၀ါရင့္ေရွးေဟာင္း တိပ္ေခြထဲက အေရထူမႈ - ေမာင္စူးစမ္း

အထာသစ္
လူမႈေရးသိပၸံပညာရွင္တို႔က ယခုမ်က္ေမွာက္ေခတ္တြင္ အထာသစ္တစ္ပါး ေပၚေနၿပီဟု ေထာက္ျပလာၾကသည္။ ဤအထာသစ္မွာ "မေမွ်ာ္လင့္ေသာျဖစ္ရပ္တို႔ကို ေမွ်ာ္လင့္ေလာ့" Expect the Unexpected တို႔ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ မေမွ်ာ္လင့္ေသာျဖစ္ရပ္ေတြ တကယ္ျဖစ္ပ်က္လာသည္။ ျဖစ္လိမ့္မည္ဟု မယူဆေသာ ျဖစ္ရပ္ေတြ၊ မယံုၾကည္ႏုိင္ေသာျဖစ္ရပ္ Implausible ေတြ တကယ္ျဖစ္ပ်က္လာသည္။ အဓိကအေထာက္အထားမွာ အေမရိကား၌ လူမည္းတစ္ဦးက သမၼတျဖစ္လာျခင္းျဖစ္သည္။ အျခားအေထာက္အထားတို႔လည္း ရွိသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ လူသားတို႔အတြက္ အထာသစ္ေပၚလာသည္။ မေမွ်ာ္လင့္ေသာျဖစ္ရပ္တို႔ကို ထည့္တြက္ရၿပီ။ ျဖစ္လိမ့္မည္မဟုတ္ဟု ယူဆေသာျဖစ္ရပ္တို႔ကို ထည့္တြက္ရၿပီ။ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီး အေျခအေနအား ဒီမိုကေရစီကို စပြန္ဆာျပဳသူတို႔က ရည္ရြယ္ထားသည့္ လမ္းေၾကာင္းအတုိင္း ျဖစ္ေျမာက္ရန္ လမ္းေၾကာထိန္းသိမ္းမည္။ သို႔ရာတြင္ ေပၚလစီခြင္ထဲ၌ ျဖစ္လိမ့္မည္မဟုတ္ဟု ယူဆထားေသာျဖစ္ရပ္ Implausible တို႔ကိုလည္း ပယ္ထားလို႔မျဖစ္ေပ။

၂၀၅၉ ခုႏွစ္
စင္ကာပူပညာရွင္တုိ႔က ကမၻာ့အေက်ာ္အေမာ္ ပညာရွင္တို႔အား ေမးခြန္းတစ္ပုဒ္ေမး၍ ေျဖခုိင္းထားသည္။ ၂၀၅၉ ခုႏွစ္တြင္ စင္ကာပူသည္ မည္သို႔အေနအထားမ်ိဳး ရွိမည္နည္းဟု ပညာဉာဏ္ျဖင့္ ခန္႔မွန္းခုိင္းျခင္းျဖစ္သည္။ ပညာရွင္တစ္ဦးက ျဖစ္လိမ့္မည္ဟု မယူဆေသာျဖစ္ရပ္ေတြ တကယ္ျဖစ္ပ်က္လာသည့္ ေခတ္အထာကိုၫႊန္း၍ ၂၀၅၉ ခုႏွစ္၌ ျဖစ္ထြန္းမည့္ စင္ကာပူ႐ုပ္ပံုလႊာကို ေခတ္အထာသစ္ျဖင့္ မွန္းဆျပသည္။

စင္ကာပူအဖို႔ မတည္ၿငိမ္မႈသည္ မျဖစ္ႏုိင္ေသာအရာ Implausible ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မျဖစ္ႏိုင္ဟုယူဆထားေသာ ျဖစ္ရပ္ေတြ တကယ္ျဖစ္ေနေသာေခတ္တြင္ မတည္ၿငိမ္မႈသည္ တကယ္ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္လာႏိုင္သည္ဟု သတိေပးသည္။ သို႔ေသာ္ စင္ကာပူသည္ အမွားအယြင္း မာဂ်င္ Margin of error နည္းေသာႏိုင္ငံျဖစ္သျဖင့္ မတည္ၿငိမ္မႈကို ကုိင္တြယ္ႏိုင္လိမ့္မည္ဟု ေထာက္ျပသည္။ ႏိုင္ငံတစ္ႏုိင္ငံ၏ အရည္အေသြးသည္ ထိုႏိုင္ငံ၏ မျဖစ္ႏုိင္ဟု ယူဆေသာျဖစ္ရပ္ေတြ တကယ္ျဖစ္လာလွ်င္ ကုိင္တြယ္ႏိုင္ေသာ စြမ္းရည္ျဖင့္ တုိင္းသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ နာဂစ္မုန္တုိင္းျဖင့္ စမ္းသပ္ၿပီးျဖစ္သည္။ ယခု ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲအၿပီးကာလ၌ စိန္ေခၚမႈအသစ္တို႔ျဖင့္ စမ္းသပ္ေတာ့မည္။

ေရွးတိပ္ေခြ
ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒက အသစ္။ ေရြးေကာက္ပြဲက အသစ္။ ကစားကြင္းအသစ္ ပါရာဒိုင္းအသစ္တို႔ျဖင့္ ကစားၾကရမည့္ပြဲ ျဖစ္သည္။ လူသစ္တန္း Novice ေတြ ပါ၀င္ကစားၾကဖို႔ ပိုမ်ားမည္။ ဆရာေတာ္ႏွင့္ ဦးပၪၥင္းတို႔ထက္ ကိုရင္ေတြက ကစားၾကမည့္ပြဲဟု ဆိုႏုိင္သည္။ ေခတ္စကားလွလွႏွင့္ေျပာရလွ်င္ မ်ိဳးဆက္သစ္တို႔ပြဲ ျဖစ္လိမ့္မည္။ မ်ိဳးဆက္သစ္လူသစ္တန္းသည္ ဉာဏ္ရည္ေကာင္းခ်င္ေကာင္းမည္။ သို႔ေသာ္ ၀ါႏု၍ အေတြ႔အႀကံဳမရွိေပ။

ဤတြင္ ၀ါရင့္တို႔အေၾကာင္း ေပၚလာသည္။ ေရွးလူႀကီးႏွင့္ ၀ါရင့္ႏုိင္ငံေရးသမားတို႔ထံမွ ေလ့လာဆည္းပူးျခင္းကို Zeitgeist Tape ဇစ္ဂ်စ္တိပ္ေခြဟု ေခၚဆိုသည္။ ေရွးလူႀကီးႏွင့္ ၀ါရင့္တို႔၌ (၁) ဉာဏ္အေျမာ္အျမင္ရွိသည္။ (၂) ဘ၀အေတြ႔အႀကံဳရွိသည္။ (၃) အေရထူမႈ ရွိသည္။ ထိုသံုးပါးအနက္ အေရထူမႈသည္ အေရးအႀကီးဆံုးျဖစ္သည္ဟု ေျပာသူတို႔ပင္ရွိသည္။ ႏုိင္ငံေရးသမားျဖစ္လာလွ်င္ အေ၀ဖန္အဆဲဆိုခံႏုိင္ရည္ ရွိၾကရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လူႀကီးႏွင့္၀ါရင့္တို႔မွ ဆည္းပူးလွ်င္ အေရထူမႈကို အဓိကဆည္းပူးအပ္သည္ဟု ဆိုႏုိင္သည္။

ဘာက်န္
သို႔ရာတြင္ အေရထူမႈ Thick Skin သည္ လစ္ဘရယ္ဒီမုိကေရစီအတြက္သာ အက်ံဳး၀င္ဖို႔မ်ားသည္။ စည္းကမ္းရွိေသာ (လမ္းၫႊန္ဒီမိုကေရစီ)တြင္ အေရထူရန္ သိပ္မလိုပါဟု ေစာဒကတက္မည္ဟုဆိုလွ်င္ တက္ႏိုင္သည္။ ၀ါရင့္သက္က်ားအုိႀကီးတို႔ထံမွ အေရထူမႈကို သင္ၾကားရန္မလုိလွ်င္ အဘယ္အရာကို သင္ၾကားရမည္နည္း။ ဤတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အနာဂတ္ႏုိင္ငံေရးသည္ Zeitgeist tape လိုမလို အျငင္းပြားစရာရွိသည္။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္သည္ အစီအစဥ္အတုိင္း စီးရီးဆြဲ၍ ျဖစ္ခဲ့သည္မဟုတ္ေပ။ Non-linear ျဖစ္သည္။ ပညာပိုင္းအရ ေရွးလူႀကီးတို႔၏ ဉာဏ္အေျမာ္အျမင္သည္ အကန္႔အသတ္ႏွင့္သာ ရွိေနမည့္ပံု ျဖစ္သည္။ အေရထူျခင္းအေၾကာင္းကေတာ့ အေရးႀကီးလာမည့္ပံု ရွိသည္။

အၫႊန္း - The Economist

(ရန္ကုန္တုိင္းမ္ဂ်ာနယ္ အတြဲ ၅၊ အမွတ္ ၄၅ ႏိုင္ငံေရးအခ်ပ္ပိုမွ ျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္)