ျပည္သူ႔နီတိ ထြန္းကား ျပန္႔ပြားေရး

ျပည္သူ႔နီတိႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ စာနယ္ဇင္းအခ်ိဳ႕တြင္ စိတ္၀င္တစား ေ၀ဖန္ေျပာဆိုၾကသည္ကို ေတြ႔လာရသည္။ ျပည္သူ႔နီတိ (Civics) သည္ တုိင္းႀကီးျပည္ႀကီးသားမ်ားအျဖစ္ က်င့္ႀကံေနထုိင္ေရး လမ္းၫႊန္ျဖစ္သည္။ ယဥ္ေက်း သိမ္ေမြ႔ ေလာက၀တ္ (Etiquettes) ႏွင့္ လူ႔က်င့္၀တ္ (Ethics) တုိ႔သည္ ျပည္သူ႔နီတိ၏ အစိတ္အပုိင္းမ်ားသာလွ်င္ ျဖစ္သည္။

ယဥ္ေက်း သိမ္ေမြ႔ ေလာက၀တ္ (Etiquettes) သည္ လူမ်ိဳးႏွင့္ ထံုးဓေလ့အလိုက္ ကြဲျပားျခားနားမႈ ရွိႏိုင္သည္။ ဥပမာ အေနာက္တုိင္း လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတြင္ အစား,စားေနစဥ္ ေလခ်ဥ္တက္ျခင္းကို ႐ုိင္းသည္ဟု ယူဆသည္။ အေရွ႕တုိင္းရွိ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးတို႔ကမူ ေလခ်ဥ္တက္ျခင္းသည္ စားလို႔ေကာင္းလြန္း၍ ေက်နပ္ေၾကာင္း အိမ္ရွင္ကို အမူအရာျဖင့္ ေျပာျပျခင္းဟုဆိုကာ ႐ုိင္းသည္ဟု မဆိုေခ်။

လူ႔က်င့္၀တ္ (Ethics) သည္ ေလာက၀တ္ကဲ့သို႔ တမင္လုပ္ယူရျခင္း မဟုတ္ေခ်။ လူရယ္လုိ႔ ျဖစ္လာလွ်င္ တိုင္းျပည္ႏွင့္ လူမ်ိဳးမေရြး ေဆာက္တည္ ခံယူ က်င့္သံုးရမည့္ က်င့္၀တ္ျဖစ္သည္။ အမ်ားျပည္သူ စီးနင္းလုိက္ပါေသာ ကား၊ ရထား၊ ေရယာဥ္ စသည္တို႔ေပၚတြင္ ကုိယ္၀န္ေဆာင္ မိန္းမမ်ား၊ သက္ႀကီးရြယ္အုိမ်ား၊ မသန္မစြမ္းသူမ်ား၊ သားသည္မေအမ်ားအား ေနရာဖယ္ေပးျခင္းသည္ လူျဖဴ လူညိဳ လူ၀ါ လူမည္း လူမ်ိဳးမေရြး လုိက္နာ က်င့္သံုးၾကသည့္ လူ႔က်င့္၀တ္ ျဖစ္သည္။ ယင္းသို႔ေသာ လူ႔က်င့္၀တ္အသီးသီးႏွင့္ ျပည္သူတို႔ သိသင့္သိအပ္ လိုက္နာအပ္ေသာ တုိင္းေရးျပည္မႈ၊ လူေရး လူမႈမ်ားကို ျပည္သူ႔နီတိ (Civics) ဟု ေခၚသည္။ ျပည္သူ႔နီတိသည္ ပုိ၍ ျပည့္စံုေသာ လူ႔က်င့္၀တ္ လမ္းၫႊန္ ျဖစ္သည္။

ကြယ္လြန္သူ စာေရးဆရာႀကီး ေမာင္ထင္၏ ကုိယ္ေရးအတၳဳပၸတၱိ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းျဖစ္ေသာ "ေမာင္ထင္၏႐ုပ္ပံုလႊာ" စာအုပ္ (ဇန္န၀ါရီ ၂၀၁၀) တြင္ "ကၽြႏ္ုပ္တို႔၏ ျပည္သူ႔နီတိ" ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ အခန္းတစ္ခန္း ထည့္သြင္း ေရးသားထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ဆရာေမာင္ထင္၏ ေရးသားခ်က္အရ ၿဗိတိသွ်အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေခတ္ အစိုးရေက်ာင္းမ်ားတြင္ ျပည္သူ႔နီတိ (Civics) ဘာသာရပ္ကို သင္ၾကားပို႔ခ်ျခင္း မရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ အမ်ိဳးသားေက်ာင္းစေသာ တုိင္းရင္းသားေက်ာင္းမ်ား တည္ေထာင္ေသာအခါ အမ်ိဳးသားပညာေရးေကာင္စီက ယင္းဘာသာရပ္ကို သတၱမအဆင့္မွ ဧကဒသမ အဆင့္အထိ သင္ၾကားေစရန္ ျပဌာန္းေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္။

ျပည္သူ႔နီတိဟူေသာ ပညာမွာ တုိင္းသူျပည္သား တစ္ဦးအေနျဖင့္ တုိင္းသူျပည္သားေကာင္းတစ္ေယာက္ ျဖစ္လာဖို႔ရာ ႏုိင္ငံေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ စီးပြားေရးစနစ္ စသည္တို႔၌ တတ္သိလိမၼာေအာင္ အုတ္ျမစ္ခ်ေပးေသာ အဓိပၸါယ္ရွိသည္။ ဆရာေမာင္ထင္တို႔ ေက်ာင္းသားဘ၀ ၁၉၂၅ ခုႏွစ္ ၀န္းက်င္ခန္႔တြင္ ျပည္သူ႔နီတိ သင္ၾကားေရးကို ေရွးဦးပထမ ေျမစမ္းခရမ္းပ်ိဳးသေဘာျဖင့္သာ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကရသည္။ ျပည္သူ႔နီတိ ေက်ာင္းသံုးစာအုပ္ဟူ၍ပင္ မရွိခဲ့ေခ်။ ထိုေနာက္တြင္မွ Civil Government For India Students ဟူေသာ စာအုပ္ကို ေက်ာင္းသံုး ျပည္သူ႔နီတိစာအုပ္အျဖစ္ ျပဌာန္းလုိက္သည္။ ျမန္မာျပည္သည္ အိႏၵိယႏုိင္ငံ၏ ျပည္နယ္တစ္ခုအျဖစ္ သြတ္သြင္းခံထားရ၍ အိႏၵိယေက်ာင္းသားမ်ားအတြက္ စာအုပ္ကိုပင္ ျပဌာန္းစာအုပ္အျဖစ္ သင္ယူခဲ့ၾကရျခင္း ျဖစ္သည္။

ဆရာေမာင္ထင္က "ထိုေက်ာင္းသံုးစာအုပ္၏ ေက်းဇူးေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔သည္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ အမ်ိဳးမ်ိဳးအေၾကာင္း၊ ေဒသႏၲရ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ားအေၾကာင္း၊ အရင္းရွင္စနစ္၊ ဆိုရွယ္လစ္စနစ္၊ ကြန္ျမဴနစ္စနစ္ စေသာ စနစ္ႏွင့္ မူ၀ါဒမ်ားအေၾကာင္းကို အေျခခံအားျဖင့္ နားလည္လာၾကသည္။ ယင္းအခ်က္တို႔ကို ဆင္ျခင္ၾကည့္လွ်င္ အမ်ိဳးသားပညာေရးစနစ္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ေပးေသာ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လူငယ္မ်ားအား လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးအေနျဖင့္ ေတြးေခၚ၊ ေျပာဆို၊ လုပ္ကိုင္ႏိုင္ၾကေစရန္ လြတ္လပ္ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ိဳးေစ့ကို ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေပးျခင္း ျဖစ္သည္။ အေနာက္တုိင္းမ်ားရွိ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ထိုျပည္သူ႔နီတိဘာသာရပ္ကို သီးသန္႔ ပို႔ခ်ေပးသည့္ သာဓကမ်ားစြာ မရွိပါ။ သို႔ရာတြင္ ထိုႏိုင္ငံမ်ားရွိ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ သမုိင္းႏွင့္ ပထ၀ီစသည့္တို႔ႏွင့္ ဇီ၀ေဗဒဘာသာရပ္တို႔ကို သင္ၾကားေပးေသာအခါ ၾကားညႇပ္၍ ျပည္သူ႔နီတိ သေဘာတရားမ်ားကိုလည္း သင္ၾကားေပးေသာ ဓေလ့ရွိပါသည္" ဟု ရွင္းလင္း ေရးသားထားသည္။

သို႔ျဖစ္ရာ ျပည္သူ႔နီတိသည္ တိုင္းႀကီးျပည္ႀကီးသားမ်ားအျဖစ္ မည္သုိ႔ ေတြးေခၚ ေျပာဆို ေနထိုင္ ဆက္ဆံရမည္ကို သင္ၾကားဆည္းပူးရေသာ ပညာျဖစ္၍ ကၽြႏ္ုပ္တို႔အေနျဖင့္ ျပည္သူ႔နီတိ ထြန္းကားေရးကို ႀကိဳဆိုလ်က္ ျပည္သူ႔နီတိ ျပန္႔ပြားေရးကို ထပ္ဆင့္ႏိႈးေဆာ္လုိက္ရေပေၾကာင္း။

[၂၀၁၀ ေမလ ထုတ္ အေတြးအျမင္ အမွတ္ (၂၁၈)၊ စာမ်က္ႏွာ ၅၊ ၆ တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသည့္ "ေခါင္းႀကီး" ကို ျပန္လည္ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္]