Monday, September 13, 2010

အက္ဒ၀ပ္ဂစ္ဘြန္၊ ဦးကုလား မွသည္ ေပါ(လ)ကင္ေနဒီ၊ ဂ်ရက္ဒိုင္းမြန္း အထိ သမိုင္းဆရာမ်ားႏွင့္ ျငင္းခံုျခင္း


အက္ဒ၀ပ္ ဂစ္ဘြန္၊ ဦးကုလား မွသည္
"သမုိင္းဆိုသည္မွာ လူ႔ေလာကႀကီး၏ ရာဇ၀တ္မႈမ်ား၊ မိုက္မဲမႈမ်ားႏွင့္ ၾကမၼာၿဂိဳဟ္ဆိုးမ်ားကို မွတ္တမ္းတင္ထားေသာ မွတ္ပံုတင္စာရင္းႀကီးသာ ျဖစ္ေပသည္" ဟု အဂၤလိပ္သမုိင္းဆရာႀကီး အက္ဒ၀ပ္ဂစ္ဘြန္က တူးတူးခါးခါး ဆိုခဲ့သည္။

အမွန္စင္စစ္ ဂစ္ဘြန္၏ သမုိင္းအျမင္မွာ၊ သူျဖတ္သြားခဲ့ေသာေခတ္ (၁၇၃၇-၁၇၉၄) က ေပးလုိက္ေသာ အမွာစကား ျဖစ္ဖြယ္ရွိပါသည္။ ဂစ္ဘြန္၏ ဘ၀သက္တမ္းတြင္ ေတာ္လွန္ေရးႀကီးႏွစ္ခု (အေမရိကန္ ေတာ္လွန္ေရးႏွင့္ ျပင္သစ္ေတာ္လွန္ေရး) ႏွင့္ စစ္ပြဲမ်ားစြာ (အဂၤလိပ္၊ စပိန္စစ္ပြဲ၊ အေမရိကန္ျပည္တြင္းစစ္၊ ျပင္သစ္ျပည္တြင္းစစ္ .... စသည္) ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ ဤေတာ္လွန္ေရးမ်ားႏွင့္ စစ္ပြဲမ်ားက ေပးလိုက္ေသာ တူးတူးခါးခါး ခံစားမႈသည္ပင္၊ သူ၏သမုိင္းအျမင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဤအခ်က္ကို သူ၏ နာမည္ေက်ာ္ "ေရာမအင္ပါယာ က်ဆံုးပ်က္စီးခန္းသမုိင္း" က်မ္းက လွစ္ျပလုိက္သလို ရွိသည္။

ဂစ္ဘြန္ႏွင့္ေခတ္ၿပိဳင္ ျမန္မာ့သမုိင္းဆရာႀကီး ဦးကုလားကမူ "သမုိင္းသည္ ယုတ္ညံ့ေသာ တိရစၧာန္ကထာ မဟုတ္၊ ျမင့္ျမတ္ေသာ ကမၼ႒ာန္းစကား" ဟု ဆိုသည္။ "သမုိင္းကို ျဖတ္သြားေသာ မည္မွ်ပင္ ဘုန္းတန္ခုိး အာႏုေဘာ္ႀကီးမားသည့္ မင္းျဖစ္ေစ တစ္ေန႔တြင္ ပ်က္ျခင္း, ကုန္ျခင္းသို႔ ေရာက္ရာ၏....." ဆိုေသာ ကမၼ႒ာန္းအျမင္သည္ပင္ ဦးကုလား၏ သမုိင္းအျမင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဤသည္မွာလည္း သူ မ်က္ေမွာက္ျပဳရေသာေခတ္ (၁၇၂၀- ျပည့္လြန္ႏွစ္မ်ားႏွင့္ ၁၇၃၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္မ်ား) က ေပးလုိက္ေသာ အသိသညာ ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။ သူ၏ နာမည္ေက်ာ္ "မဟာရာဇ၀င္ႀကီး" မွာ မင္းဆက္မ်ား၏ ေရပြက္ပမာ တစ္သက္တာ မွတ္တမ္းတြဲႀကီး ျဖစ္ပါသည္။

ေပါ(လ)ကင္ေနဒီ၊ ဂ်ရက္ဒိုင္းမြန္းအထိ
မ်က္ေမွာက္ေခတ္ သမုိင္းပညာရွင္ ေပါ(လ)ကင္ေနဒီ၏ အလြန္လႈပ္လႈပ္ခတ္ခတ္ ျဖစ္ခဲ့ဖူးေသာ သမုိင္းက်မ္းတစ္ေစာင္ ရွိသည္။ "မဟာအင္အားႀကီး ႏိုင္ငံမ်ား၏ ေနထြက္ခ်ိန္ႏွင့္ ေန၀င္ခ်ိန္" ျဖစ္ပါသည္။ ဤက်မ္းတြင္ ကင္ေနဒီက ၁၅ ရာစုမွ ၂၁ ရာစု အ၀င္အထိ ေခတ္အဆက္ဆက္ ဂရိတ္ပါ၀ါႀကီးမ်ား၏ အတက္အက် ေလာကဓံကို ၎တို႔၏ စီးပြားေရးဘ၀ ေနာက္ခံႏွင့္ ဆက္စပ္ရွင္းျပထားသည္။

ကင္ေနဒီနီးနီး နာမည္ႀကီးေသာ ေနာက္ထပ္ေခတ္ၿပိဳင္ သမုိင္းပညာရွင္ တစ္ေယာက္မွာ ဂ်ရက္ဒိုင္းမြန္း ျဖစ္သည္။ သူ၏ နာမည္ေက်ာ္ သမုိင္းက်မ္း "ၿပိဳလဲမႈ" တြင္ ဒိုင္းမြန္းက လြန္ေလၿပီးေသာ မာယာလူမ်ိဳးတို႔၏ သမိုင္းကို ခင္းျပကာ ယေန႔ကမၻာႀကီး ဦးတည္ေနသည့္ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ယိုယြင္းမႈ ကပ္ေဘးႀကီးကို နိမိတ္ဖတ္ျပထားသည္။ ဤက်မ္းသည္လည္း ကင္ေနဒီ၏ "ေနထြက္ခ်ိန္ႏွင့္ ေန၀င္ခ်ိန္" လိုပင္ လႈပ္လႈပ္ခတ္ခတ္ ရွိခဲ့သည္သာ ျဖစ္ပါသည္။

အက္ဒ၀ပ္ဂစ္ဘြန္၊ ဦးကုလားမွသည္ ေပါ(လ)ကင္ေနဒီ၊ ဂ်ရက္ဒိုင္းမြန္းအထိ ေခတ္အဆက္ဆက္ ဆရာမ်ား၏ ေလာကအျမင္မွာ ထပ္တူမက်သည့္တုိင္ သူတို႔အားလံုး ကုိယ္စားျပဳ ေဖာ္ျပထားသည္မွာ "သမုိင္းစက္၀န္းသီအိုရီ" ဟု ဆိုႏုိင္ပါလိမ့္မည္။ "သမုိင္းတြင္ ေပၚထြန္းခဲ့ၿပီးေသာ ဆက္လက္ေပၚထြက္ လာၾကဦးမည္လည္း ျဖစ္ေသာ၊ မည္သည့္ဂရိတ္ပါ၀ါမဆို "ေမြးဖြားခန္း၊ ႀကီးထြားခန္း၊ က်ဆံုးခန္း" ဆိုေသာ သမုိင္းစက္၀န္းမွ ႐ုန္းမထြက္ႏုိင္" ဆိုသည့္ အေကာက္အယူ ျဖစ္ပါသည္။

သမုိင္းဆရာမ်ားႏွင့္ ျငင္းခံုျခင္း
ယခုအခါ ဆိုခဲ့ပါသမုိင္းပညာရွင္ အဆက္ဆက္ႏွင့္ သူတို႔တစ္ေတြ၏ အသားက်ၿပီး "သမုိင္းစက္၀န္းသီအိုရီ" ကို စိန္ေခၚလိုက္သည့္ ပညာရွင္တစ္ေယာက္ႏွင့္ သီအိုရီတစ္ခု ေပၚထြက္ေနၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ စိန္ေခၚသူမွာ ဟားဗတ္တကၠသိုလ္မွ သမုိင္းပါေမာကၡ နီး(လ)ဖာဂူဆန္ ျဖစ္ၿပီး စိန္ေခၚလို္က္သည့္ သီအိုရီမွာ "ေခးေအာ့အစြန္းသီအိုရီ" (edge of chaos theory) ျဖစ္သည္။ ဖာဂူဆန္ႏွင့္ သူ၏ သီအိုရီအလိုအရ လူ႔သမုိင္းမွာ သမုိင္းစက္၀န္း သီအိုရီက ၫႊန္းသလို "တစ္ ၿပီး ႏွစ္ ျဖစ္ရမည္ဆိုေသာ" သတ္မွတ္ျပ႒ာန္းၿပီး ခရီးစဥ္ မဟုတ္။ ကေသာင္းကနင္း အေျခအေန (chaos) အစြန္းတြင္ ေလွ်ာက္လွမ္းေနရေသာ ႀကိဳတင္နိမိတ္ဖတ္ဖို႔ မလြယ္သည့္ ႐ႈပ္႐ႈပ္ေထြးေထြးျဖစ္စဥ္ ျဖစ္သည္။ ဤသို႔ သေဘာသဘာ၀ရွိေသာ သမုိင္းခရီးတြင္ ေလွ်ာက္လွမ္းေနရသည့္ အင္ပါယာမ်ား အပါအ၀င္ ဂရိတ္ပါ၀ါမ်ားအတြက္ အသက္ဆက္ရွင္သန္ႏို္င္ေရးမွာ ေျပာင္းလဲေနေသာ အေျခအေနႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ေအာင္၊ သပၸါယျပဳႏုိင္စြမ္းပင္ ျဖစ္သည္။ ဤသို႔ သပၸါယ မျပဳႏုိင္ေတာ့သည္ႏွင့္ မေမွ်ာ္လင့္ေသာ အခ်ိန္တြင္ မေမွ်ာ္လင့္ေသာ ျမန္ႏႈန္းျဖင့္ က်ဆံုးခန္းသို႔ ေရာက္သြားႏုိင္စရာ ရွိသည္။ အႏွစ္ခ်ဳပ္ဆိုရလွ်င္ သမုိင္းသည္ ဧကန္ခရီးမဟုတ္။ အေနကန္ခရီးဟု ဆိုပါေၾကာင္း.....။

No comments:

Post a Comment

 
Web Statistics