႏုိင္ယူတဲ့နည္းက တကယ္ေတာ့ အႏိုင္ယူတဲ့ နည္းတစ္နည္းပဲ။ တိုက္ခုိက္တာပါပဲ (fighting)။ သို႔ေသာ္ လူေသေကာင္အေပၚ ေရတြက္တာမဟုတ္ဘဲ လူအရွင္ေတြအေပၚ ေရတြက္တဲ့ နည္းပဲ။ ကေလာ့ဇ္၀ွစ္နည္း မဟုတ္ဘူး။ ဆြန္ဇုနည္း။ ဒါပဲ ကြာပါတယ္။ ဂႏၵီက ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ဟာ “၅၁ ရာႏႈန္းရဲ႕ အာဏာရွင္ဆီ သြားတဲ့လမ္း” ပဲလို႔ ေျပာဖူးတယ္။ အဲဒါ သတိျပဳစရာ အခ်က္တစ္ခုပဲ။ ဂဏန္းတြက္ျခင္း နည္းလမ္းပါပဲ။ Aritimatic electionism လို႔ ဒါေၾကာင့္ ေျပာၾကတာေပါ့။ ဒါနဲ႔ပဲ မဲမရ,ရေအာင္ လုပ္ၾကတယ္။ မဲခိုးတယ္။ အတိုက္အခံကို သတ္ျဖတ္တယ္။ ေၾကာက္ေအာင္ လုပ္တယ္။ ေငြနဲ႔ရာထူး (cash or position)နဲ႔ မဲ၀ယ္တယ္။
(၃)ႏွင့္(၄)…… (၃)က ေပါင္းၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္တာပါပဲ။ ပါတီတစ္ခုတည္းက အမွန္တရားကို လက္၀ါးႀကီးအုပ္ မထားဘူးေပါ့။ မင္းတို႔လည္း ေတာ္တာပဲ။ ငါတို႔ ေစ်းဆစ္ၾကၿပီး (၀ါ) ညႇိႏိႈင္းၾကၿပီး ျပႆနာကို ေျဖရွင္းၾကမယ္ေပါ့။
(၄)က်ေတာ့ ဒိုင္ယာေလာ့လုပ္ၿပီး (Dia + Logos) အျမင္ေတြ အျပန္အလွန္စီးဆင္းၿပီး တီထြင္ဖန္တီး တည္ေဆာက္တာပဲ။ ပါတီေတြ ကိုင္စြဲထားတဲ့ ရပ္တည္မႈေတြထက္ ပိုလြန္သြားတယ္။ သာသြားတယ္။
ျပန္ခ်ဳပ္ရရင္ မဲခြဲျခင္း (Democratese for fighting) ေဆြးေႏြးညႇိႏိႈင္းျခင္း (Negotiation) နဲ႔ အျပန္အလွန္ တုိင္ပင္တည္ေဆာက္ျခင္း (Dialogue) နည္း (၃)ခုပဲ။
ဒီ (၃) ခုစလံုးက အၾကမ္းမဖက္တဲ့ အဓမၼမလုပ္တဲ့ နည္းေတြပဲ။ သို႔ေသာ္ အနည္းစုကို အမ်ားစုက ပစ္ပယ္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ အႏိုင္က်င့္ျခင္း (structural violence of exclusion of minorities) အႏၱရာယ္ရွိေနေသးတာပဲ။
ဒီမိုကေရစီမွာ လူထုရဲ႕ဆႏၵဆိုတာ သူ႔အတြင္းဆႏၵအေလ်ာက္ပဲ။ အက်င့္သီလႏွင့္ ညီၫြတ္လ်က္ ျဖစ္ရမယ့္ကိစၥ။ တုတ္ေၾကာင့္ ဒါမွမဟုတ္ မုန္လာဥေၾကာင့္ (stick or carrot) အင္အားေၾကာင့္ ဒါမွမဟုတ္ လာဘ္လာဘေၾကာင့္ မဟုတ္ရဘူး။
မဲရယူဖို႔ တုတ္ကိုသံုးတယ္။ ဆႏၵစစ္ မရဘူး။ ၅၁ ရာခုိင္ႏႈန္း အမ်ားစုကို ဒီနည္းနဲ႔ပဲ ယူတယ္ဆိုရင္ ဘာလုပ္ၾကမလဲ။ ဂႏၵီနဲ႔ ေသာ္႐ိုးရဲ႕ နည္းကေတာ့ အဲသလို အုပ္ခ်ဳပ္သူနဲ႔ မပူးေပါင္း (non-cooperation)တဲ့ နည္းပဲ။ အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြးလ်က္ အျမင္မ်ား စီးဆင္းျခင္း (Dialogue) ကေတာ့ အဲဒီအခ်ိန္မွာကိုပဲ ရွိေနတုန္း။ ဖြင့္ထားတုန္းပဲ။ အေလွ်ာ့အတင္း လုပ္ျခင္းနဲ႔ တူညီေသာအျမင္ရယူျခင္း (compromise consensus) နည္းေတြနဲ႔ ဒီမိုကေရစီျပန္ေရာက္မွာခ်ည္းပဲ။ တုတ္ပါ၀ါ (stick power) ကို မေၾကာက္မရြံ႕ျခင္းနဲ႔ မုန္လာဥပါ၀ါ (carrot power) ကို စီးပြားေရးအရ ကိုယ့္ေျခေထာက္အေပၚ ကိုယ္ရပ္တည္ျခင္းနဲ႔ ခ်ဲ႕လင္းလုပ္ရမွာပဲ။

တာ။ တတိယအႏွစ္သာရကို ေဟာေတာ္မူပါဦး ဆရာႀကီးခင္ဗ်ား။

ဂါလ္တန္။ ဒါကေတာ့ အေျခခံလူ႔လိုအပ္ခ်က္နဲ႔ အေျခခံ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားကို ေစာင့္ေရွာက္ရျခင္းပဲ။

တာ။ အက်ယ္ဖြင့္ေတာ္မူပါ

ဂါလ္တန္။ ဒီမိုကေရစီဆိုတာ ႏုိင္ငံေရးအရ ဖြဲ႔တည္မႈပဲ (political for nation)။ အေျခခံ လူ႔လုိအပ္ခ်က္ကို အားလံုးအတြက္ ျဖည့္ဆည္းေပးဖို႔ပဲ။ အထူးအားျဖင့္ အလိုအပ္ဆံုး လူမြဲေတြအတြက္။ ၿပီးေတာ့ အားလံုးအတြက္ အေျခခံ လူ႔အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ေပးဖို႔ပဲ။ အထူးသျဖင့္ အင္အားခ်ိဳ႕တဲ့ဆံုး လူေတြအတြက္
လူ႔အတန္းအစားဖြဲ႔မႈေတြကို (class formation) ဖ်က္ပစ္ဖို႔ ေလ်ာ့နည္းဖို႔ လုပ္တာပဲ။ လူ႔အတန္းအစား (class) ဆိုတာ ပါ၀ါကို ညီတူညီမွ် ခြဲေ၀မေပးျခင္းကို ေျပာတာ။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ျခင္းနဲ႔ စပ္လ်ဥ္းတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါ၀ါ၊ စီးပြားေရးဆြဲေဆာင္တဲ့ မုန္လာဥပါ၀ါ (carrot-power)၊ စစ္ေရးနဲ႔ လႊမ္းမိုးတဲ့ တုတ္ပါ၀ါ (stick-power)၊ ယဥ္ေက်းမႈ က်င့္၀တ္သီလနဲ႔ လမ္းျပတဲ့ ဆြဲေဆာင္ပါ၀ါ (persuasion-power) အၾကမ္းဖ်ဥ္းအားျဖင့္ အဲသလို ပါ၀ါ (၄)ခု ရွိတယ္ ဆိုပါစို႔ဗ်ာ။ နင္းျပားေက်ာမြဲ ဆင္းရဲသားေတြမွာ ပါ၀ါ (၄)ခုလံုး ခ်ိဳ႕တဲ့တယ္။ ဒီမိုကေရစီဟာ အဲသလို ပါ၀ါမဲ့သူေတြကို ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်မွတ္ျခင္း ကိစၥမွာ ပါ၀ါအပ္ႏွင္းတာပဲ။ သီအိုရီအရေတာ့ အဲသလို လုပ္ခ်င္တာပဲ။ အေျခခံလိုအပ္ခ်က္ေတြမွာ ျပည့္စံုတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္လာရမယ္လို႔ ေမွ်ာ္မွန္းတာပဲ။
လူ႔အခြင့္အေရးကေတာ့ ဒီမိုကေရစီရဲ႕ မရွိမၿပီးတဲ့ အစိတ္အပိုင္းပဲ။ ေရြးေကာက္ပြဲဒီမုိကေရစီမွာ ျဖစ္ေလ့ရွိတဲ့ ၅၁ ရာခုိင္ႏႈန္းရဲ႕ ေအာ္တိုကေရစီ (၀ါ) အမ်ားစုရဲ႕ ထင္ရာစိုင္းျခင္းကို ထိန္းရႏိုင္သေလာက္ ထိန္းဖို႔ အခြင့္အေရးက အေရးႀကီးတာ။ ယူဒီ (Universal Declaration)က ျပည္သူျပည္သား အခြင့္အေရး၊ ႏိုင္ငံေရးအခြင့္အေရး (civil-political rights)ကို အကာအကြယ္ေပးမယ္။ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ဓေလ့အခြင့္အေရး (Economic, social cultural rights)ကို ကာကြယ္မယ့္ ေၾကညာခ်က္လုပ္ဖို႔ လိုေနေသးတယ္။

တာ။ ဒီမိုကေရစီရဲ႕ အႏွစ္သာရသံုးခု (ဆရာႀကီး ေမာင္စူးစမ္းဆိုရင္ အႏွစ္သာရ သံုးပါးလို႔ ေရးမယ္။ ဟဲ… ဟဲ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ကေတာ့ ရတနာသံုးပါး၊ အနေႏၱာ အနႏၱငါးပါး စသည္ျဖင့္မွာပဲ “ပါး” ဆိုတဲ့ စကားလံုးကို သံုးတာနဲ႔ပဲ ျမန္မာပီပီ ယဥ္ပါးေနလို႔ “ခု” လို႔ပဲ သံုးပါရေစ) ကို ေပါင္းလုိက္ရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးျခင္း ရကေရာေပါ့။

ဂါလ္တန္။ ဒီမိုကေရစီကို ဒီေလာက္ဆိုရင္ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ ေပးလို႔ရၿပီ။
“ဒီမိုကေရစီဟူသည္မွာ အေျခခံ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားျဖင့္ ထိန္းသိမ္းပဲ့ကိုင္ထားေသာ စနစ္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုစနစ္သည္ မဲေပးျခင္း၊ ညႇိႏိႈင္းျခင္း၊ အျပန္အလွန္ေဆြးေႏြး အေျဖရွာျခင္းမ်ားကို သံုးလ်က္ အၾကမ္းမဖက္ အဓမၼမလုပ္ေသာ နည္းလမ္း၊ တီထြင္ေသာ နည္းလမ္းမ်ားအားျဖင့္ ပဋိပကၡမ်ားႏွင့္ ဓနခြဲေ၀ရာတြင္ျဖစ္ေစ ျပႆနာမ်ားကို ေျဖရွင္းပါသ္ည။ အုပ္ခ်ဳပ္မည့္သူအား တင္ေျမႇာက္ျခင္း၊ ျဖဳတ္ခ်ျခင္း၊ အသစ္တဖန္ ေရြးျခင္းကိုလည္း အၾကမ္းမဖက္ေသာ နည္းလမ္းျဖင့္ပင္ ျပဳလုပ္ပါသည္။

တာ။ ဆရာႀကီးရဲ႕ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ကေလးက မဆုိးလွပါဘူး ခင္ဗ်။

ဂါလ္တန္။ ႏိုင္ငံေရးနည္းမွာ အၾကမ္းမဖက္ဘူး။ အဓမၼမလုပ္ဘူးဆိုမွ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို တည္ေဆာက္လို႔ ရမွာေပါ့။ ခုနက ေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ “မဲေပးျခင္း နည္းအားျဖင့္သာ တိုက္ခုိက္ျခင္း၊ ညႇိႏိႈင္းျခင္း၊ အျပန္အလွန္ ဒိုင္ယာေလာ့ျခင္း စတဲ့ အဓမၼမလုပ္ေသာ နည္းမ်ားကိုသာ သံုးမွာကိုး။ ေနာက္ၿပီးေတာ့လည္း တန္းတူညီမွ်ေရးအတြက္ လူ႔အခြင့္အေရး အကာအကြယ္ လူတုိင္းလိုမွာကိုး။ ဒီလိုဆို ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရကေရာ့ေပါ့။ တိုင္းျပည္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးကလည္း လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ အေျခခံလိုအပ္ခ်က္ေတြကို မျဖစ္မေန ျဖည့္ဆည္းေပးမွေတာ့ အဲဒီအုတ္ျမစ္ေပၚမွာ တည္ေဆာက္ႏိုင္ေတာ့မွာပါ။
ဒီသံုးခုစလံုးေတာ့ သံုးေျမႇာင့္ဖန္တံုးတစ္ခုရဲ႕ အခၽြန္ (၃)ခုလိုပဲ။ သံုးခုလံုးပါမွ စစ္မွန္တယ္။
သတိျပဳရမွာေလးေတြေတာ့ ရွိတယ္။
(၁) ဒီမိုကေရစီဟာ ေရြးေကာက္ပြဲလုပ္ျခင္းနဲ႔ အတူတူပါပဲလို႔ ညီမွ်ျခင္း မလုပ္ပါနဲ႔။
(Democracy is not electionism)
(၂) ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဟာ စစ္မျဖစ္႐ံုသက္သက္နဲ႔ မတူပါ။
(Peace is not ceasefireism)
(၃) ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ျခင္းဟာ တိုးတက္တဲ့ ႏုိင္ငံေတြကို အမီလုိက္ျခင္းနဲ႔ မတူပါ။ အဲဒါကို deficitism ပဲလို႔ ေခၚရမယ္။

တာ။ ဆရာႀကီး သတိေပးတာေလးေတြက တကယ္ကို သတိထားစရာေတြပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ဒါေတြက သီအိုရီေတြပဲ။ လက္ေတြ႔မွာ ဘယ္လိုျဖစ္တတ္သလဲခင္ဗ်။ ႀကံဳႀကိဳက္ရင္ ေနာက္တရားပြဲေတြမွာ ေဟာေစခ်င္ပါေသးတယ္။
၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ ဆင္ႏႊဲမယ့္ ျပည္သူမ်ား က်န္းမာပါေစ ဟဲ…ဟဲ။

True News Journal

အတြဲ (၂) အမွတ္ (၂၈)

၂၃ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၀၁၀၊ အဂၤါေန႔။

စာမ်က္ႏွာ - ၂၂၊ ၂၇