ေရြးေကာက္ပြဲ အထိုင္ေရႊ႕႐ံုမဟုတ္ ဆံုခ်က္က်ဥ္းက်ဥ္းႏွင့္ တင္းက်ပ္သူ သတိထား - ေမာင္စူးစမ္း

ပိုေနၿမဲ က်ားေနၿမဲေရႊ႕
"ေရြးေကာက္ပြဲ မရွိတာထက္စာလွ်င္ ရွိတာက ပိုေကာင္းသည္" ဟူ၍ သံတမန္အသိုင္းအ၀ုိင္း၏ ေျပာသံကို ၾကားလုိက္ရသည္။ ဤမွတ္ခ်က္၏ ယုတၱိကို "ပိုေနၿမဲ က်ားေနၿမဲ" "Status Quo" ကို အထုိင္ေရႊ႕ျခင္းသေဘာျဖင့္ နားလည္မိသည္။ အေျပာင္းအလဲတြင္ ႏွစ္မ်ိဳးရွိသည္။ ေရရွည္ သို႔မဟုတ္ အေျခခံက်က် ေျပာင္းလဲျခင္းႏွင့္ အထုိင္ေျပာင္းလဲသြားျခင္းတို႔ ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ ျဖစ္တည္ေနေသာ အရာတစ္ခုကို ဆက္ထိန္းထားလွ်င္ ၿငီးေငြ႔စရာ ေကာင္းသြား၍ ၿငီးေငြ႔စရာေကာင္းေသာ အေျခအေန (ပိုေနၿမဲ က်ားေနၿမဲ)ကို တစ္စံုတစ္ခုေၾကာင့္ အထုိင္ေျပာင္းေစလွ်င္ပင္ တိုးတက္မႈတစ္ရပ္အျဖစ္ ျပန္ဆိုေလ့ရွိၾကသည္။ ဤအဓိပၸါယ္ျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲမရွိတာထက္စာလွ်င္ ရွိတာေကာင္းသည္ဟု ေျပာၾကပံုရသည္။

"ပိုေနၿမဲ က်ားေနၿမဲ" အေျခအေနကို ေျပာင္းလဲရန္ ႀကိဳးပမ္းၾကသည္။ အခ်ိဳ႕ပညာရွင္တို႔က To Disrupt Status Quo ဆိုေသာစကားကို သံုးႏႈန္းသည္။ ပိုေနၿမဲက်ားေနၿမဲ အေနအထားကို ပြဲဖ်က္သည့္သေဘာျဖင့္ သံုးသည္။ စာေရးသူအျမင္၌ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ က်င္းပမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲသည္ ပိုေနၿမဲ က်ားေနၿမဲ အေနအထားကို အထုိင္ေျပာင္းလဲေစ႐ံုမွ်မက အသြင္းကူးေျပာင္းမႈ ပံုသဏၭာန္ႏွစ္ခု၊ သံုးခုကိုလည္း ေရာေထြးေပၚေပါက္ေစလိမ့္မည္ဟု ထင္သည္။ Multiple Transitions ဟု ေခၚသည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲ၏ အေရးပါ အရာေရာက္မႈကို တြက္ဆၾကည့္သည္။

ထိပ္ေအာက္မွ သေဘာတူစနစ္သို႔
ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးလွ်င္ လက္ရွိအစိုးရသည္ ပိုေနၿမဲက်ားေနၿမဲ ျဖစ္ေတာ့မည္မဟုတ္ေပ။ စက္ယႏၱရားစကားႏွင့္ေျပာလွ်င္ အထုိင္ေျပာင္းသြားရမည္။ အထုိင္ေျပာင္းသြား႐ံုမွ်မက အေျခခံက်ေသာ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈတို႔လည္း ေပၚလာမည္။ လက္ရွိပိုေနၿမဲ က်ားေနၿမဲစနစ္၌ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္ (System of Government) သည္ အမိန္႔ႏွင့္ ကြပ္ကဲမႈပံုသဏၭာန္ (Command and Control) ပံုသဏၭာန္ျဖစ္သည္။ တစ္နည္းေျပာလွ်င္ ထိပ္ေအာက္ဆင့္ကဲမႈ Top-down Hierarchy ျဖစ္သည္။

ေရြးေကာက္ပြဲေတြ က်င္းပျပဳလုပ္ၿပီးလွ်င္ လႊတ္ေတာ္ေတြ ေပၚလာမည္။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ႏွင့္ ေပၚလစီတို႔ကို လႊတ္ေတာ္အသီးသီးတြင္တင္ျပ၍ သေဘာတူညီခ်က္ ယူရမည္။ သို႔ျဖင့္ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ပံုစနစ္သည္ ထိပ္ေအာက္ဆင့္ကဲပံုသဏၭာန္ (၀ါ) အမိန္႔ႏွင့္ ကြပ္ကဲမႈပံုသဏၭာန္မွ သေဘာတူညီခ်က္ျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေသာပံုစံ Consensus Building သို႔ ေျပာင္းလဲသြားမည္။ ေပၚလစီႏွင့္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားခ်ပံုတို႔ ေျပာင္းလဲသြားမည္ျဖစ္သျဖင့္ လာမည့္ေရြးေကာက္ပြဲသည္ ပိုေနၿမဲက်ားေနၿမဲ အေနအထားအထိုင္ ေျပာင္းသြား႐ံုမဟုတ္ဘဲ စနစ္ႏွင့္ ယႏၱရားတို႔ကိုပါ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ေစမည္။

ဤေနရာ၌ ပညာရွင္တို႔အဖို႔ ေလ့လာသံုးသပ္စရာ တစ္ခုေပၚမည္။ အုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္ေကာင္းႏွင့္ ေပၚမည့္စနစ္သစ္တို႔ၾကား စြမ္းရည္ထက္ျမက္သူ Efficiency ကို ႏႈိင္းယွဥ္ၾကည့္ရန္ ျဖစ္သည္။ ေပၚေပါက္မည့္ ဒီမိုကေရစီသည္ အေနာက္တုိင္းပံုသဏၭာန္ လစ္ဘရယ္ဒီမိုကေရစီ မဟုတ္ဘဲ စစ္တပ္ပဲ့ကိုင္ဒီမိုကေရစီ (Guided Democracy) ျဖစ္မည္။

တင္းက်ပ္ၿပီး ဆံုခ်က္က်ဥ္း
ထို႔ေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲမွ ေရြးထုတ္မည့္ ဒီမိုကေရစီသည္ စစ္အစိုးရစနစ္မွ အရပ္သားအစိုးရစနစ္ အကူးအေျပာင္းမဟုတ္။ စစ္အစိုးရစနစ္မွ စစ္ဘက္စပြန္ဆာျပဳေသာ ဒီမိုကေရစီသို႔ အကူးအေျပာင္းျဖစ္မည္။ တစ္နည္းေျပာလွ်င္ ႏုိင္ငံေရးခြင္သစ္ျဖစ္သည္။ ပါရာဒိုင္းအသစ္ ျဖစ္မည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ပါရာဒိုင္းအသစ္တြင္ အတိတ္သမုိင္းသည္ ဘယ္ေလာက္ အေရးပါအရာေရာက္သနည္း။ အျခားႏုိင္ငံတို႔၏ ေခတ္ၿပိဳင္အေတြ႔အႀကံဳတို႔သည္ ဘယ္ေလာက္တန္ဖိုးရွိပါသနည္းဟု ေမးခြန္းေတြ ေပၚလာသည္။

ထို႔အျပင္ ေရြးေကာက္ပြဲမတုိင္မီႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး ေပၚႏုိင္ေသာ မေမွ်ာ္လင့္သည့္ ျပႆနာတို႔ကို ကာယကံရွင္တို႔သည္ က်ဥ္းက်ဥ္းေျမာင္းေျမာင္းဆံုခ်က္ (Narrow Focus)ျဖင့္ မၾကည့္ရန္ တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ Rigidly မၾကည့္ရန္ အထူးလိုအပ္သည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ေရြးေကာက္ပြဲဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံေရးသည္ အထူးသိမ္ေမြ႔ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ေရြးေကာက္ပြဲကို ေခ်ာေခ်ာေမြ႔ေမြ႔ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းႏွင့္ ေအာင္ျမင္စြာ က်င္းပၿပီးစီးသြားေရးအတြက္ ကာယကံရွင္တို႔ အေျမာ္အျမင္ႀကီးၾကရန္ လိုသည္။ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းမႈလုိသည္။ ဤကိစၥအတြက္ လူထု၌ သိပ္ၿပီးတာ၀န္မရွိဟု ေျပာရမည္။

ယခင္လက္၀ဲစကားႏွင့္ေျပာရလွ်င္ ေရြးေကာက္ပြဲ ေခ်ာေခ်ာေမာေမာ ေအာင္ျမင္စြာ က်င္းပျပဳလုပ္ႏုိင္ေရးသည္ ကတၱားပိုင္း (ေခါင္းေဆာင္မႈ)၌ အဓိကတာ၀န္ရွိသည္။ ကမၼပိုင္း (လူထု)၌ သိပ္ၿပီး တာ၀န္မရွိေပ။

ႏုိင္ငံေရးက်ိန္စာ
ျမန္မာ့ေခတ္ၿပိဳင္သမုိင္းကို ဒႆနအျမင္ႏွင့္ၾကည့္လွ်င္ သမုိင္းသည္ အျပတ္အေတာက္မ်ားသည္။ Discontinuous History ဟု ေျပာရမည္။ အျပတ္အေတာက္မ်ားသျဖင့္ သမုိင္းကို တစ္ျဖတ္စီ တစ္ျဖတ္စီသာ ၾကည့္ရမည္။ သမုိင္းျဖစ္စဥ္ တစ္ခုလံုးကိုၿခံဳၿပီး သမုိင္းအစဥ္အလာကို ရွာေဖြျခင္းမ်ိဳးသည္ မဆီေလ်ာ္ႏိုင္ေပ။ သမုိင္းတစ္ခုလံုး၏ အေမြအႏွစ္ကို တစ္ဦးတည္း၊ တစ္ဖြဲ႔တည္းက ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္သည္ ဟူ၍လည္း မျဖစ္ႏုိင္ေပ။ ေခတ္အလိုက္ အေျခအေန၊ ေခတ္အလိုက္ အနက္အဓိပၸါယ္ ေရွ႕ေနာက္အဆက္အစပ္ Contect တို႔ျဖင့္သာ နားလည္အပ္သည္။

ဤေနရာ၌ အေရွ႕တိုင္းစဥ္းစားနည္း တစ္နည္းကို ေထာက္ျပလာသည္။ ဤနည္းမွာ ျပႆနာထိပ္တိုက္ ေခါင္းခ်င္းဆိုင္ေခြ႔၍ ေျဖရွင္းရန္မႀကိဳးစားဘဲ ျပႆနာ၏ ပတ္၀န္းက်င္ႏွင့္ အဆက္အစပ္ Contect အေပၚ ၾသဇာေညာင္းေအာင္ျပဳၿပီး ေျဖရွင္းေသာနည္း ျဖစ္သည္။ စာေရးသူေျပာလိုသည္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲဆုိင္ရာ ျပႆနာတို႔ကို ေခါင္းေအးေအးထား၍ စဥ္းစားသံုးသပ္ၾကရန္ ျဖစ္သည္။ ေရြးေကာက္ပြဲဆုိင္ရာ ပတ္၀န္းက်င္ႏွင့္ ေရွ႕ေနာက္အဆက္အစပ္တို႔အေပၚ အဓိကစူးစိုက္ၾကရန္ ျဖစ္သည္။ က်ဥ္းေျမာင္းစြာ အာ႐ံုစူးစိုက္မႈႏွင့္ အေလွ်ာ့အတင္းထား၊ မထား တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ ႐ႈျမင္မႈ Narrow Focus and Rigidity တို႔ကို ေရွာင္ရွားရန္ျဖစ္သည္။ မည္သည့္အရာ၌မဆို ႏုိင္ငံေရးက်ိန္စာ (The Curse of Politics) ရွိေနသည္ကို သတိခ်ပ္အပ္သည္။ ဘာကိုပဲ စဥ္းစားစဥ္းစား ႏုိင္ငံေရး႐ႈေထာင့္မွလည္း စဥ္းစားရန္လိုၿပီ။

ရန္ကုန္တိုင္းမ္ဂ်ာနယ္
အတြဲ (၅) အမွတ္ (၂၂)

ေမာင္စူးစမ္း
ေရြးေကာက္ပြဲႏုိင္ငံေရး
စာမ်က္ႏွာ-၆၅ မွ ၇၃ ထိ