စစ္ၿပီးေခတ္ (၁)

အဂၤလိပ္ မဟာမိတ္တပ္မ်ား ၀င္ေရာက္လာေသာအခါ ျမန္မာႏိုင္ငံကို စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေလသည္။ ၁၃၀၇ ခုႏွစ္၊ သီတင္းကၽြတ္လ (၁၉၄၅ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလ ၁၆ ရက္ေန႔) တြင္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ရပ္စဲကာ အဂၤလိပ္ဘုရင္ခံ ဆာေဒၚမန္စမစ္ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာၿပီး အဂၤလိပ္တို႔ စစ္မဆုတ္မီတြင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာ ပုဒ္မ ၁၃၉ အရ ၿမိဳ႕ျပအစိုးရ တည္စိုက္အုပ္ခ်ဳပ္ျပန္ေလသည္။

ျမန္မာတို႔ကား ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ကို ေမာင္းထုတ္၍ လြတ္လပ္ေရးကို အရယူယူရန္ စုိင္းျပင္းခဲ့ရာ စစ္ႏိုင္၍ ျပန္၀င္လာေသာ အဂၤလိပ္တို႔ႏွင့္ ျပန္လည္ရင္ဆုိင္ရျပန္ေလသျဖင့္ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ တိုက္ပြဲကို ဆက္လက္တိုက္ခိုက္ရန္ ျပင္ဆင္ရျပန္ေလသည္။ ေတာ္လွန္ေရး ဆင္ႏြဲခဲ့ဖူးေသာ ျမန္မာတို႔မွာ ယခင္အဂၤလိပ္တို႔ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့စဥ္က ျမန္မာတို႔ႏွင့္ လံုး၀ျခားနားလ်က္ရွိ၍ စစ္ပညာ အေတြ႔အႀကံဳႏွင့္ လက္နက္အင္အားတြင္သာမက စည္းလံုးတက္ႂကြမႈတြင္လည္း အံ့ၾသရေလာက္ေအာင္ ညီညာတက္ႂကြေနၾကေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမန္မာကို ျပန္လည္ဖိႏွိပ္အုပ္ခ်ဳပ္ရန္ အဂၤလိပ္တို႔၏ စိတ္ကူးယဥ္ခဲ့သမွ်မွာ မွားယြင္းပ်က္ေခ်ာ္၍ ျပႆနာအတြက္ လြဲလာခဲ့ေလသည္။

မ်ိဳးခ်စ္တုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ စည္း႐ံုးမႈေအာက္တြင္ ဖက္ဆစ္တိုက္ဖ်က္ေရး ျပည္သူ႔လြတ္လပ္ေရး အဖြဲ႔ႀကီးကို ဖြဲ႔စည္းလ်က္ အဂၤလိပ္တို႔ႏွင့္ အေရးဆိုရန္ စီမံစိုင္းျပင္းလ်က္ ရွိေလသည္။ ၁၃၀၇ ခုႏွစ္ (၁၉၄၅ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၁၉ ရက္ေန႔) တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ကန္ေတာ္ႀကီးရွိ ေနသူရိန္႐ံုႀကီးတြင္ လူထုအစည္းအေ၀း က်င္းပ၍ လံုး၀ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုင္ လြတ္လပ္ေရးကို ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကေလသည္။ ၁၃၀၈ ခုႏွစ္တြင္လည္း ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ အလယ္ပစၥယံ၌ ျပည္လံုးကၽြတ္ ဖက္ဆစ္ဆန္႔က်င္ေရးအဖြဲ႔ ကုိယ္စားလွယ္မ်ား ပါ၀င္သည့္ ညီလာခံကိုက်င္းပ၍ အမ်ိဳးသားစည္းလံုးညီၫြတ္ေရး၊ လံုး၀လြတ္လပ္ေရး အဆိုမ်ားကို ျပ႒ာန္းဆံုးျဖတ္၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကိုပင္ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ဆက္လက္တင္ေျမႇာက္ခဲ့ၾကေလသည္။

အဂၤလိပ္ဘုရင္ခံသည္ ဥပေဒအရ အစိုးရဖြဲ႔ရန္ ဖဆပလအဖြဲ႔ႀကီးအား ဖိတ္ေခၚရေလေတာ့သည္။ သို႔ရာတြင္ ဖဆပလက လိုအပ္ေသာ အခ်ိဳးအစားျဖင့္ ပါ၀င္ခြင့္မရသျဖင့္ အဂၤလိပ္တို႔ အေပၚစီး ခ်ယ္လွယ္မည္ကို မလိုလားေသာေၾကာင့္ လက္မခံဘဲေနေလရာ ထိုႏွစ္ (ဒီဇင္ဘာ ၃၁ ရက္) တြင္ ဆာေပၚထြန္း အစိုးရအဖြဲ႔ကို ဖြဲ႔စည္းေလသည္။ စစ္အတြင္း အဖမ္းခံခဲ့ရေသာ နန္းရင္၀န္ေဟာင္း ဦးေစာႏွင့္ ဂ်ပန္ျပည္သို႔ ေခၚေဆာင္ျခင္းခံရ၍ မဟာမိတ္စစ္ဌာနခ်ဳပ္တြင္ အဖမ္းခံရေသာ ေဒါက္တာဘေမာ္တို႔လည္း (၁၉၄၆ ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ) ျပည္လည္ေရာက္ရွိလာခဲ့ေလသည္။ ထိုသို႔ ေရာက္ရွိလာၾကျခင္းမွာ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးဇာတ္ခံုတြင္ ဖဆပလ တစ္ဦးတည္း ညီၫႊတ္စည္းလံုးစြာ ကျပေနသည္ကို တစ္နည္းတစ္ဖံု စင္ၿပိဳင္၀င္ေစရန္ အဂၤလိပ္တို႔၏ ပရိယာယ္ အကြက္ဆင္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ယူဆၾကေလသည္။

စစ္ၿပီးကာလတြင္ ျပည္သူတို႔လည္း အက်ပ္အတည္းကို ရင္ဆုိင္ရေလသည္။ အဂၤလိပ္အစိုးရ လက္ေအာက္တြင္ အလုပ္ျပန္၍ ၀င္ၾကရသူမ်ားလည္း လြတ္လပ္ေရးဆႏၵ ျပင္းျပေနသည္သာျဖစ္၍ မေက်နပ္ၾကေပ။ အဂၤလိပ္အစိုးရသည္လည္း ျပည္သူ႔အက်ိဳးကို ႏိုင္နင္းစြာ စီမံဖန္တီးေပးႏုိင္ျခင္းမရွိဘဲ တက္ႂကြေသာ ႏုိင္ငံေရးအဟုန္ကို ၿဖိဳခြင္းရန္သာ အာ႐ံုစိုက္ေနၾကေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အမႈထမ္း၊ အရာထမ္းမ်ားလည္း အလွ်ိဳလွ်ိဳပင္ သပိတ္ေမွာက္ၾကေလသည္။ အဂၤလိပ္ဘိလပ္အစိုးရက ဆာေဒၚမန္စမစ္ကို ျပန္၍ေခၚသျဖင့္ ၀မ္းကုိက္ေလဟန္ျပဳကာ ျပန္ရၿပီး ပါးနပ္၍ ဆက္ဆံေရး ပိုလြန္ေျပျပစ္ေသာ ဆာဟူးဘတ္ရန္႔စ္ကို ေစလႊတ္ခဲ့ေလသည္။ သပိတ္ကား ဆက္လ်က္ပင္ရွိ၍ ရဲအဖြဲ႔ႀကီးပါ သပိတ္ေမွာက္ၾကေလရာ တစ္တုိင္းျပည္လံုးတြင္ အံုႂကြလႈပ္ရွားလ်က္ အေျခအေနကို ထိန္းမရႏိုင္ေတာ့သည့္ အဂၤလိပ္ဘုရင္ခံသည္ ဆာေပၚထြန္းအစိုးရကို ႏုတ္ထြက္ေစ၍ ဖဆပလ အဖြဲ႔ႀကီးအား အုပ္ခ်ဳပ္ရန္ အစိုးရဖြဲ႔ေရး တာ၀န္အပ္ႏွင္းရေလသည္။

ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေခါင္းေဆာင္၍ အစိုးရအဖြဲ႔ကို ဖြဲ႔စည္းၿပီးေနာက္ တစ္ႏွစ္အတြင္း လြတ္လပ္ေရး အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုင္ တုိင္းျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ေခၚေရးႏွင့္ အမ်ိဳးသားအစိုးရ ထူေထာင္ေရးတို႔ကို အားသြန္ေဆာင္ရြက္ေလသည္။ သပိတ္အေရးလည္း ၿငိမ္းေအးေလသည္။ သပိတ္သမားတို႔မွာ မ်ိဳးခ်စ္လြတ္လပ္ေရးသမားမ်ားျဖစ္ရာ လိုလားခ်က္သည္ အေၾကာင္းရင္းမဟုတ္ဘဲ အဂၤလိပ္အစိုးရအား မေနတတ္မထိုင္တတ္ျဖစ္ေအာင္ ေနာက္ပိုင္းမွ တုိက္ကြက္ဆင္ရန္သာ အာ႐ံုထားခဲ့ၾကေပသည္။ ျပည္သူလူထုမွာ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ဘာမဆိုလုပ္ေဆာင္ရန္ အသင့္ရွိေနၾကေပသည္။

[ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္]