စတိတ္မင္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ ဘာျခား - ေမာင္စူးစမ္း

အေျမာ္အျမင္
၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲနီးလာေသာအခါ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာစာေပေတြ ေခတ္စားလာသည္။ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္တို႔အေၾကာင္း သိခ်င္ၾကသည္။ ထုိအထဲ ေမးခြန္းတစ္ခုျဖင့္ စာေရးသူ အေမးခံရဆံုး ျဖစ္သည္။ ဤေမးခြန္းမွာ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ႏွင့္ Stateman ဘာျခားသလဲ ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ Stateman ကို အဘိဓာန္၌ အဓိကရ ႏိုင္ငံေရးသမား၊ အေျမာ္အျမင္ရွိေသာ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ဟု အနက္ေပးထားသည္။ ဤမွ်ႏွင့္ လံုေလာက္မည္မထင္၍ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံက်မ္းအခ်ိဳ႔ကို ရွာၾကည့္သည္။

ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပညာရွင္ အိုင္စီယာဘာလင္က Stateman(စတိတ္မင္)သည္ ႏိုင္ငံေရးအကဲျဖတ္ခ်က္ေကာင္းေကာင္း Good Political Judgement ကို ျပဳလုပ္ႏိုင္စြမ္းရွိသူျဖစ္သည္ဟု အဓိကရွင္းသည္။ ထို႔အျပင္ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္သည္ Stateman(စတိတ္မင္) တစ္ေယာက္အေနျဖင့္ ေအာင္ျမင္လိုလွ်င္ သို႔တည္းမဟုတ္ အမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြားႏွင့္ အမ်ိဳးသားရည္မွန္းခ်က္ကို ေအာင္ျမင္စြာ ျဖည့္ဆည္းေပးလိုလွ်င္ (၁) ေခတ္မီေသာ ပညာဗဟုသုတရွိရမည္။ (၂) ဒီမိုကေရစီတန္ဖိုးတို႔ကို နားလည္ရမည္။ (၃) ညႇိႏိႈင္းတုိင္ပင္၍ ေဆာင္ရြက္ေသာ အက်င့္တို႔ရွိရမည္။

ႏိုင္ငံေရးအကဲျဖတ္ခ်က္
ႏိုင္ငံေရးအကဲျဖတ္ခ်က္ေကာင္းေကာင္း ျပဳလုပ္ႏိုင္သည္ဆိုသည္မွာ လက္ေတြ႔မက်ေသာ စိတ္ကူးယဥ္၀ါဒ၊ ေစ့ေစာ္မႈမရွိေသာ သ႐ုပ္မွန္၀ါဒတို႔ႏွင့္ ဤ၀ါဒတို႔မွ ေပၚေပါက္ေသာ ေဘးအႏၲရာယ္တို႔ကို ေရွာင္ရွားရႏုိင္ျခင္းကို ရည္ၫႊန္းသည္။ လက္ေတြ႔မက်ေသာ စိတ္ကူးယဥ္၀ါဒႏွင့္ အလုပ္မျဖစ္ေသာ အစစ္အမွန္၀ါဒတို႔ကို ေရွာင္ရွားႏိုင္ေရးသည္ စတိတ္မင္၏ အရည္အခ်င္းတစ္ပါးျဖစ္သည္။

ထို႔အျပင္ သမုိင္း၏ ကာလတစ္ပါးကို ငံုမိၿခံဳမိႏိုင္ေသာ ဉာဏ္ရည္အခြင့္အေရးကို အမိဖမ္းဆုပ္ကိုင္ႏုိင္စြမ္းႏွင့္ စိန္ေခၚမႈတို႔ကို ရင္ဆုိင္၀ံ့မႈတို႔လည္း ရွိရမည္။ ဤသည္မွာ ႐ႈပ္ေထြးစြာစီးဆင္းေနေသာ အေတြ႔အႀကံဳတို႔ထဲ တိုး၀င္ျခင္းျဖစ္သည္။ အေတြ႔အႀကံဳတို႔မွ သင္ခန္းစာယူတတ္ရန္ကို ၫႊန္းလိုျခင္းျဖစ္သည္။

၀တၳဳစာေရးဆရာ
အေတြ႔အႀကံဳမွ သင္ခန္းစာတို႔ကိုယူရာ၌ မည္သည့္အရာသည္ အေရးပါအရာေရာက္သည္၊ မည္သည့္အရာသည္ မည္သည့္အေျခအေနႏွင့္ ကိုက္ညီသည္၊ မည္သည့္အရာသည္ မည္သည့္အေျခအေနမွ ေပၚထြက္လာသည္၊ မည္သည့္အရာသည္ မည္သည့္ေနရာသို႔ ေရွး႐ႈသည္ဆိုေသာ အခ်က္တို႔ကို ေရြးထုတ္ႏိုင္ရမည္။ ဤသေဘာသည္ မူလဘူတစိစစ္သံုးသပ္ျခင္း Analysis ထက္ ဆက္စပ္သံုးသပ္ျခင္း Synthesis အေပၚ ပို၍အေလးေပးျခင္း ျဖစ္သည္။ ဤကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ ႏိုင္ငံေရးဒႆနပညာရွင္ အုိင္စီယာဘာလင္က ကမၻာေက်ာ္ ၀တၳဳေရးဆရာႀကီးႏွစ္ဦး ပေရာက္စ္ႏွင့္ ေတာ္စတရြင္းတို႔ကို လူ႔ဘ၀၏ ယက္ထည္အႏုအၾကမ္းကို စတိတ္မင္က နားလည္ရန္လုိသည္ဟု သတိေပးသည္။

ဘ၀ကို နားလည္ျခင္းသည္ စတိတ္မင္၏ အထံုပါရမီျဖစ္၍ ဤအထံုပါရမီ ခ်ိဳ႔ယြင္းလွ်င္ ဘယ္ေလာက္ပဲေတာ္ေတာ္၊ ဘယ္ေလာက္ပဲ ပညာတတ္တတ္၊ ဘယ္ေလာက္ပဲ စိတ္ကူးစိတ္သန္းေကာင္းေကာင္း၊ ဘယ္ေလာက္ပဲျမင့္ျမတ္ျမင့္ျမတ္ သမုိင္းကို ထူးျခားေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မည္မဟုတ္ေပ။ ႏိုင္ငံေရးအကဲျဖတ္ခ်က္သည္ သာမန္အေရးႀကီး႐ံုမွ်မက အသြင္ကူးေျပာင္းမႈကာလတို႔၌ ပိုၿပီးအေရးႀကီးသည္ကို သတိခ်ပ္ရသည္။ ဒီမိုကေရစီတြင္ ကာလအားလံုးသည္ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလ ျဖစ္ၾကကုန္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ဒီမိုကေရစီသည္ အၿမဲတမ္းသစ္လြင္ႏုပ်ိဳေနေအာင္ ကိုယ့္ကိုယ္ကုိယ္ အစဥ္ျပန္လည္ဖန္တီးေနရေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

တာ၀န္သိစိတ္
အသြင္ကူးေျပာင္းေနေသာကာလတြင္ မည္သည့္အရာသည္ တိုးတက္သည္၊ မည္သည့္အရာသည္ ေဖာက္ျပန္သည္ဆိုေသာ အခ်က္ကို စတိတ္မင္က ေရြးခ်ယ္ႏိုင္ရမည္။ ဒီမိုကေရစီကို ထိန္းသိမ္းရာတြင္ လူထက္ အင္စတီက်ဴးရွင္းအေပၚ ပို၍ အားကိုးအားထားျပဳရမည္ဆိုေသာ အခ်က္ကိုလည္း စတိတ္မင္က သိထားရမည္။ က်င့္၀တ္သီလပိုင္း၌ ယံုၾကည္မႈကို တရားေသကိုင္စြဲျခင္းထက္ တာ၀န္သိစိတ္ Ethics of Responsibility ကို ပုိ၍ ေလးစားရမည္။

ၿခံဳၿပီးေျပာလွ်င္ စတိတ္မင္သည္ စိတ္အရည္အခ်င္းႏွင့္ ႏွလံုးသားအရည္အခ်င္း ႏွစ္ပါးစလံုး ျမင့္မားရမည္။ ဤအခ်က္သည္ ႏိုင္ငံေရးအကဲျဖတ္ခ်က္ ေကာင္းမြန္ျခင္းႏွင့္ တြဲေနမည္။

ေမာင္စူးစမ္း

အၫႊန္း Scholarship and Statemanship by F.H.Cardoso

( The Voice Weekly ဂ်ာနယ္ အတြဲ ၅၊ အမွတ္ ၄၉ မွ ျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္ )