Friday, July 23, 2010

အသံုးမ်ားေသာ ျမန္မာဗန္းစကားမ်ား (င)


myanmarwords.png

ငယ္က်ိဳးငယ္နာေဖာ္သည္
အတိတ္ကာလက အျပစ္ကိုေဖာ္သည္။ လွ်ိဳ႕၀ွက္ေသာ အျပစ္အနာကိုေဖာ္သည္။ အရွက္ခြဲသည္။
သူငယ္ခ်င္းတို႔ဘာ၀ ငယ္စဥ္က သိကၽြမ္းရာတြင္ အတြင္းအျပင္ အဆိုးအေကာင္းကို သိရွိခဲ့ၾကေလသည္။ ႀကီးမွေတြ႔ႀကံဳရသူတို႔မွာ ငယ္စဥ္က အဆိုးအေကာင္းကို မသိရွိၾကရေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ငယ္စဥ္က အတြင္းသိအခင္းသိအေနျဖင့္ သိရွိခဲ့ေသာ ခၽြတ္ယြင္းမႈအျပစ္တို႔ကို ေဖာ္ထုတ္ေျပာဆိုေသာအခါ၊ အ၀တ္အစား အလံုးမလဲကေလးဘ၀က သိျမင္ထားေသာ ေျခလက္အတြင္းအဂၤါ က်ိဳးဆြံ႔ခိုက္နာမႈမ်ားကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆို၍ အရွက္ခြဲသည့္သေဘာျဖင့္ တင္စားေျပာဆိုၾကသည္။

ငွက္စာေဆာ္သည္
အပ်ိဳျဖစ္သည္
မာလကာ၊ ၾသဇာ၊ သရက္စေသာ သစ္သီးပင္တို႔ကို စိုက္ပ်ိဳးေသာအခါ အပင္ႀကီးရင့္၍ ပထမဦး အသီးသီးသည့္ႏွစ္တြင္ အသီးမ်ားျပားစြာ မသီးေသးဘဲ ေက်းငွက္မ်ားသိ၍ လာေရာက္စားေသာက္ရ႐ံု ငွက္အစာအတြက္ ႏိႈးေဆာ္႐ံုသေဘာျဖင့္ အသီးဦးအနည္းငယ္ သီးေလ့ရွိေလသည္။ ထိုသို႔ သီးပင္အရြယ္ေရာက္၍ သီးစျပဳျခင္းကို ငွက္စာေဆာ္ၿပီဟု ဆိုစမွတ္ျပဳၾကရာ၊ မိန္းကေလးငယ္မ်ားသည္ အိမ္ေထာင္ႏိုင္ေသာ အရြယ္သို႔ လွမ္း၀င္ဦးမည္ျဖစ္သည့္ ဓမၼတာေပၚစ အပ်ိဳဖ်န္း အရြယ္ေရာက္၀င္သည္ကို တင္စား၍ အပ်ိဳပုိင္း၀င္သည္၊ အပ်ိဳေဖာ္၀င္သည္၊ ငွက္စာေဆာ္သည္ဟု သံုးစြဲၾကသည္။

ငါးရစ္တက္သည္
ေထးလံုးက်ိပတ္သည္၊ ပလူးသည္၊ က်ီးစားေရာ၀င္သည္
ငါးမ်ားသည္ အခ်ိန္အခါအလိုက္ ဖို,မ မိတ္လိုက္ၾက၍ အစအအုပ္လုိက္ လူးလာလံုးေထြး ကူးခတ္ၾကသည္ကို ငါးရစ္တက္သည္ဟု ဆိုသည္။ ထိုသေဘာကို တင္စား၍ သူႏွစ္ဦးသည္ အထူးရင္းႏွီးေရာ၀င္လ်က္ သင့္ျမတ္က်ီစယ္ေနေသာအခါတြင္ ခုိင္းႏိႈင္းေျပာဆိုေလ့ရွိသည္။

ငယ္မူျပန္သည္
ႀကီးရင့္ေသာအရြယ္ႏွင့္ မလိုက္ေအာင္ ငယ္မူငယ္ရာျပဳသည္၊ ကေလး-ကလက္သည္။
အသက္အရြယ္ ႀကီးလာေသာသူမ်ားသည္ မိမိတို႔အသက္အရြယ္ႏွင့္ ထိုက္ေလ်ာ္စြာ ျပဳမူက်င့္ႀကံ ေနထိုင္ျခင္းမျပဳဘဲ၊ အသက္အရြယ္ ငယ္စဥ္က အမူအရာမ်ိဳးကိုပင္ ျပန္လည္လိုက္စားျခင္းကုိ ဆိုသည္။ အတိတ္၏သေဘာအမူကို ျပန္လည္ခံယူ က်င့္ေဆာင္ေသာ ေနရာတုိင္းတြင္လည္း တင္စား၍ သံုးႏံႈးသည္။ အထူးသျဖင့္ စက္ဆုတ္သေရာ္ေသာအားျဖင့္ ျပစ္တင္ေျပာဆိုေသာ စကားသာျဖစ္သည္။

Related:
အသံုးမ်ားေသာ ျမန္မာဗန္းစကားမ်ား (က)
အသံုးမ်ားေသာ ျမန္မာဗန္းစကားမ်ား (ခ)
အသံုးမ်ားေသာ ျမန္မာဗန္းစကားမ်ား (ဂ)

No comments:

Post a Comment

 
Web Statistics