က်န္းမာေသာႏွစ္သစ္ ၂၀၁၀ အတြက္ စားသံုးသူအခြင့္အေရး သို႔မဟုတ္ ပညာရွင္မ်ား တားျမစ္ထားေသာ အစားအေသာက္ ခုနစ္မ်ိဳး - ဆက္ပိုင္လင္းခန္႔ (ေဆး-၂)

ေကာင္းေသာႏွစ္သစ္ ၂၀၁၀ မွာ သင့္ရဲ႕က်န္းမာေရး ပိုမိုေကာင္းမြန္လာေစဖို႔ ေအာက္ပါအစားအေသာက္ ခုနစ္မ်ိဳးကို တတ္ႏိုင္သမွ် ေရွာင္ၾကဥ္သင့္ေၾကာင္း ကမၻာ့က်န္းမာေရးပညာရွင္မ်ားက ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။

(၁) ခရမ္းခ်ဥ္သီး စည္သြတ္ဘူးမ်ား (ခရမ္းခ်ဥ္သီးေဆာ့စ္မ်ား ပါ၀င္သည္)
စည္သြတ္ဘူးေတြ ထုတ္ပိုးရာမွာ Bisphenol-A (ဘစ္ဖီေနာ-ေအ) လို႔ေခၚတဲ့ ဓာတုပစၥည္းကို သံျဖဴဘူးေတြရဲ႕ ႏႈတ္ခမ္းသားမွာ သုတ္လိမ္းအသံုးျပဳၾကပါတယ္။ ဒီဓာတုျဒပ္ေပါင္းဟာ မ်ိဳးဆက္ပြား က်န္းမာေရးျပႆနာမ်ား၊ ႏွလံုးေရာဂါ၊ ဆီးခ်ိဳနဲ႔ အ၀လြန္ေရာဂါေတြကို ျဖစ္ေစတယ္လို႔ ေဆးပညာရွင္ေတြ အတည္ျပဳၿပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုစည္သြတ္ဘူးေတြထဲမွာမွ ခရမ္းခ်ဥ္သီးေတြရဲ႕ အက္ဆစ္ဓာတ္က ခႏၶာကုိယ္ထဲကို ဘစ္ဖီေနာ-ေဘ ပိုမိုေရာက္ရွိေစတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ေျဖရွင္းနည္း - သံျဖဴစည္သြတ္ဘူး မဟုတ္တဲ့ ဖန္ပုလင္းေတြနဲ႔လာတာေတြကို ေရြးခ်ယ္၀ယ္ယူပါ။

(၂) ေျပာင္းဖူးအဆန္ေကၽြး၍ ေမြးျမဴထားရာမွ ရရွိေသာ အမဲသား
ႏြားဆိုတဲ့ သတၱ၀ါမ်ိဳးေတြဟာ အရြက္စားတဲ့သဘာ၀ပဲရွိၿပီး အဆန္ေတြစားတဲ့ သဘာ၀မရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ယေန႔ေခတ္ ႏြားေမြးျမဴသူေတြက ႏြားေတြကို ႀကီးထြားမႈျမန္ဆန္လာေအာင္ ေျပာင္းဖူး၊ ပဲပိစပ္ စတဲ့သီးႏွံေတြ ေကၽြးလာၾကပါတယ္။ အရြက္စားတဲ့ ႏြားေတြရဲ႕အသားမွာ အႏွံစားတဲ့ႏြားေတြရဲ႕ အသားထက္ ဘီတာကယ္႐ိုတင္း (ဗီတာမင္ေအ)၊ ဗီတာမင္အီး၊ အိုမီဂါသရီးအဆီမ်ား၊ CLA လို႔ေခၚတဲ့ အက်ိဳးျပဳအဆီမ်ားနဲ႔ ကယ္လစီယမ္၊ မဂၢနီစီယမ္၊ ပိုတက္စီယမ္ စတဲ့ သတၳဳဓာတ္မ်ား ေပါမ်ားစြာ ပါ၀င္တာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ အႏွံစားတဲ့ ႏြားေတြမွာေတာ့ ဒါေတြနည္းပါးၿပီး ႏွလံုးေရာဂါျဖစ္ေစတဲ့ ခႏၶာကုိယ္အတြက္ မေကာင္းတဲ့ျပည့္၀ဆီ (Saturated Fats) မ်ား သာမန္ထက္ ပိုမိုမ်ားျပားစြာ ပါ၀င္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ေျဖရွင္းနည္း - စူပါမားကတ္ေတြမွာေရာင္းတဲ့ အမဲသားေတြမွာ အဆိုပါ ႏြားႏွစ္မ်ိဳးရဲ႕ အသားေတြကို ခြဲျခားတံဆိပ္ကပ္ၿပီး ေရာင္းခ်ၾကပါတယ္။ မေတြ႔ရင္ ဆုိင္တာ၀န္ခံမ်ားကို ေမးႏုိင္ပါတယ္။

(၃) မိုကၠ႐ိုေ၀့ဖ္နည္းျဖင့္ ျပဳလုပ္ထားေသာ ေပါက္ေပါက္
Perfluoro Octanoic Acid (PFOA) လို႔ ေခၚတဲ့ ဓာတုျဒပ္ေပါင္းတစ္မ်ိဳးဟာ ပလတ္စတစ္အိတ္ေတြထဲမွာ ပါ၀င္ပါတယ္။ မိုကၠ႐ိုေ၀့ဖ္နဲ႔ ျပဳလုပ္ထားတဲ့ ေပါက္ေပါက္ေတြကို ပလတ္စတစ္အိတ္ေတြထဲ ထည့္လုိက္ရင္ တျခားစားစရာေတြထက္ပိုၿပီး PFOA ေတြကို အေငြ႔ပ်ံေစၿပီး စုပ္ယူမႈပိုေကာင္းကာ ခႏၶာကုိယ္ထဲ ပိုမိုေရာက္ရွိေစတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီပစၥည္းရဲ႕ ဆိုးက်ိဳးကေတာ့ သားသမီးရရွိေရးကို ေႏွာင့္ယွက္တယ္လို႔ စမ္းသပ္ေတြ႔ရွိထားပါတယ္။

ေျဖရွင္းနည္း - ျဖစ္ႏုိင္ရန္ ပလတ္စတစ္အိတ္ထဲ ေပါက္ေပါက္ေတြကို ၾကာၾကာထည့္မထားပါနဲ႔။ ဒါမွမဟုတ္ တျခားထည့္စရာ တစ္ခုခု ေျပာင္းထည့္ၿပီးစားပါ။

(၄) ေအာ္ဂဲနစ္သီးႏွံမဟုတ္ေသာ အာလူး
ေအာ္ဂဲနစ္နည္းနဲ႔ မဟုတ္တဲ့ အာလူးေတြဟာ ႀကီးထြားခ်ိန္မွာ မႈိသတ္ေဆး ဖ်န္းရေလ့ရွိၿပီး အာလူးေပၚခ်ိန္နီးရင္လည္း ေပါင္းသတ္ေဆးဖ်န္းရျပန္ပါတယ္။ ဒါေတြကို ေအာ္ဂဲနစ္မဟုတ္တဲ့ အာလူးေတြက တျခားသီးႏွံေတြထက္ စုပ္ယူထားၾကလို႔ တတ္ႏိုင္သမွ် ေလွ်ာ့စားသင့္ပါတယ္။

ေျဖရွင္းနည္း - တတ္ႏုိင္ရန္ ေအာ္ဂဲနစ္အာလူးေတြကိုပဲ ေရြးခ်ယ္၀ယ္ယူစားသံုးပါ သို႔မဟုတ္ ေရထဲမွာစိမ္ထားၿပီး အနည္းဆံုး ငါးခါေလာက္ အခ်ိန္ၾကာၾကာ ေဆးသင့္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

(၅) ေမြးျမဴေရးဆယ္လမြန္ငါးမ်ား
ဆယ္လမြန္ငါးေတြရဲ႕ သဘာ၀အရ ပင္လယ္မွာ မႀကီးျပင္းရဘဲ ဒီလိုေမြးျမဴေရးအေနနဲ႔ ေမြးထားရင္ ၾကက္၊ ငွက္ေတြရဲ႕ အညစ္အေၾကး၊ ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ့ ဓာတ္သတၳဳေတြ၊ ပိုးသတ္ေဆးေတြကို အလိုအေလ်ာက္ စုပ္ယူမိေစတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ ဗီတာမင္ဒီ ပါ၀င္မႈပမာဏကိုလည္း ေလ်ာ့နည္းေစတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ေျဖရွင္းနည္း - Alaska Salmon လို႔ တံဆိပ္ကပ္ထားတဲ့ ငါးေတြကေတာ့ အေကာင္းဆံုး သဘာ၀ငါးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ Fresh Atlantic လို႔ ကပ္ထားရင္ေတာ့ လံုး၀ မ၀ယ္ပါနဲ႔။ ဒါဟာ ေမြးျမဴေရးငါးသာ ျဖစ္ပါတယ္။ အတၱလႏၱိတ္ေရျပင္မွာ ဘယ္သူ႔ကိုမွ ဆယ္လမြန္ငါးဖမ္းခြင့္ မေပးထားလို႔ပါ။

(၆) ေဟာ္မုန္းမ်ားထိုး၍ ထုတ္လုပ္ထားေသာ ႏို႔ႏွင့္ႏို႔ထြက္ပစၥည္း
ႏို႔ထုတ္လုပ္သူမ်ားဟာ မ်ိဳး႐ိုးဗီဇနည္းနဲ႔ ျပဳလုပ္ထားေသာ ႏြားႀကီးထြားေရးေဟာ္မုန္း (recombinant Bovine Growth Hormone, rBGH) ကိုသံုးၿပီး သူတို႔ရဲ႕ ႏို႔စားႏြားေတြကို ႏို႔ပိုထြက္ေအာင္ လုပ္ပါတယ္။ ဒီေဟာ္မုန္းရဲ႕ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးအေနနဲ႔ ႏြားဆီက ေရာဂါပိုးမ်ားနဲ႔ "ျပည္"မ်ား ႏြားႏို႔ထဲမွာ ပါလာႏုိင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေရရွည္ေသာက္သံုးသြားရင္ ဆီးက်ိတ္၊ ရင္သားနဲ႔ အူမႀကီးကင္ဆာမ်ားပါ ျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း သိရပါတယ္။

ေျဖရွင္းနည္း - ႏို႔နဲ႔ ႏို႔ထြက္ပစၥည္းေတြ၀ယ္ရင္ rBGH-free, rBST-free ဆိုတဲ့ ေလဘယ္မ်ားပါတာေတြကို ရွာ၀ယ္ရင္ စိတ္ခ်ရပါတယ္။

(၇) ေအာ္ဂဲနစ္သီးႏွံမဟုတ္ေသာ ပန္းသီး
အသီးအႏွံမ်ားရဲ႕ ပိုးသတ္ေဆးနဲ႔ ထိေတြ႔မႈအမ်ားဆံုးၿပိဳင္ပြဲသာလုပ္ရင္ ပန္းသီး ပထမရမွာ ေသခ်ာပါတယ္။ သာမန္ပန္းသီးေတြ၊ အထူးသျဖင့္ ကိုင္းကူးကုိင္းဆက္နည္းနဲ႔ စိုက္ထားတဲ့ ပန္းသီးေတြဟာ ေရာဂါပိုးမႊားဒဏ္ကို ခံႏိုင္ရည္နည္းလြန္းလို႔ ခဏခဏ ပိုးသတ္ေဆးဖ်န္းရလြန္းလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီပိုးသတ္ေဆးေတြဟာ ကင္ဆာအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ပါကင္ဆန္ေရာဂါလို႔ေခၚတဲ့ ဦးေႏွာက္ထိခိုက္တဲ့ေရာဂါ ျဖစ္ေစႏုိင္လို႔ ေၾကာက္စရာပါပဲ။

ေျဖရွင္းနည္း - နံပါတ္(၄)က အာလူးနဲ႔ အတူတူပါပဲ။

(The Voice Weekly ဂ်ာနယ္ အတြဲ ၆ အမွတ္ ၁၂ မွ ျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္)