ၾသကာသကန္ေတာ့ခ်ိဳး ႏွင့္ ရွင္းတမ္း

ၾသကာသ ကန္ေတာ့ခန္း
ၾသကာသ၊ ၾသကာသ၊ ၾသကာသ၊ ကာယကံ၊ ၀စီကံ၊ မေနာကံ၊ သဗၺေဒါသ ခပ္သိမ္းေသာ အျပစ္တို႔ကို ေပ်ာက္ပါေစျခင္းအက်ိဳးငွာ ပထမ၊ ဒုတိယ၊ တတိယ၊ တစ္ႀကိမ္၊ ႏွစ္ႀကိမ္၊ သံုးႀကိမ္ေျမာက္ေအာင္ ဘုရားရတနာ၊ တရားရတနာ၊ သံဃာရတနာ၊ ရတနာျမတ္သံုးပါးတို႔ကို အ႐ိုအေသ အေလးအျမတ္ လက္အုပ္မိုး၍ ရွိခိုးပူေဇာ္ ဖူးေျမာ္မာန္ေလွ်ာ့ ကန္ေတာ့ပါ၏ အရွင္ဘုရား။

ကန္ေတာ့ရေသာ အက်ိဳးအားေၾကာင့္ အပါယ္ေလးပါး၊ ကပ္သံုးပါး၊ ရပ္ျပစ္ရွစ္ပါး၊ ရန္သူမ်ိဳးငါးပါး၊ ၀ိပတၱိတရား ေလးပါး၊ ဗ်သနတရား ငါးပါးတို႔မွ အခါခပ္သိမ္း ကင္းလြတ္ၿငိမ္းသည္ျဖစ္၍ မဂ္တရား၊ ဖိုလ္တရား၊ နိဗၺာန္တရားေတာ္ျမတ္ကို ရပါလို၏ အရွင္ဘုရား။

ၾသကာသရွင္းတမ္း
ၾသကာသ
၁။ ရွိခိုးပါရေစ၊ ကန္ေတာ့ပါရေစဟု ခြင့္ေတာင္းျခင္းကို "ၾသကာသ" ဟု ေခၚသည္။
၂။ ေလးနက္ေစလိုေသာေၾကာင့္၊ ထင္ရွားပ်ံ႕ႏွံ႔ေစလိုေသာေၾကာင့္ ၾသကာသကို သံုးႀကိမ္ဆိုရပါသည္။

ကံသံုးပါး
၁။ ကုိယ္ျဖင့္ျပဳေသာအမႈကို ကာယကံဟု ေခၚသည္။
၂။ ႏႈတ္ျဖင့္ျပဳေသာအမႈကို ၀စီကံဟု ေခၚသည္။
၃။ စိတ္ျဖင့္ႀကံေသာအမႈကို မေနာကံဟု ေခၚသည္။

ရတနာ (ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာ)
၁။ ႏွစ္သက္ျမတ္ႏိုးအပ္ေသာေၾကာင့္ ရတနာဟု ေခၚသည္။
၂။ တရားဥႆံု အလံုးစံုကို အကုန္အစင္ သိျမင္ေတာ္မူေသာေၾကာင့္ ဘုရားဟု ေခၚသည္။
၃။ အပါယ္ဆင္းရဲ သံသရာ၀ဋ္ဆင္းရဲသို႔ မက်ေရာက္ေအာင္ ဆြဲေဆာင္တတ္ေသာေၾကာင့္ တရားဟု ေခၚသည္။
၄။ အယူသီလ တူမွ်ျခင္းျဖင့္ ေပါင္းစုဖြဲ႔စည္းထားျခင္းေၾကာင့္ သံဃာဟု ေခၚသည္။

အပါယ္ေလးပါး
ခ်မ္းသာကင္း၍ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈ ျပဳခြင့္မရေသာ အရပ္ကို အပါယ္ဟု ေခၚသည္။
၁။ ငရဲ = ခ်မ္းသာသုခေ၀းကြာ၍ ဒုကၡအတိၿပီးေသာ ဘံုဌာန။
၂။ တိရစၧာန္ = အိပ္၊ စား၊ ကာမ ဤသံုးမ်ိဳးသာသိ၍ မဂ္ဖိုလ္မွ ဖီလာျဖစ္ေသာ သတၱ၀ါ။
၃။ ၿပိတၱာ = ခ်မ္းသာအေပါင္းမွ ေ၀းကြာေသာ သတၱ၀ါ။
၄။ အသူရကာယ္ = နတ္မ်ားကဲ့သို႔ မရဲရင့္၊ မတင့္တယ္၊ မေတာက္ပေသာ သတၱ၀ါ။

ကပ္သံုးပါး
ငတ္မြတ္ေဘး၊ လက္နက္ေဘး၊ ေရာဂါေဘးတို႔ေၾကာင့္ ပ်က္စီးျခင္း။
၁။ ဒုဗၻိကၡႏၲရကပ္ = ငတ္မြတ္ေဘးေၾကာင့္ ပ်က္စီးေသာကပ္။
၂။ သတၱႏၲရကပ္ = လက္နက္ေဘးေၾကာင့္ ပ်က္စီးေသာကပ္။
၃။ ေရာဂႏၲရကပ္ = ေရာဂါေဘးေၾကာင့္ ပ်က္စီးျခင္းရွိေသာကပ္။

ရပ္ျပစ္ရွစ္ပါး
၁။ ငရဲ
၂။ တိရစၧာန္
၃။ ၿပိတၱာ
၄။ အသညသတ္ႏွင့္ အ႐ူပျဗဟၼာ
၅။ ပစၥႏၲရစ္အရပ္
၆။ မိစၧာဒိ႒ိ
၇။ ဉာဏ္ပညာမဲ့သူ
၈။ ဘုရားမပြင့္ရာအခါ သာသနာမဲ့ရာအခါ၌ လူျဖစ္ရျခင္းတို႔သည္ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္ မရႏိုင္သည္ကိုစြဲ၍ ရပ္ျပစ္ရွစ္ပါးဟု ေခၚသည္။

ရန္သူမ်ိဳးငါးပါး
၁။ ေရ
၂။ မီး
၃။ မင္း
၄။ ခိုးသား ဓားျပ
၅။ အေမြခံ အေမြဆိုး

၀ိပတၱိတရားေလးပါး
ေဖာက္ျပန္ခၽြတ္ယြင္းျခင္းကို ၀ိပတၱိဟု ေခၚသည္။
၁။ ဂတိ၀ိပတၱိ = အပါယ္ဘံု၌ ျဖစ္ရျခင္း။
၂။ ဥပဓိ၀ိပတၱိ = ႐ုပ္ဆင္းအဂၤါခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္း။
၃။ ကာလ၀ိပတၱိ = တရား မေစာင့္သူတို႔၏ လက္ထက္၌ လူျဖစ္ရျခင္း။
၄။ ပေယာဂ၀ိပတၱိ = အကုသိုလ္တရားကိုသာ အားထုတ္၍ အက်င့္ပ်က္စီးျခင္း။

ဗ်သနတရားငါးပါး
ပ်က္စီးျခင္းကို ဗ်သနဟု ေခၚသည္။
၁။ ဉာတိဗ်သန = ေဆြမ်ိဳးပ်က္စီးျခင္း။
၂။ ေဘာဂဗ်သန = စည္းစိမ္ပ်က္စီးျခင္း။
၃။ ေရာဂဗ်သန = ေရာဂါႏွိပ္စက္၍ပ်က္စီးျခင္း။
၄။ ဒိ႒ိဗ်သန = အယူလြဲမွား၍ပ်က္စီးျခင္း။
၅။ သီလဗ်သန = အက်င့္သီလပ်က္စီးျခင္း။

မဂ္၊ ဖိုလ္၊ နိဗၺာန္
၁။ နိဗၺာန္သို႔ ေရာက္ေၾကာင္းျဖစ္ေသာ တရားလမ္းကို မဂ္ဟု ေခၚသည္။
၂။ မဂ္၏ အက်ိဳးတရားကို ဖိုလ္ဟု ေခၚသည္။
၃။ ရာဂ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟတို႔၏ ကင္းေ၀းရာ ၿငိမ္းေအးမႈ ဓာတ္သေဘာကို နိဗၺာန္ဟု ေခၚသည္။

***********************
သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္နဲ႔ ဂ်ီေတာ့ခ္မွာ စကားစျမည္ေျပာဆိုမိရင္းနဲ႔ တင္ေပးဖို႔လိုတယ္လို႔ အေတြးေပါက္မိတဲ့အတြက္ တင္ေပးလိုက္တာပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြ ေန႔တုိင္းလိုရြတ္ဆိုကန္ေတာ့ေနတဲ့ ၾသကာသကန္ေတာ့ခ်ိဳးကို အနက္အဓိပၸါယ္ ေသေသခ်ာခ်ာ သိနားလည္ထားသင့္တယ္လို႔ ထင္လို႔ပါ။ သိၿပီးသားလူေတြအတြက္ ထူးျခားခ်င္မွ ထူးျခားပါလိမ့္မယ္။ အခ်ိဳ႕ေတြအတြက္ေတာ့ အက်ိဳးရွိလိမ့္မယ္လို႔ ယံုၾကည္မိေၾကာင္းပါ။ ----------------[ကိုဉာဏ္]