Wednesday, July 21, 2010

အသံုးမ်ားေသာ ျမန္မာဗန္းစကားမ်ား (ဂ)


myanmarwords.png

ေဂၚသည္
ေနာက္ပိုးသည္၊ လူပ်ိဳလွည့္သည္
ဤစကားမွာ သဂၤဇာ စကားပံု၌ ပါ၀င္ေသာ ရေသ့တစ္ပါးႏွင့္ မယ္သီလတစ္ပါးသည္ စင္ေပၚတြင္အိပ္ၾကရာ၊ တစ္ဦးက တစ္ဦးကို အိပ္ေပ်ာ္၍ ေဟာက္သံ ေဂၚေဂၚဟူေသာ အသံႏွင့္အတူ မိမိေျပာလိုရာကို အိပ္ေပ်ာ္ရင္း ေယာင္ဟန္ျပဳ၍ ကာမဂုဏ္စကား ေျပာၾကပံု ၀တၳဳကိုစြဲ၍ သံုးၾကသည္။

ၿဂိဳဟ္ေမႊသည္
မေကာင္းက်ိဳးဖန္တီးသည္၊ မေကာင္းက်ိဳး သင့္ေရာက္လာသည္။
လူတို႔သည္ မိမိတို႔၌ မေကာင္းက်ိဳးမ်ား ဆုိက္ေရာက္လာေသာအခါ မိမိတို႔ ပေယာဂႏွင့္ အေၾကာင္းဆက္ကို မျမင္တတ္ဘဲ မေကာင္းေသာ ၿဂိဳဟ္ဆိုးတို႔ ေမႊေႏွာက္ေႏွာင့္ယွက္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္လာရသည္ဟု အယူသီးတတ္ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မေကာင္းက်ိဳး သက္ေရာက္သည္ကို ၿဂိဳဟ္ဆိုးတို႔က ေမႊေႏွာက္သည္၊ ဖန္တီးေႏွာင့္ယွက္သည္ဟု တင္စား၍ ဆိုၾကသည္။ ေကာင္းကင္ရွိ ၿဂိဳဟ္နကၡတ္တို႔သည္ ဆိုင္ရာလူတို႔အား အက်ိဳးအျပစ္ ျဖစ္ေစႏုိင္သည္ဟု ယူဆၾကရာမွ ထိုစကား ေပၚလာသည္။

ဂြက်သည္
အဆင္မေျပျဖစ္သည္။ အလိုမတည့္ျဖစ္သည္။ အက်ဥ္းအၾကပ္ေတြ႔သည္။
ခရီးသြားတို႔သည္ မေရာက္မေပါက္ဖူးသည့္ ခရီးတြင္ လမ္းဆံုလမ္းဂြ တစ္ခုခုသို႔ က်ေရာက္လာေသာအခါ မည္သည့္ဘက္သို႔ သြားရမည္မသိဘဲ အခက္အခဲ အက်ဥ္းအၾကပ္ေတြ႔၍ ေနတတ္သျဖင့္ အဆင္မေျပ အၾကပ္အတည္းက်ျခင္းကို တင္စား၍ ခြက်သည္ဟုပင္ ဆိုၾကသည္။

တစ္နည္းအားျဖင့္ သစ္ပင္ႀကီးမ်ားကို ခုတ္ျဖတ္၍ သစ္လံုးအျဖစ္ ေရြးျဖတ္ရာတြင္ အဖ်ားအကုိင္းခြသို႔ က်ေရာက္လာေသာအခါ တေျပးတည္း၊ တရြယ္တည္း၊ တဆက္တည္း၊ ေခ်ာေမာစြာ အလ်ားဆက္၍ မယူသာေတာ့ဘဲ လံုး၀န္းေသးငယ္ ေျပာင္းလဲသြား၍ ထိုေနရာ၌ပင္ ျဖတ္ေတာက္ရသည့္ သေဘာကိုယူ၍ တေျပးတညီတည္း ေခ်ာေမာျခင္းတံ့ရပ္၍ အဆင္မေျပျဖစ္ရျခင္းကို တင္စားသည္ဟုလည္း ယူဆႏုိင္သည္။

သေဘာအဓိပၸါယ္မွာကား ဟိုမေရာက္၊ သည္မေရာက္၊ ေတာင္မေထာက္၊ ေျမာက္မမွီ စသည္ကဲ့သို႔ တစ္ဖက္သတ္ တိက်ျပတ္သားျခင္း မရွိဘဲ မကြဲမျပား၊ မေရမရာ၊ မျပတ္မသား ႏွစ္ဖက္အၾကား ခြ၍ ရပ္တည္က်ေရာက္ေနေသာ သေဘာအနက္ပင္ ထင္ရွားေပသည္။

ဂိုက္ေကာင္း ဆိုက္ေကာင္း
ဥပဓိ႐ုပ္ ထည္၀ါသူ၊ ခံ့ညားထြားက်ိဳင္းသူ
အထည္ေရာင္း၀ယ္ရာတြင္ အထည္အနံသည္ အမ်ားအားျဖင့္ တစ္ဂိုက္ (သံုးေပ) ရွိတတ္၍ အခ်ိဳ႕မွာ အနည္းငယ္ ေလ်ာ့ၾကေလသည္။ တစ္ဂိုက္တိတိက်က် ျပည့္၀လွ်င္ ဂိုက္ျပည့္သည္ ဂိုက္ေကာင္းသည္ဟု ဆို၍ ဂိုက္ျပည့္လွ်င္ အနံအရြယ္အစား (ဆုိက္) ေကာင္းသည္ဟု ဆိုရေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဂိုက္ေကာင္းလွ်င္ ဆိုက္ေကာင္းၿမဲျဖစ္သည္။ အနံျပည့္မွီေသာ အထည္အမ်ိဳးအစားကို ဂိုက္ေကာင္းဆိုက္ေကာင္း ဟူ၍ဆိုရာ၊ အရပ္အေမာင္း ဟန္အမူအရာ တင့္တယ္မြန္သူကိုလည္း တင္စား၍ ဂိုက္ေကာင္း ဆုိက္ေကာင္းဟုပင္ ဆိုၾကသည္။
("ဂိုက္" ကား ဟိႏၵီစကား၊ "ဆိုက္" ကား အဂၤလိပ္စကားတည္း။)

ဂုတ္ေသြးစုတ္သည္
အျမတ္ႀကီးယူျခင္း၊ မတရားေသာနည္းျဖင့္ အက်ိဳးအျမတ္ ျဖတ္ေတာက္ထုတ္ယူျခင္း
သားရဲတိရစၧာန္ႀကီးမ်ားသည္ သားေကာင္းငယ္မ်ားကို ကုိက္သတ္ခ်ီယူေသာအခါ ဇက္ပိုးလည္ဂုတ္မွ ခ်ီငင္၍ ကိုက္ျဖတ္စားေသာက္ေလ့ ရွိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဘီလူးသဘက္တို႔သည္လည္း လူကို လည္ဂုတ္ခ်ိဳး၍ ေသြးကို စုတ္ေသာက္သည္ဟု အထင္ရွိၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အျမတ္ႀကီးစား၍ အေသြးအဆီကို မ်ိဳစုတ္သကဲ့သို႔ အက်ိဳးအခြင့္ ျဖတ္စားေလ့ရွိေသာ ဓနရွင္နယ္ခ်ဲ႕သမားတို႔အား ဘီလူးႏွင့္ ပမာႏိႈင္းကာ ထိုသူတို႔၏ အျပဳအမူကိုလည္း ေသြးစုတ္ေသာ သေဘာျဖင့္ ပမာႏိႈင္းၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဂုတ္ေသြးစုတ္သည္ဟု တင္စားသံုးႏႈန္းၾကသည္။

Related:
အသံုးမ်ားေသာ ျမန္မာဗန္းစကားမ်ား (က)
အသံုးမ်ားေသာ ျမန္မာဗန္းစကားမ်ား (ခ)

No comments:

Post a Comment

 
Web Statistics