ပညာကို ဟမ္ဘာဂါလို ေရာင္းေနတဲ့ေခတ္ - လူထုစိန္၀င္း

ဒီကေန႔ ပညာသင္ၾကားေရးစနစ္က စီးပြားေရးလုပ္ငန္းႀကီးေတြအတြက္ ကြၽမ္းက်င္လုပ္သားေတြ ေမြးထုတ္ေပး႐ံုသက္သက္ ျဖစ္ေနၿပီး တကၠသိုလ္ေတြဟာလည္း ဘြဲ႔ရလုပ္သားေတြ အစုလိုက္ အၿပံဳလိုက္ ေမြးထုတ္ေပးတဲ့ စက္႐ံုႀကီးေတြ ျဖစ္ေနၿပီ။

ဂဏန္းတြက္စက္ပ်က္ရင္ ေစ်းမေရာင္းတတ္
အေမရိကန္ ပညာေရးေလာကမွာ တစ္ေန႔တျခား က်ယ္သထက္က်ယ္ေအာင္ ၾကားေနရတဲ့ ညည္းညဴသံေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဂဏန္းတြက္စက္ ပ်က္သြားတာနဲ႔ ေစ်းမေရာင္းတတ္တဲ့ အေရာင္းေစ်းသည္ေတြ၊ သူမ်ားေရးထားတဲ့ ျပ႒ာန္းစာအုပ္ မရွိရင္ စာမသင္တတ္ေတာ့တဲ့ ေက်ာင္းဆရာေတြ၊ ဘလူးပရင့္မရွိရင္ ဘာမွမလုပ္တတ္တဲ့ အင္ဂ်င္နီယာေတြ၊ အသင့္ေဖာ္စပ္ ထုတ္လုပ္ေပးထားတဲ့ ေဆး၀ါးေတြမရွိရင္ ေလခ်ဳပ္ေလေအာင့္ျဖစ္တဲ့ လူနာအတြက္ ေလေဆးေလးေတာင္ စပ္ၿပီး ကုမေပးႏိုင္တဲ့ ဆရာ၀န္ေတြပဲ မ်ားေနတယ္။ ကိုယ့္ဦးေႏွာက္နဲ႔ကိုယ္ စဥ္းစားေတြးေခၚၿပီး လုပ္ႏုိင္ကိုင္ႏိုင္တဲ့ ပညာတတ္ေတြ ရွားပါးသထက္ ရွားပါးလာေနတယ္။ အခု ေက်ာင္းေတြက ထြက္လာတာေတြက စာတတ္သူေတြခ်ည္းပဲ။ ပညာတတ္မပါဘူးလို႔ ေျပာၾကဆိုၾကတာေတြလည္း မၾကာမၾကာ ၾကားရတယ္။ အေမရိကန္မွာတင္ မဟုတ္ဘူး။ ႏိုင္ငံေပါင္းစံုက ပညာရပ္နယ္ပယ္ အားလံုးလိုလိုမွာ ေျပာဆိုညည္းတြားေနၾကတဲ့ အသံေတြ ညံေနပါတယ္။

အစိုးရေတြက ေစ်းတြက္ တြက္ၾက
ပညာကို တန္ဖိုးထားသူတိုင္းက ပညာေရးကို စီးပြားေရး လုပ္ငန္းႀကီးမ်ားလုိ သေဘာထား လုပ္ကိုင္ေနၾကတာကို မႏွစ္ၿမိဳ႕ၾကဘူး။ တကၠသိုလ္ဆရာေတြက ေမာ္ေတာ္ကားေရာင္းသမားလို ကမၻာလွည့္ၿပီး ေက်ာင္းေၾကာ္ျငာရင္း ႏုိင္ငံတကာ ေက်ာင္းသားေတြ စုေဆာင္းေနတာကိုလည္း ႏွာေခါင္း႐ံႈ႕ၾကတယ္။ ပညာေရးကို စီးပြားေရးရဲ႕လက္ေအာက္ခံအျဖစ္ သေဘာထားလာၾကတာကို ေတာ္ေတာ္ကို စက္ဆုပ္ၾကတယ္။ စက္ဆုပ္ေပမယ့္လည္း ဘာမွ မတတ္ႏိုင္ၾကဘူး။ ႏိုင္ငံတိုင္း ႏုိင္ငံတိုင္းရဲ႕ အစိုးရေတြ ကိုယ္တိုင္က ဘာမဆို "ေစ်းတြက္" တြက္ၿပီး ေစ်းေရာင္းေစ်း၀ယ္ လုပ္သလို လုပ္ေနၾကတာဆိုေတာ့ ပညာရွင္ေတြ လက္မိႈင္ခ် ေနၾကရေတာ့တယ္။

ပညာကို ဟမ္ဘာဂါလိုေရာင္း
ပညာကို ႐ွဴးဖိနပ္ ေရာင္းသလို၊ ဟမ္ဘာဂါနဲ႔ ကိုကာကိုလာ ေရာင္းသလို သေဘာထားေနၾကေတာ့ ပညာရဲ႕ တန္ဖိုးဟာ တစ္ေန႔တျခား က်ဆင္းလာခဲ့ရတယ္။ လူေတြဟာ ကိုယ္ပိုင္ဉာဏ္နဲ႔ စဥ္းစားေတြးေခၚၿပီး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ဖို႔ထက္ ကြန္ပ်ဴတာဆီက အေျဖထုတ္ယူဖို႔ေလာက္သာ အားသန္ၾကတယ္။ ဒါမွမဟုတ္လည္း စာအုပ္ေတြထဲက သေဘာတရားေတြနဲ႔ ေဖာ္ျမဴလာေတြကိုပဲ အားကိုးၾကတယ္။ လူ႔ဦးေႏွာက္ဟာ ကြန္ပ်ဴတာေလာက္ေတာင္ အသံုးမက်ေတာ့သလို ျဖစ္လာတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ၾကာလာေတာ့ လူ႔ဦးေႏွာက္နဲ႔ သတ္မွတ္တဲ့ လူ႔တန္ဖိုးေတြနဲ႔ လူသားစံႏႈန္းေတြ အားလံုးလိုလိုဟာ ယုတ္ေလ်ာ့က်ဆင္းၿပီး စံခ်ိန္မမီ ျဖစ္ကုန္ၾကေတာ့တယ္။

အိမ္ေထာင္စနစ္
လူေတြနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အိမ္ေထာင္ဆိုတာပဲၾကည့္။ ကမၻာဦးအစက လင္ရယ္၊ မယားရယ္၊ အိမ္ေထာင္ရယ္ဆိုတာ မရွိဘူး။ ေယာက်္ားမိန္းမေတြဟာ ႏြားအုပ္ႀကီးထဲက ႏြားေတြလိုပဲ ေနၾကတယ္။ ေရၾကည္ရာ ျမက္ႏုရာ အုပ္စုလိုက္ ေရႊ႕ေျပာင္းသြားလာ ေနထိုင္ၾကတယ္။ ေနာက္ေတာ့ စိုက္ပ်ဳိးစားေသာက္ လာတတ္ၿပီး အေျခတက် ရြာတည္ေနလာၾကတယ္။ အဲဒီေတာ့မွ လင္ရယ္၊ မယားရယ္လို႔ သတ္သတ္မွတ္မွတ္နဲ႔ အိုးအိမ္တည္ေဆာက္ ေနထုိင္တယ္။ အဲဒီအဆင့္ကို ယဥ္ေက်းလာတဲ့အဆင့္ (Civilized)လို႔ သတ္မွတ္တယ္။ ဒါေတာင္ တစ္လင္တစ္မယား မဟုတ္ေသးဘူး။ စစ္ႏိုင္လို႔ ဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္လာတဲ့ မိန္းမေတြကို ေယာက္်ားေတြက မယားအျဖစ္ ထားတဲ့အတြက္ ေယာက်္ားတစ္ေယာက္နဲ႔ မယားအမ်ားအျပား ေနလာၾကတယ္။ ေနာင္ ယဥ္ေက်းမႈအဆင့္ ျမင့္သထက္ ျမင့္လာမွ တစ္လင္တစ္မယားစနစ္ကို ဥပေဒေတြ ဘာေတြျပဳၿပီး ျပ႒ာန္းသတ္မွတ္ခဲ့ၾကတယ္။

အေဖာ္ဆိုတဲ့ေနနည္း
ေဟာ အခုေတာ့ အိမ္ေထာင္ဆိုတာ လူသားမ်ားရဲ႕ လြတ္လပ္ခြင့္ကို ကန္႔သတ္တဲ့ အခ်ဳပ္အေႏွာင္လို ျဖစ္တယ္။ ေခတ္မမီေတာ့ဘူး။ ဘယ္သူ႔ဘယ္သူမွ ခ်ဳပ္ေႏွာင္မထားတဲ့ အတူေနခ်င္စိတ္ ရွိတဲ့အခိုက္ အတူေန၊ ေနခ်င္စိတ္ မရွိတဲ့အခါ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ေန ဆိုတဲ့ အယူအဆကို လက္ခံက်င့္သံုးၿပီး "အေဖာ္" (Companion)လို႔ ေခၚၾကတဲ့ ေနနည္းမ်ဳိးနဲ႔ ေနထုိင္ၾကတာေတြ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး က်င့္သံုးေနၾကတယ္။ ျပင္သစ္က ေတြးေခၚပညာရွင္ႀကီး ႏွစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ ယန္းေပါဆတ္နဲ႔ ဆီမြန္ဒီဘူဗြားတို႔ဆိုရင္ လက္မထပ္ဘဲနဲ႔ တစ္သက္လံုး (Life companion) ဆိုၿပီး ေနသြားၾကတယ္။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ အတူေနၿပီး ကေလးတစ္ေယာက္ ႏွစ္ေယာက္ေမြးၿပီးမွ လက္ထပ္တာမ်ဳိးလည္း ရွိတယ္။ အိမ္ေထာင္နဲ႔ မိသားစုဆိုတဲ့ ႏႈန္းစံေတြ ေျပာင္းလဲသြားပံုကို ေျပာတာပါ။

ဆန္႔က်င္ဘက္ထိ ေျပာင္းလဲ
မိန္းကေလးေတြရဲ႕ ၀တ္စားဆင္ယင္ပံု ဆိုရင္လည္း စစ္မျဖစ္မီ ေခတ္ကဆိုရင္ ေျခမ်က္စိဖံုးတဲ့ ဂါ၀န္ရွည္ ပြပြႀကီးေတြကို အတြင္းက ရင္စည္းက်ပ္က်ပ္ခံၿပီး ၀တ္ၾကတာပါ။ မိန္းကေလးရဲ႕ အပ်ဳိစင္ဘ၀ကိုလည္း အသက္နဲ႔ထပ္တူ တန္ဖိုးထား ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ ၾကပါတယ္။ လက္မထပ္ရေသးဘဲ ကိုယ္၀န္ရွိလာတဲ့ မိန္းကေလးမ်ဳိးဆိုရင္ ရြာကေန ႏွင္ထုတ္တဲ့ အထိေတာင္ ကဲ့ရဲ႕႐ႈတ္ခ်ေလ့ ရွိတယ္။ ေဟာ အခုေခတ္ေတာ့ ၀တ္ပံုဆင္ပံုေတြ လွ်ပ္ေပၚေလာ္လီၾကပံုေတြမ်ား ေျပာေတာင္ မျပတတ္ေတာ့ေအာင္ ကမ္းကုန္ေနၾကပါၿပီ။ အလယ္တန္းရြယ္ ဆယ့္သံုးဆယ့္ေလးႏွစ္သမီး အခ်င္းခ်င္း အပ်ဳိစင္အျဖစ္ ရွိေနေသးတယ္ဆိုရင္ ကဲ့ရဲ႕ၾကသတဲ့။ လူမႈေရး ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရး ညံ့ဖ်င္းတယ္ဆိုၿပီး ေ၀ဖန္ၾကသတဲ့။ လူ႔တန္ဖိုးေတြ ေျပာင္းလဲသြားပံုကို ၾကည့္ပါဦး။ ဆန္႔က်င္ဘက္သေဘာ ျဖစ္သြားတဲ့အထိကို ေျပာင္းကုန္ၾကတာ မဟုတ္လား။

အႏုတ္လကၡဏာမ်ားမ်ား
လူမႈေရး နယ္ပယ္အတြင္းက တန္ဖိုးေတြနဲ႔ ႏႈန္းစံေတြ ေျပာင္းလဲမႈ အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ အေပါင္းလကၡဏာ ေဆာင္တာက နည္းနည္း၊ အႏုတ္လကၡဏာ ေဆာင္တာက မ်ားမ်ား ျဖစ္ေနတာ ေတြ႕ရတယ္။ စိတ္ဓာတ္နဲ႔ စ႐ိုက္ေတြကလည္း မယံုႏိုင္ေလာက္တဲ့ အထိကို ၾကမ္းၾကဳတ္ခက္ထန္ ကုန္ၾကတယ္။ အ႐ူးတစ္ေယာက္ကိုယ္မွာ ယမ္းထုပ္ေတြ ပတ္ခ်ီေပးၿပီး ေစ်းထဲ ေလွ်ာက္ေျပးေနတုန္း အေ၀းထိန္းခလုတ္ႏွိပ္ ေဖာက္ခြဲတာမ်ဳိး ဘယ္ေခတ္က ရွိခဲ့ဖူးလို႔လဲ။ ခရီးသည္ေတြ အျပည့္ပါတဲ့ ေလယာဥ္ပ်ံႀကီးေတြကို အပိုင္စီးၿပီး လူေနအေဆာက္အအံုႀကီးကို ဝင္ေဆာင့္တာမ်ဳိးလည္း ဘယ္တုန္းက ၾကားဖူးလို႔လဲ။ ေမာင္းသူမဲ့ ေလယာဥ္ပ်ံေပၚ ဗံုးေတြတင္ၿပီး မူလတန္းေက်ာင္းကေလးေပၚ က်က်၊ ေဆး႐ံုေပၚက်က်၊ က်ခ်င္တဲ့ေနရာ က်။ မေကာင္းသူထိပ္ ေကာင္းသူထိပ္ဆိုၿပီး ဗံုးႀကဲခ်တာမ်ဳိးေရာ ဘယ္အခါက ၾကားဖူးလို႔လဲ၊ "ရက္စက္မႈအေပါင္း သရဖူေဆာင္းေတာ့သည္" လို႔ကို ေျပာရေတာ့မယ့္ ေခတ္ႀကီးပဲ။

ပညာမတတ္ ဘြဲ႔ရေတြ တစ္ပံုႀကီး
အႏုတ္လကၡဏာေတြမ်ားၿပီး ဆုတ္ကပ္ႀကီး ျဖစ္ေနရတဲ့ အဓိကအေၾကာင္းရင္းကေတာ့ လူသားေတြ ဥာဏ္ရည္ယုတ္ေလ်ာ့ က်ဆင္းလာတာပဲ ျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ ယူဆတယ္။ ႏိုင္ငံတိုင္းလိုလုိမွာပဲ စာေမးပြဲေအာင္ၿပီး ဘြဲ႔လက္မွတ္ရဖို႔ေလာက္ကိုသာ ေက်ာင္းေတြနဲ႔ တကၠသိုလ္ေတြက အာ႐ံုစိုက္လုပ္ေနၾကၿပီး ကိုယ္ပိုင္ဉာဏ္နဲ႔ ဆင္ျခင္စဥ္းစားႏုိင္တဲ့ အသိဉာဏ္ပညာ ျမင့္မားဖို႔ကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈထား ခဲ့ၾကတယ္။ ရလဒ္က ပညာမတတ္တဲ့ ဘြဲ႔ရေတြ တစ္ပံုႀကီး ေပၚထြက္လာတာပဲ ျဖစ္တယ္။

သူတုိ႔တစ္ေတြဟာ သူမ်ားေရးထားတဲ့စာေတြ အလြတ္က်က္ၿပီး စာေမးပြဲ ေအာင္လာၾကတာပဲ ရွိတယ္။ လက္ေတြ႔မွာေတာ့ ရင္ဆိုင္ႀကံဳေတြ႔ရတဲ့ အေျခအေနနဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ေအာင္ ဘာတစ္ခုမွ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းႏိုင္ၾကတာ မဟုတ္ဘူး။

ႏိုဘယ္ဆုအမ်ားဆံုးရႏုိင္ငံ
စီးပြားေရးဆုိင္ရာ ႏိုဘယ္ဆု အမ်ားဆံုးရရွိတဲ့ႏုိင္ငံဟာ အေမရိကန္ ျဖစ္တယ္။ ကမၻာေက်ာ္ စီးပြားေရးပါရဂူေတြလည္း အမ်ားဆံုးရွိတယ္။ အေမရိကန္သမၼတရဲ႕ အိမ္ျဖဴေတာ္အထူးအဖြဲ႔မ်ိဳးစံုမွာ နာမည္ေက်ာ္ တကၠသိုလ္ႀကီးေတြက ပါေမာကၡေတြ၊ ပါရဂူေတြ၊ ပညာရွင္ေတြ ဒါဇင္ေပါင္းမ်ားစြာ ရွိေနၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကမၻာပ်က္မတတ္ တုန္သြားခဲ့ရတဲ့ စီးပြားပ်က္ကပ္ႀကီးကိုေတာ့ တားဆီးကာကြယ္ဖို႔ မေျပာနဲ႔ ႀကိဳတင္ခန္႔မွန္း တြက္ခ်က္ႏုိင္သူေတာင္ တစ္ေယာက္မွ မရွိခဲ့ဘူး။ ကမၻာေပၚက ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ပေပ်ာက္ေရးဆုိၿပီး စီမံကိန္းေတြ စီမံခ်က္ေတြ ရာေထာင္ခ်ီ ေရးဆြဲခဲ့ၾကတယ္။ ႏွစ္စဥ္ႏွစ္စဥ္ ေငြေတြ ဘီလ်ံေပါင္းမ်ားစြာ သံုးစြဲေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကတာလည္း ႏွစ္ေပါင္းေျခာက္ဆယ္ ေက်ာ္ခဲ့ၿပီ။ ကမၻာႀကီးမေျပာနဲ႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာေတာင္ ဆင္းရဲမြဲေတသူ ပေပ်ာက္ၿပီး အလုပ္လက္မဲ့ ေထာက္ပံ့ေၾကးေပးေနရတာ ပေပ်ာက္ေအာင္ မလုပ္ႏိုင္ဘူး။

ဆင္စြယ္ရဲတုိက္ႀကီးေတြထဲက
ႏိုဘယ္ဆုရ ပုဂၢိဳလ္ႀကီးေတြက ဆင္စြယ္ရဲတုိက္ႀကီးေတြထဲက စာအုပ္ႀကီးေတြဖတ္ၿပီး သေဘာတရားေတြ ထုတ္ယူေနၾကတာပဲ။ လူေတြရဲ႕အေၾကာင္း၊ လူေတြရဲ႕ဘ၀ကုိ မွန္မွန္ကန္ကန္သိတာမွ မဟုတ္တာ။ ေနာက္ၿပီး အေမရိကန္ႏုိင္ငံကို အေျချပဳဗဟိုထားၿပီး စဥ္းစားတြက္ခ်က္ထားတဲ့ သေဘာတရားေတြနဲ႔ စီမံကိန္းေတြဟာ အာဖရိကမွာ၊ အာရွမွာ တကယ္အသံုး၀င္ပါ့မလား။ အာဖရိကတိုက္ကို “အမည္းေရာင္တိုက္ႀကီး” ဆိုတဲ့ ပံုရိပ္က လြတ္ေျမာက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္မယ္ဆုိၿပီး ကုလသမဂၢအဖြဲ႔ႀကီး စတင္ဖြဲ႔စည္းၿပီးကတည္းက လုပ္ေဆာင္လာခဲ့တာ။ အခုထိ ဘာမွထူးမလာပါဘူး။ ကမၻာ့ဆင္းရဲမြဲေတသူ အမ်ားဆံုး၊ ေရာဂါဘယ အထူေျပာဆံုး၊ စစ္မက္ေဘး အႀကီးမားဆံုး တုိက္ႀကီးအျဖစ္ ရွိေနဆဲပါပဲ။

ေတာ္လည္းေတာ္၊ ေက်ာ္လည္းေက်ာ္မွ
အိမ္ျဖဴေတာ္က စီးပြားေရးပညာရွင္ႀကီး မတတ္ဘူး၊ မေတာ္ဘူးလို႔ ေျပာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ သိပ္ေတာ္သိပ္တတ္လို႔ ပါရဂူဘြဲ႔ေတြရ ပါေမာကၡႀကီးေတြျဖစ္ၿပီး ႏိုဘယ္ဆုေတာင္ ရခဲ့ၾကတာေပါ့။ အိမ္ျဖဴေတာ္က ေခၚယူအသံုးျပဳတာ ခံရဖို႔ဆိုတာ လြယ္တာမွတ္လို႔။ ေတာ္လည္းေတာ္၊ ေက်ာ္လည္းေက်ာ္မွ ျဖစ္တာ။ သူတို႔ စာေတာ္တာ၊ စာတတ္တာ ဘာမွ အျငင္းပြားစရာ မရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အငတ္ေဘးျပႆနာႀကီးကို သူတို႔ ကုိင္တြယ္ေျဖရွင္းႏုိင္မယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္အေပၚမွာေတာ့ သံသယျဖစ္မိတာ အမွန္ပါပဲ။ ႏွစ္ေပါင္းေျခာက္ဆယ္ေက်ာ္ေအာင္ သူတို႔ရဲ႕ ဆရာအဆက္ဆက္ မေျဖရွင္းႏုိင္ခဲ့တာကို သူတို႔ေတြ ေျဖရွင္းႏုိင္ဖို႔ဆိုတာ ေတာ္ေတာ္မလြယ္တဲ့ ကိစၥပါ။ ကမၻာတစ္ခြင္လံုးမွာ က်င့္သံုးေနၾကတဲ့ ပညာေရးစနစ္နဲ႔ ေက်ာင္းေတြ၊ တကၠသိုလ္ေတြကို အေျခခံကစၿပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ မျပဳသမွ် ကာလပတ္လံုး ကမၻာေပၚက ဒုဗၺိခႏၶရကပ္၊ သတၱႏၲရကပ္၊ ေရာဂႏၲရကပ္ဆိုတဲ့ ကပ္ႀကီးသံုးပါးကို ဖယ္ရွားရွင္းလင္းပစ္ႏုိင္တဲ့ ပညာရွင္မ်ိဳးေတြ ေပၚထြက္မလာႏိုင္ဘူးလို႔ပဲ ေကာက္ခ်က္ခ်လိုက္ခ်င္ပါတယ္။

[Weekly ELEVEN News ဂ်ာနယ္၊ အတြဲ-၅၊ အမွတ္-၄၉၊ ၁၅-၉-၂၀၁၀၊ စာမ်က္ႏွာ-၂၂၊ ၂၈]