ဥပေဒသိက လူေရးလွ - ဦးေက်ာ္ေဇယ်

အေမး။
ဒဏ္ေငြမေဆာင္ႏုိင္ဘဲ ေထာင္က်ခံေသာ္ ဒဏ္ေငြအေပၚ တာ၀န္ ရွိပါေသးသလား။
အေျဖ။
ဒဏ္ေငြမေဆာင္ႏုိင္ဘဲ ေထာင္က်ခံေသာ္လည္း ဒဏ္ေငြေဆာင္ရန္ တာ၀န္ရွိေသးသည္။

[ပီေဂ်အယ္လ္ဘီ၊ ေအာက္၊ စာ ၄၄]

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

အေမး။
သူခိုးဖမ္းရန္ ထန္းရည္ကို အဆိပ္ခတ္ျခင္းျဖင့္ ေသေစလွ်င္ လူသတ္မႈ ျဖစ္သလား။
အေျဖ။
သူခိုးဖမ္းရန္ ထန္းရည္ကို အဆိပ္ခတ္ျခင္းျဖင့္ ေသေစလွ်င္ လူသတ္မႈျဖစ္သည္။

[၁၈၉၇-၀၁၊ အထက္ျမန္မာျပည္၊ အတြဲ ၁၊ စာ ၂၉၆]

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

အေမး။
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ စည္ပင္သာယာ နယ္နိမိတ္အတြင္း ေနထုိင္ေသာ ဦးေအာင္ထိပ္သည္ မိမိ၏ ေနအိမ္ၿခံ၀င္းအတြင္းတြင္ ျခေသၤ့တစ္ေကာင္ကို ေလွာင္အိမ္ျဖင့္ ေမြးျမဴသည္ျဖစ္ရာ ထိုသို႔ ေမြးျမဴခြင့္ ရွိပါသလား။
အေျဖ။
မည္သူမွ် ၿမိဳ႕ေတာ္နယ္နိမိတ္အတြင္း ေကာ္မတီ၏ ခြင့္ျပဳခ်က္မရွိဘဲ အမ်ားျပည္သူအား အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစႏုိင္သည္ဟု ေကာ္မတီက အခါအားေလ်ာ္စြာ သတ္မွတ္ေသာ အျခားတိရစၧာန္ကို ေမြးျမဴျခင္း မျပဳရ။

[ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီ၊ တိရစၧာန္မ်ား ေမြးျမဴျခင္းႏွင့္ သားသတ္႐ံုမ်ားဆိုင္ရာ နည္းဥပေဒမ်ား၊ ပုဒ္မ ၃၄(ဃ)]

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

အေမး။
ၾကက္သားသည္ ေဒၚတုတ္၏ ေစ်းဗန္းထဲတြင္ ေရထိုးထားေသာ ၾကက္သားမ်ား ခင္းက်င္းထားရာ ယင္းျပဳလုပ္မႈအတြက္ ေဒၚတုတ္တြင္ အျပစ္ရွိပါသလား။
အေျဖ။
မည္သူမွ် ေရာဂါစြဲကပ္သည့္ တိရစၧာန္ အသားကိုျဖစ္ေစ၊ ေလ သို႔မဟုတ္ ေရ မႈတ္သြင္းထားေသာ အသားကိုျဖစ္ေစ ေရာင္းခ်ျခင္း သို႔မဟုတ္ ေရာင္းခ်ရန္ ခင္းက်င္းျခင္း မျပဳရ။

[ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေတာ္ စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီ၊ က်န္းမာေရးဆုိင္ရာ နည္းဥပေဒမ်ား၊ ပုဒ္မ ၃၂]

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

အေမး။
ကုန္သည္ေမာင္ျဖဴသည္ ကုန္စည္မ်ားကို ေမာင္နီ၏အိမ္တြင္ မွားယြင္းထားခဲ့မိသည္။ ေမာင္နီသည္ ကုန္စည္မ်ားကို သံုးပစ္လုိက္သည္။
ေမာင္နီသည္ ေမာင္ျဖဴအား ထိုကုန္စည္မ်ားအတြက္ ေပးေခ်ရန္ တာ၀န္ရွိသလား။
အေျဖ။
တာ၀န္ရွိသည္။

[ပဋိညာဥ္အက္ဥပေဒပုဒ္မ ၇၀]

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

အေမး။
အလုပ္ရွင္တစ္ဦးသည္ မိမိထံတြင္ အလုပ္လုပ္သြားေသာ အလုပ္သမား တစ္ဦးကို မိမိထံ၌ အလုပ္လုပ္စဥ္က လုပ္ငန္းႏွင့္ စပ္ဆုိင္ေသာ လုပ္ပံုလုပ္နည္း လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္မ်ားကိုလည္းေကာင္း၊ အျခားအျခားေသာ လုပ္ငန္းပညာ လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္မ်ားကိုလည္းေကာင္း မိမိႏွင့္ စီးပြားၿပိဳင္ဖက္မ်ားထံတြင္ အသံုးမခ်ရန္ ခ်ဳပ္ခ်ယ္ေသာ သေဘာတူစာခ်ဳပ္ ျပဳလုပ္ခြင့္ ရွိသလား။
အေျဖ။
မိမိႏွင့္ စီးပြားၿပိဳင္ဖက္မ်ားထံတြင္ အသံုးမခ်ရန္ ခ်ဳပ္ခ်ယ္တားျမစ္ခြင့္ ရွိသည္။

[Hivae Ltd Vs. Pork Royal Scientific Instrument Ltd & Others, 1945. CH.169]
ရည္ၫႊန္းဥပေဒ - ပဋိညာဥ္ပုဒ္မ ၂၇

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

အေမး။
စက္ခ်ဳပ္ဆရာတစ္ဦးသည္ လက္ေထာက္စက္ခ်ဳပ္ဆရာက ေနရာေဒသတစ္ခုႏွင့္ အခ်ိန္ကာလတစ္ခုအတြင္း မည္သည့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းကိုမွ် မလုပ္ပါဟု ျပဳလုပ္ထားေသာ သဘာတူခ်က္ စာခ်ဳပ္သည္ တရား၀င္သလား။
အေျဖ။
မည္သည့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းကိုမွ် မလုပ္ပါဟု ျပဳလုပ္ထားေသာ သေဘာတူခ်က္သည္ တရား၀င္ေသာ သေဘာတူခ်က္ မဟုတ္ေပ။
အကယ္၍ စက္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္းကို မလုပ္ရန္အတြက္သာ ျပဳလုပ္ေသာ သေဘာတူညီခ်က္ျဖစ္ပါက တရား၀င္ႏုိင္သည္။

[Ehrman Vs Bartholomew, 1898, ICH.671]
ရည္ၫႊန္းဥပေဒ - ပဋိညာဥ္ပုဒ္မ ၂၇

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

အေမး။
အလုပ္ရွင္သည္ မိမိထံ၌ အလုပ္လုပ္ေသာ အလုပ္သမားကို မိမိထံ၌ ခိုင္းေစခဲ့ေသာ အလုပ္မ်ိဳးမွတစ္ပါး အျခားအလုပ္မ်ိဳးကို မလုပ္ရဟု ခ်ဳပ္ခ်ယ္တားျမစ္သည့္စာခ်ဳပ္ ျပဳလုပ္ခြင့္ရွိသလား။
အေျဖ။
အလုပ္ရွင္သည္ မိမိထံ၌ အလုပ္လုပ္ေသာ အလုပ္သမားကို မိမိထံ၌ ခိုင္းေစခဲ့ေသာ အလုပ္မ်ိဳးမွတစ္ပါး အျခားအလုပ္မ်ိဳးကို မလုပ္ရဟု ခ်ဳပ္ခ်ယ္တားျမစ္ပိုင္ခြင့္ မရွိေပ။

[Bromley Vs. Smith, 1900, 2KB.235]
ရည္ၫြႊန္းဥပေဒ - ပဋိညာဥ္ပုဒ္မ ၂၇

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

အေမး။
မယားျဖစ္သူ၌ ကိုယ္ပိုင္၀င္ေငြ အလံုအေလာက္ရွိပါက မယားစရိတ္ ရႏုိင္သလား။
အေျဖ။
ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ မိန္းကေလးတစ္ေယာက္သည္ ခ်မ္းသာသည္ျဖစ္ေစ၊ ဆင္းရဲသည္ျဖစ္ေစ လံုေလာက္သည့္ အေၾကာင္းႏွင့္ လင္ေယာက္်ားႏွင့္ ခြဲခြာေနထုိင္ျခင္းျဖစ္လွ်င္ စားစရိတ္မႈကို အစဥ္သျဖင့္ စြဲဆိုႏုိင္သည္။

[ေမာင္ဆံု ႏွင့္ မသက္ႏု၊ ၁၀၊ ဘီအယ္လ္အာရ္၊ စာ ၁၆၆]